nit-fsitf ogromny ładunek reakcji fizjologicznych i emocjonalnych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju dziecka i rodziców.
Podobną rolę odgrywa między partnerami seksualnymi mechaniczne oddziały wanie dotyku na strefy eiogenne. Nosi ono również nazwę pieszczoty, jak w przypadku kontaktu rodzicielskiego. Przybiera różne formy, od delikatnych głaskan do moi ny< li uścisków. Oddziaływanie to wywołuje reakcje w naiządach rozrodczych, zmienia nastrój, zbliża i utrwala związek partnerów oraz rozpala uczucia należące do najsilniejszych w życiu człowieka. 8odz'ce mechaniczne połączone z instynktem rozrodczym stanowią podstawowy element fizycznego kontaktu międzypłciowego na etapie przygotowania do zapłodnienia, jak i w samym akcie.
Używanie siły fizycznej w zabawie i w sporcie, na przykład w sportach walki, wiąże się z mechanicznym oddziaływaniem rąk, a często i innyc h części ciało na cia lo partnera, łowarzyszy temu znaczne napięcie emocjonalne. Agresja powoduje stosowanie energii mechanicznej jako narzędzia zarówno w formach zastępczych, za-bawowo sportowych, jak i w autentycznej agresji.
Zarówno pielęgnacyjne, jak seksualne, /abawowe i agresywne czynności związane z oddziaływaniem mechanicznym można obserwować nie tylko u ludzi, ale także u ssaków, ptaków i niższych gatunków zwierząt. Dowodzi to, ze są one głęboko zakorzenione w naturze.
Oddziaływania wywołane kontaktami mechanicznymi między ludźmi należy uznać za naturalne oddziaływania za pomocą energii mechanicznej. I ir zne elementy takiego oddziaływania zawiera masaż leczniczy.
Masaż dokonywany dłońmi masażysty jest uważany za najważniejszy i nazywa ny klasycznym, elementy emocjonalne masażu są, zdaniem autora, niedoceniane. Codzienne obserwacje wydają się wskazywać, ze masaż poprawia nastrój i wtórnie zmniejsza skłonność do skarg. Niezwykłe powodzenie masaży klasycznych, notowane od tysięcy lat, niezależne od stosowanej techniki i mimo braku uzasadnienia fizjologie znego, można wytłumaczyć jedynie oddziaływaniem na emocjonalną sferę psychiki. O szczególnej sile oddziaływania emocjonalnego dowodzi występujące czasem uzależnienie głód masażu podobny do głodu narkotyku. Uzależnienie takie nie wywołuje objawów dcgoneracyjnych. Są także osoby, które deklarują zde cydowaną niechęć do masaży.
Za niedostrzeganym, a silnym, oddziaływaniem psychicznym masaży przemawia liczba tec hnik i zastosowań masaży, nazywanych specjalnymi. Przypisuje się im nie mai wszechstronne oddziaływanie. Nie ma jednak dla nich wystarczając ego potwierdzenia klinicznego, drak także dowodów na powtarzalność i jednoznaczne przewidywanie skutków przypisywanych różnym technikom masażu. Wiedza na ten temat jest niedostateczna. Należy do nich masaż rcflektoryczny, segmenlarny, łącznotkan-kowy, okostnowy, akupresura, a także masaż sportowy i kosmetyczny oraz wiele innyc h.
Masaże specjalne przynoszą dobie etekty w przewlekłych schorzeniac h narządu ruchu z dolegliwościami bólowymi. Istotna jest w tych przypadkach osobowość masażysty i stworzona przez niego aura informacyjno-emocjonalria.
252