powiedziach nadawali temu terminowi rozmaite znaczenie: jedni byli zdania, że animacja jest to kierunek działania wśród ludzi i z ludźmi, które ma na celu ułatwianie jednostce oraz grupie udziału w bardziej aktywnym i twórczym życiu poprzez lepsze rozumienie przemian, łatwiejsze porozumiewanie się z innymi, współudział z innymi w ożywianiu środowiska.
Animację można również traktować jako proces, dzięki któremu następuje nie tylko ożywienie, aktywizowanie, pobudzanie do działania jednostek i grup, ale przede wszystkim odkrywanie w sobie sił twórczych, możliwości kreacyjnych, szans zachowań ekspresyjnych. Innymi słowy animacja jest również procesem odkrywania siebie.
Podejmowano również próby określenia znaczenia tego pojęcia w innych krajach, np. w Niemczech. Zdaniem H. W. Opa-schowskiego pojęcie animacji ma szeroki zakres i można jego znaczenie odnieść do:
celu - jakim jest ożywienie, pobudzanie oraz motywowanie jednostek i grup do ujawniania i rozwijania swych utajonych zdolności i możliwości
metody - motywowania, inicjowania i rozwijania jednostek oraz aktywności grup społecznych
procesu - ożywiania, doradzania i prowadzenia działalności społeczno-kulturalnej
działań - w zakresie aktywizowania i koordynowania, inicjowania i prowadzenia szeroko pojętej działalności społeczno-kulturalnej .
Obecnie istnieje potrzeba animacji, a więc ożywienia, uruchomienia sił społecznych tkwiących w środowiskach, dzięki którym można dokonywać celowych, racjonalnych przeobrażeń, obejmujących zmiany o charakterze ekonomicznym, społecznym, kulturalnym, a których rezultatem będzie harmonijny rozwój społeczności we wszystkich dziedzinach życia.
Celem tak rozumianej animacji jest stymulacja przemian w dziedzinie systemów wartości, wykształcenie selektywnej postawy wobec atakujących poszczególne jednostki ludzkie nowych idei, nowych wzorów zachowań, które przyjmowane szczególnie przez młodzież mogą się przyczynić do poważnych zaburzeń funkcjonowania środowiska społecznego (np. grupy agresywne w stosunku do inaczej myślących czy też „wyznających” inny rodzaj muzyki młodzieżowej).
Badacze zwracają uwagę, że jeśli nastąpi włączenie członków społeczności np. lokalnej w działanie, w rozwiązywanie szerszych problemów gminy, miasteczka lub osiedla, to nastąpi proces przemiany sposobu myślenia. Członkowie społeczności lokalnej zaczynają postrzegać wszystkie procesy i zjawiska przez pryzmat własnej osoby, a za punkt wyjścia przyjmują potrzeby grupy społecznej, z którą się identyfikują i traktują jako grupę odniesienia. Zaczyna powoli zanikać bezrefleksyjna postawa wobec każdej nowej idei, każdego nowego wzoru zachowania, bowiem ocena i akceptacja tych wartości kulturowych jest zdeterminowana nie tylko własnymi odczuciami, ale i opinią społeczności lokalnej.
Istnieją bariery animacji społeczno-kulturalnej: dezintegracja społeczna i kulturowa małych wsi i miasteczek, dezorganizacja rodziny, grup sąsiedzkich, zanik autorytetów lokalnych, brak jednoznacznych wzorów osobowych.
Opracowanie i realizacja programu animacji społeczno-kulturalnej jest wbrew pozorom przedsięwzięciem trudnym i wymagającym zachowania kilku warunków implikujących rezultaty podjętych działań. Musimy pamiętać, że mamy do czynienia z ludźmi, którzy mają własne cele, którzy we wzajemnych stosunkach przejawiają objawy sympatii lub niechęci, których zachowanie jest wynikiem rozmaitych motywacji, a system kulturowy funkcjonujący w małych społecznościach to nieharmonijny zespół elementów, bowiem wśród nich elementy ważniejsze dla jednych jednostek i grup, dla innych mogą być mało ważne, nieistotne bądź bezwartościowe.
253