263 3

dełek mierzony na obręczy przekracza 1—1,5 mm, świadczy to o nadmiernym zużyciu łożysk.

O uszkodzeniach uszczelek piast można wnioskować po wyciekach smaru z piasty koła.

Rys. 9.2. Sprawdzanie bicia obręczy (przy kwalifikowaniu obręczy do naprawy nie trzeba zdejmować opony)

Nadmierne zużycie połączenia piasty z kołem zębatym łańcuchowym można wyczuć przy poruszaniu za koło łańcuchowe przy unieruchomionym kole motocykla.

Poważniejsze uszkodzenia obręczy, jak również popękane szprychy wykrywa się podczas normalnych oględzin kół.

Bicie promieniowe i poprzeczne obręczy kontroluje się przystawiając (promieniowo lub osiowo do obręczy) kawałek kredki wspartej na teleskopie lub w widełkach ramy. Obracając koło ręką należy zbliżać powoli kredkę na taką odległość, aby w miejscu największego bicia obręczy pozostawiała wyraźny ślad. Obracając dalej koło bez zmiany położenia kredki łatwo wzrokowo znaleźć drugie krańcowe miejsce, w którym obręcz jest najbardziej oddalona od kredki. Jeżeli tak zmierzone bicie poprzeczne obręczy przekracza 1,5—2 mm lub jeśli bicie promieniowane jest większe niż 1—1,5 mm, obręcz należy wycentrować lub przepleść na nowo całe koło.

Ostatnią czynnością kontrolną jest sprawdzenie napięcia szprych, co wykonujemy naciskając ku sobie palcami ręki kolejno wszystkie sąsiadujące szprychy — ugięcie szprych nie powinno przekraczać 1,5 mm dla obręczy 19-calowych i 0,5—1,0 mm dla obręczy 16-calowych. Równomierność naciągu szprych można sprawdzić uderzając po nich z lekka drutem — powinny wówczas wszystkie wydawać jednakowy dźwięk. Szprychy za słabo naciągnięte wydawać będą niższy dźwięk.

Zarówno obręcze, jak i kompletne koła ogumione powinny być wyważone, szczególnie przy motocyklach rozwijających szybkości ponad 100 km/godz. Dynamiczne wyważenie kół jest zwykle bardzo kłopotliwe i nie zawsze konieczne. Natomiast statycznie można wyważyć koło w prosty sposób we własnym zakresie, z wystarczającą dokładnością.

Sprawdzanie statycznego wyważenia koła polega na obserwacji powolnie obróconego, podniesionego koła. Koło niewyważone, przed zatrzymaniem się będzie wykonywało ruchy wahadłowe zatrzymując się tylko w jednym, określonym położeniu, natomiast koło wyważone zatrzyma się bez wahań w miejscu dowolnym. Wyważenie koła tylnego sprawdzamy po zdjęciu łańcucha.

Wykrycie innych niedomagań lub uszkodzeń koła i jego ułożyskowania wymaga wyjęcia i rozebrania kół.

9.1. Piasty i ułożyskowanie kół

Uszkodzenia samych piast w normalnej eksploatacji motocykla nie zdarzają się, występują jedynie jako następstwa wypadku. Natomiast ułożyskowanie kół podlega normalnemu zużyciu z biegiem eksploatacji. Zużycie to normalnie jest

263