26186 skanowanie0047 (14)

] Nudności I wymioty

Definicja^

Nudności to nieprzyjemne uozucle potrzeby wymiotowania połączone zwykle z objawami ze strony autonomicznego obiadu nerwowego, taltirni jak ślinienie, pocenie, lochykardia, bladość.

Odruchy wymiotne to rytmiczno skurcze przepony i mięśni brzucha, połączone zwykle z nudnościami, prowadzące do wymiotów.

Wymioty to gwałtowne wyrzucanie treści żoląd-kowo-jelitowej przez usta.

Częstość występowania

Nudności występują u 50-60% pacjentów w terminalnej fazie cburoby nowotworowej) wymioty obserwuje się u 30%.

Fizjologia

Odruchem wymiotnym zawiaduje ośrodek znajdujący się w tworzę siatkowatym rdzenia przedłużonego. Docierają do uiego przez nerw błędny bodźce z narządów jamy brzusznej. Oprócz tego otrzymuje on impulsy z cheraoroceptarów leżących w dnie komory IV, pobudzanych przez substancje rozpuszczone w płynie mózgowo-rdzeniowym. Ośrodek wymiotny pobudzany jest takie przez bodźce płynące z Jąder przedsionkowych i kory mózgu. Niezależnie od bezpośredniego pobudzania ośrodka wymiotnego bodźce z narządu przedsionkowego i nerwu biednego dochodzą także do dna komory IV (rye. 4.1).

- Porfrażnleiiln Żołądka • LeW fcpHMy. digoksyna)    " Bodtoe psycWcins

•    Ucfkr.an»nądy    • Mocznica    •Ruch    • Wzmożone olśnienie

•    Rozdęcie jelit    • Hlporltaldemla    • Pozycja dala    śrPdczaszkowe

Atonia żołądka

Wsteczna ruchy perystaltyczne Skurczą mięśni klafkl piersiowej I brzuoha

Rycina 4.1. Mechanizm powstawania nudności I wymiotów.

Badanie podmiotowe i przedmiotowe |

Przyczyny

Patogeneza nudności I wymiotów może wynikać bezpośrednio z przebiegu choroby nowotworowej, ale może także wynikać z chorób współistniejących lub powikłań stosowanego leczenia,

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Poprawne rozpoznanie przyczyny nudności i wymiotów u pacjenta z zaawansowaną chorobą nowotworową jest często możliwe na podstawie dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego.

Ból i dyskomfort nadbrzuszu, UczOció szybkiego nasycenia i wymioty, zwłaszcza po jedzeniu, a w badaniu przedmiotowym wyczuwalny opór w nadbrzuszu lub powiększona wątroba pozwalają rozpoznać zespól ściśniętego żołądka.

Ból i tkliwość w nadbrzuszu, uczucie zgagi mogą być wyrazem podrażnienia błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego, np. przez stosowane w leczeniu bólu niesteroidowe leki przeciwzapalne. Duża objętość wymiotów, szczególnie treścią kałową, znaczne zmniejszenie nudności po wymiotach, kolkowe bóle brzucha wskazują na niedrożność przewodu pokarmowego. Stwierdzane w badaniu per reccurn twarde masy kałowe informują, że wymioty mogą być następstwem istnienia zaparcia.

Przyczyną odruchów wymiotnych może być też infekcja grzybicza. Stwierdza aię wtedy biały nalot na błonie śluzowej Jamy ustnej i gardła, a pacjent skarży się na odkrztuszanie białej plwociny. Objawom grzybicy jest również wygładzona powierzchnia języka bez nalotu.

Nudności, wymioty z towarzyszącymi bólami głowy i innymi objawami neurologicznymi mogą wskazywać na zespół wzmożonego ciśnienia Sród-czaszkowego.

Hiperkalceraia towarzysząca np. przerzutom do kości daje również objawy w postaci nudności, wymiotów, splątania i odwodnienia.

Nie należy również zapominać o możliwym tte .psychogennym nudności — nie towarzyszą im Wówczas wymioty, obecny jest natomiast lęk i depresja.

tbbela 4.1. Przyczyny nudności I wymiotów w chorobie nowotworowe)

Zaburzenia motoryki żołądka	Związane z objawami niepożądanymi stosowanego leczenia
• Nadeczenle nowotworowe '	. • Chemioterapia
* Ucisk przez guz	• Opioidy
* Hcpatomegalia	• Steroidy
• Wndobrzusze	• Kwas acetylosalicylowy
• Pooperacyjna zmiana	• NLPZ
anatomii żołądka	•    Karbamszepina *    Dlgoksyna
Niedrożność Jelit	* Teofilina
* Zaparcie	• Preparaty żelaza
* Guzy	• Antybiotyki
• Zrosty	* ŻAukoiltyki
Metaboliczne	Choroby współistniejące
• Hlperkalcemia	• Choroba wrzodowa
* Mocznica	*    Infekcje *    Kaszel *    Przewlekła niewydolność nerek
Zespól wzmożonego	Psychogenne
ciśnienia śródczaszkowego	•Lęk • Depresja
Podrażnienie błony Śluzowej gardła •    Płwodna •    Infekcja grzybicza	• Ból

Naloty pamiętać, te najczęściej współistnieje kilka przyczyn nudności I wymiotów.

Ze względu na różnorodność przyczyn występowania nudności I wymiotów u pacjentów w terminalnej fazie choroby nowotworowe) w razie braku pewnego rozpoznania po badaniu podmiotowym I przedmiotowym palety wykonać badania dodatkowe (stękanie wapnia z|onizowanego.

kreatyniny, jonogram).

49 |