Segregator2 Strona1

Doświadczenie 19. (str. 261) Badanie reakcji kwasu azotowego(V) z metalami i niemetalami

a)    Wlej do parowniczki ok. 1 cm^s stężonego kwasu azotowego i ostrożnie ogrzej go prawie do wrzenia. Do gorącego kwasu wsyp niewielką ilość sproszkowanej siarki. Obserwuj zachodzące zmiany. [Tę część doświadczenia najlepiej wykonywać pod wyciągiem.]

b)    Przygotuj dwie probówki i do każdej z nich wiej po ok. 1 cm^s stężonego kwasu azotowego(V). Do probówek wrzuć kawałek glinu i cynku. Obserwuj zachodzące zmiany. Następnie ogrzewaj probówki. Obserwuj zachodzące zmiany.

c)    Przygotuj dwie probówki. Do jednej z nich wiej ok. 1 cm^s stężonego kwasu azotowego(V), do drugiej ok. 1 cm^s rozcieńczonego kwasu azotowegojV). Do obu probówek wrzuć po kawałku miedzi. Obserwuj zachodzące zmiany. Czy są one identyczne w obu probówkach? [Tę część doświadczenia najlepiej wykonywać pod wyciągiem. W profilu rozszerzonym wystarczy przypomnieć uczniom przebieg doświadczenia 5 z rozdziału 12.]

Zapisz obserwacje, wnioski i równania odpowiednich reakcji chemicznych w zeszycie.

Obserwacje

a)    Wrzący stężony kwas roztwarza siarkę. Wydziela się czerwonobrunatny gaz.

b)    Stężony kwas azotowy reaguje z cynkiem (wydziela się czerwonobrunatny gaz), nie reaguje natomiast z glinem. Ogrzanie probówki przyspiesza reakcję z cynkiem, ale nie ma wpływu na glin.

c)    Miedź reaguje zarówno ze stężonym, jak i z rozcieńczonym kwasem azotowym(V) - intensywniej ze stężonym. W reakcji ze stężonym kwasem wydziela się czerwonobrunatny gaz, a w reakcji z rozcieńczonym - bezbarwny.

Wnioski

1.    W warunkach doświadczenia kwas azotowy(V) wykazuje silne właściwości utleniające i utlenia siarkę do kwasu siarkowego(VI):

6HN0₃ + S-> H₂S0₄ + 6N0₂ + 2H₂0

2.    Cynk reaguje z kwasem azotowym(V). W reakcji ze stężonym HN0₃ powstaje tlenek azotu(IV):

Zn + 4HNO_s-> Zn(N0₃)₂ + 2N0₂t + 2H₂0

[Przebieg reakcji HN0₃ z cynkiem jest uzależniony od stężenia kwasu. Produktami gazowymi mogą by^ć także NO lub NHg (w postaci soli amonowej), a nawet wodór.]

Glin nie reaguje z kwasem azotowym(V), ponieważ, z uwagi na silne właściwości utleniające tego kwasu, na powierzchni metalu powstaje warstewka tlenku A1₂0₃, bardzo trudno rozpuszczalnego w wodzie (glin ulega pasywacji).

100