Aby jak najlepiej chronić zdrowie konsumentów, a także w celu ułatwienia szybkiej identyfikacji jednostkowego opakowania, umieszcza się na nim różne informacje regulowane prawnie. I tak np. na opakowaniu powinna znajdować się nazwa handlowa kosmetyku, a także nazwa i adres producenta. Ważna jest także data ważności produktu. Musi ona być określona dokładnie po słowach „najlepiej użyć przed końcem” lub na opakowaniu powinno być podane szczegółowe miejsce jej umieszczenia. Konieczne jest podanie numeru partii lub innych danych, pozwalających na identyfikację kosmetyku. Dołączona do produktu ulotka, etykieta, taśma-lub kartka muszą zawierać'wykaz składników, do których konsument znajdzie odniesienie w informacji skróconej, znajdującej się również na opakowaniu [4].
Każdy producent (importer) zobowiązany jest przekazać do krajowego systemu informowania, prowadzonego przez Głównego Inspektora Sanitarnego, wszystkie dane dotyczące kosmetyku, który ma być wprowadzony na rynek polski. Oprócz wcześniej wymienionych informacji należy podać także nazwę i adres miejsca przechowywania dokumentów zawierających informacje odnośnie do składu, specyfikacji fizycznych i mikrobiologicznych, metody produkcji i oceny wpływu kosmetyku na bezpieczeństwo zdrowia konsumenta, a także dane
0 niepożądanym działaniu i udokumentowane wyniki badań deklarowanego działania kosmetyku [3].
W UE najważniejsze jest, aby kosmetyk produkowany był z dozwolonych składników, o znanych właściwościach, oraz miał odpowiednie opakowanie i oznakowanie.
System kontroli produktu na rynku jest skuteczniejszy niż wstępne procedury dopuszczenia. Kontrola przeprowadzana jest przez specjalnie do tego celu powołane organy, które upoważnione są do pobierania próbek wyrobów z rynku w dowolnej chwili, w celu zbadania w urzędowych laboratoriach ich zgodności z przepisami UE. W razie konieczności mogą również sprawdzać informacje u producenta lub importera na temat kontrolowanego produktu [3].
Zakażenia na linii produkcyjnej
Półprodukty
Źródła skażeń mikrobiologicznych mogą znajdować się w surowcach, w środowisku produkcyjnym, jak również mogą wynikać z bezpośredniego kontaktu gotowego produktu z drobnoustrojami podczas użytkowania. Może to prowadzić do poważnych
1 niebezpiecznych konsekwencji dla zdrowia konsumenta. Dlatego też należy zminimalizować po
tencjalne źródła zakażenia, w których produkt może ulec kontaminacp drobnoustrojami patogennymi.
Można wyróżnić dwa główne źródła skażenia mikrobiologicznego:
* skażenie mikrobiologiczne związane z produkcją kosmetyków (skażenie pierwotne),
* skażenie mikrobiologiczne związane ze stosowaniem kosmetyków (skażenie wtórne) [7].
W zależności od rodzaju substancji, jej składu chemicznego czy zawartości wody zmienia się także poziom ryzyka zanieczyszczenia biologicznego. Najrzadziej skażeniom ulegają syntetyczne substancje chemiczne, zazwyczaj bezwodne. Nie wykrywa się w nich praktycznie żadnych zanieczyszczeń bądź zawierają minimalną ich ilość. Takie surowce (oleje, woski, tłuszcze) mogą być przechowywane przez dłuższy okres [6]. i Duże znaczenie ma także przechowywanie półproduktów. Jeżeli będą one przechowywane w sposób nieodpowiedni, w pomieszczeniu, które nie spełnia wymogów sanitarnych lub w nieszczelnych opakowaniach, uszkodzone, zanieczyszczone lub wykonane z nieodpowiedniego tworzywa, może dojść do kontaminacji substancji w nich przechowywanych.: Zbyt duża wilgotność może sprzyjać rozwojowi grzybów. Obecność ich zarodników w gotowym produkcie kosmetycznym nie jest zjawiskiem pożądanym, gdyż, tak jak kontaminacja bakteriami, może mieć niekorzyst-ny wpływ na zdrowie konsumenta.
Woda
Woda jest najpowszechniej stosowanym surowcem w przemyśle kosmetycznym. Dlatego też powinna być regularnie kontrolowana, a w razie konieczności odpowiednio przygotowana [4]. Może być używana jako składnik produktu albo np. do mycia urządzeń produkcyjnych.
Wyróżnia się kilka rodzajów wody:
* woda pitna,
* woda destylowana,
* woda dejonizowana,
* woda demineralizowana,
* woda produkowana na zasadzie odwrotnej osmozy.
Do produkcji kosmetyków często używana jest woda pitna, jednak jej jakość zależna jest od miejsca i czasu, co może mieć niekorzystny wpływ na produkcję [8]. Według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 19 grudnia 2002 r.: „Woda, która jest odzyskiwana do ponownego użycia jako woda technologiczna lub jako składnik artykułu, nie może stanowić ryzyka zanieczyszczenia artykułów zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi, chemicznymi lub fizycznymi i musi odpowiadać tym samym wymaganiom, jakie obowiązują dla wody pitnej” [9].
Woda często może być zanieczyszczona ściekami, a co za tym idzie - wieloma patogenami, które mogą być niebezpieczne dla człowieka. Podstawowym zagrożeniem są w tym przypadku bakterie z grupy Enterobacteriaceae (Escherichia coli, Enterococcus faecalis Enterococcus faecium czy Enterococcus durans). Oprócz nich w wodzie obecne mogą być również inne drobnoustroje chorobotwórcze, takie jak Salmonella sp., Shigella sp., Vibrio cholerae, także wirusy jelitowe [10}. Niestety często wykrywa się w wodzie pitnej także inne drobnoustroje, m.in.: Helicobacter pylon, Mycobacterium sp., Aeromonas sp., jak również pasożyty, najczęściej Gardia duodenalis oraz Cryptosporidium parvum [11]. Jeżeli więc woda nie była przebadana lub została przygotowana w niewłaściwy sposób, może stać się źródłem skażenia mikrobiologicznego kosmetyku.
116 Postępy Kosmetologii 3/2010, voL 1