26775 Mikrobiologia2

98 Zakażenia grzybicze u zwierząt

tu takie gatunki, jak: Microsporum canis, Trichophyton verrucosum, T. mentagrophytes var. mentagrophytes;

♦    geofilne - izolowane najczęściej z gleby, o słabszej zjadliwości, ale cho-robotwórcze zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Należą tu takie gatunki, jak: Microsporum gypseum, M. nanum, Trichophyton terrestre-,

•    antropofilne - izolowane najczęściej jako patogeny ludzi, ale stanowiące równie często czynnik etiologiczny grzybic skórnych u zwierząt. Należą tu takie gatunki, jak: Microsporum audoinii, Trichophyton violac.eum, T. rubrum, T. mentagrophytes var. interdigitale.

Zakażeniu dermatofitami mogą ulegać prawie wszystkie gatunki kręgowców. Dużym zagrożeniem epidemiologicznym są zakażenia u zwierząt domowych - tak zwanych pets, towarzyszących człowiekowi, oraz u zwierząt gospodarskich. Grzybice skórne zwierząt jako przyczyna zoonoz u ludzi są przedmiotem zainteresowania nie tylko lekarzy weterynarii, ale również lekarzy medycyny. Od dawna znane są przypadki bezobjawowego nosicielstwa dermatofitów u kotów, aczkolwiek nasilenie tego procesu nadal jest, jak wynika z dostępnej literatury, sprawą dyskusyjną.

Grzybice skórne zwierząt mogą być wywoływane przez grzyby mycelialne - typowe dermatofity. Niezwykle rzadko opisywano również w literaturze izolację ze zmian skórnych u zwierząt grzybów pleśniowych. Oprócz dermatofitów za choroby skóry odpowiedzialne są również grzyby clrożdżopodobne. Wśród dermatofitów do najczęściej izolowanych należą: Microsporum canis, M. nanum, M. persicolor, M. gypseum oraz Trichophyton mentagrophytes, T. verrucosum, T. simii. Wśród grzybów niebędących typowymi dermatofitami w literaturze wymieniane są: Aspergillus sp., Alternaria alternata, Penicillium sp. i Cladosporium sp. Do grzybów drożdżopodobnych wywołujących grzybice skórne u zwierząt należą głównie Malassezia pachydermatis i Candida sp.

Zakażenia skóry dermatofitami to typowe infekcje egzogenne, gdzie źródłem zakażenia jest chore zwierzę, człowiek lub gleba. Kolonizacji dermatofitów na skórze sprzyjają mikrourazy, otarcia naskórka, obecność ektopasożytów, a także wszelkie czynniki zmieniające kondycję układu immunologicznego. Naturalnym rezerwuarem dermatofitów jest gleba, a zdeponowana w niej keratyna stanowi dla nich źródło białka. Ponieważ grzyby te mają dużą zdolność adaptowania się do różnych środowisk, więc keratyna tkanek zarówno ludzkich, jak i zwierzęcych jest przez nie metabolizowana. Skóra gospodarza w warunkach infekcji z reguły kolonizowana jest przez jeden gatunek dermatofita, prawdopodobnie ze względu na konkurencję o składniki odżywcze, choć nierzadko obserwuje się też współistniejące zakażenia drożdżakami. Bardzo często zakażeniom derma-tofitami towarzyszą też zakażenia bakteryjne lub inwazje pasożytów skórnych.

Zmiany na skórze występujące w przebiegu grzybicy mają charakter wyraźnie ograniczonych ognisk z różnym natężeniem procesu zapalnego (fot. 13 i 14), zależnym od stanu alergii bądź anergii gospodarza. Tinea - termin określający zakażenia wywołane przez dermatofity został wprowadzony przez Rzymian i oznacza dosłownie larwę mola odzieżowego, niszczącego wełniane ubiory poprzez robienie w nich okrągłych dziur. W rezultacie tego podobieństwa do zmian wywoływanych przez dermatofity na skórze termin tinea został wykorzystany do określenia infekcji dermatofitami. Alternatywnie w XVI wieku wprowadzono anglojęzyczną nazwę ringworm.

Fotografie 13, 14. Charakterystyczne ogniskowe zmiany skórne w przebiegu zakażenia dermatofitami Źródło: http://www.dermatologyresearch.it/caserta/iing/ /Ia%20dermatofitosi%20negli%20animali/Image34.gif http://www.russostackshack.com/tips/images/ring_worm.jpg

W ogniskach grzybiczych dochodzi do utraty włosa na skutek jego ula-mywania bądź na skutek zupełnego wypadania. Skóra w miejscach zmienionych może łuszczyć się otrębiasto lub też tworzyć tarczki z zaschniętego wysięku razem ze złuszczonym naskórkiem, wyniesione ponad powierzch nię skóry, o różnym natężeniu utraty włosa (fot. 15 i 16). Tworzyć się mogą