22415 słow012

Ryc. 3. Lubor Nicdcrlc (1865-1944)

Historiografia czeska zakwitła wraz z działalnością Jaroslava Goiła, Josefa Pekara, Vaclava Novotnego. Później pojawiła się historiografia słowacka, jeszcze później serbo-łużycka.

Nauce czeskiej w pierwszej ćwierci XX w. przypadło stworzenie encyklopedycznej syntezy wiedzy słowiano-znawczej. Dokonał tego Lubor Nicdcrlc, autor jedenastu tomów poświęconych życiu Słowian najdawniejszych (ukazywały się w latach 1911—1925); dzieło to pozostało na wiele dziesięcioleci podstawowym narzędziem poznawczym. Lubor Niederlc w interpretacji etnogenetyczncj dopuszczał równoważne hipotezy, również taką według której Słowianie byli obecni w Europie już w I tysiącleciu przed Chr.

Znaczny był wkład polskich slawistów. Nowością metodyczną stało się dzieło Tadeusza Wojciechowskiego

0    osadnictwie i toponimii (1873). Powstały czterotomowe „Dzieje Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej do połowy XIII w.” (1887-1900) Wilhelma J. Bogusławskiego i wybitna „Słowiańszczyzna Zachodnia. Studia historyczne” (1902) Kazimierza Wachowskiego. Nic zabrakło w historiografii polskiej szerszych odniesień słowiańskich (Karol Potkański 1861-1907). Twórczość Aleksandra Brucknera (1856-1939) objęła wszystkie kraje i wszystkie epoki Słowiańszczyzny, sięgając od mitologii po literaturę. W dorobku tego językoznawcy i polihistora dominowała najszerzej rozumiana filologia w służbie dziejów kultury.

Okres międzywojenny, krótki, lecz znaczony restytucją lub powstaniem państw polskiego, czechosłowackiego

1    jugosłowiańskiego, przyniósł kontynuację wysiłków i nowe obszary zainteresowań; wkroczyła już na stałe na obszar słowianoznawstwa archeologia, z odkryciami znacznej wagi w Czechach i Słowacji, w Polsce i Chorwacji. Nauka niemiecka, odsłaniając Arkonę i Santok, przyczyniła się do ukazania kultury wczesnych Słowian połabskich. Badacze polscy i czescy wystąpili z polemiką wobec poglądów Gustawa Kossinny, obniżającego walor kultury słowiańskiej w początkach Europy, oraz w obronie autochtonizmu Słowian między Odrą a Wisłą.