27264 img328

192

23.2. Próbny udój 23.2.1. Cel i organizacja

Próbny udój przeprowadza się w celu dokładnego określenia ilości mleka uzyskano go oddzielnie od każdej krowy w ciągu 24 godzin W tym celu waży się mleko z każdo go udoju z dokładnością do 0 1 kg oraz pobiera próbki z każdego udoju w proporcj zależnej od ilości udojonego mleka Próbki mleka pobierane są w celu oznaczeniu a mm zawartość- podstawowych składników, a więc tłuszczu i białka Wydajność mleku w dniu kontroli i zawartość składników w mleku są podstawą oceny wydajności okrew wej i lakłacyjnej Stąd bardzo ważna jest dokładność przeprowadzanych próbnych u-l-jow Należy ściśle przestrzegać terminu i pory przeprowadzania próbnych udojów. |n» również odstępów między dojami Próbny udój najwygodniej rozpoczynać od doju po łudnicwego lub wieczornego, a kończyć na doju rannym W oborach w których stosui" się mechaniczny dój do baniek, mleko od każdej krowy zdaja się do oddzielnej bańki u następnie przelewa do wiadra, w którym jest ważone W oborach z dojarmą przewód- -wą w dniu wykonania próbnego doju, doi się dojarką bańkowa a następnie postępin* jak poprzednio Do przeprowadzenia pmbnego udoju ootrzebne są

-    notes oborowy.

-    waga do ważenia mleka,

-    pipeta lub strzykawka do pobierania prób mleka.

-    pojemniki (buteleczki lub fiolki) na próbki mleka

-    skrzynka (walizka) na buteleczki z próbami

Przed rozpoczęciem próbnego udoju należy wpisać w notesie oborowym nazwy -numery wszystkich krów znajdujących się w obo^e w dniu próbnego udoju najlej •>! kolejno według wzrastających numerów rejestracyjnych Ułatwia to odszukanie krowy podczas zapisywania lośa udojonego mleka Następnie zapisuje się informacje dotytv \ ce krów zasuszonych lub świeżo wycielonych. Od k^rów do 3 dnia po ocieleniu n»« pobiera się prób mleka do analiz, ilość mleka można natomiast ustalić już na druii dzień po ocieleniu Po oznaczeniu krów w notesie kolejną liczbą porządkową należy taką samą liczbą oznaczyć buteleczKi (ich korki) na próby mleka. Buteleczki ustawiona są w skrzynce według ustalonej kolejności, np w skrzynce na 20 prób:

1	2	3	4	5
6	7	8	9	10
11	12	13	14	15
16	17	18	19	20

Bezpośrednio przed przystąpieniem do ważenia należy wnuv do ważenia mleka zawiesić w takim miejscu aby m ożna było wy godnie ważyć i pobierać próby mleka Przy próbnym udoju win dro do ważenia rrleka musi być dokładnie wytarow^ane

23.2.2. Przeprowadzenie próbnego udoju

W trakcie próbnego udoju dojarz dostarczając każdorazowo mleko do ważenia, j -daje numer i nazwę krowy, od której to mleko pochodzi. Mleko wlewa się <do wytarow<» nego wiadra i waży z dokładnością do 0 1 kg. a wynik zapisuje w notes ie oborowym obok numeru odpowiedniej krowy. Natychmiast po zwazen-u pobiera się próbę mleku Próbę tę wlewa się do buteleczki lub fiolki Obecnie używa się buteleczeł-i szklanych o pojemności 50 cm³ lub fiolek z tworzywa sztucznego o pojemności 30 er*—i³ Butetec/t ■ względnie fiolki przeznaczone na próbki mleka muszą być czyste suche «z>raz powinny zawierać szczyptę dwuchromianu potasu Dwuchromian potasu jest śrocf kiem konsof* wującym mieko zapobiegającym jego kwaśnieniu Pojemniki z mlekiem u mieszczą »if w specjalnych walizkach na jednym lub dwóch poziomach Walizki zamyka się na kłódkę lub plombuje w celu zapobieżenia ewentualnemu sfałszowaniu próbek mleka Próby powinny być wysłane do laboratorium OSHZ pocztą lub koleją niezwłocznie po zakończeniu próbnego udoju Wysyłając walizkę umieszcza się na mej adres odbiorcy, a wewnątrz umieszcza się kopertę foliową z dokumentami (wykaz krów ocenianych i kartę informacyją o krowach)

Obliczanie stosunku proporcjonalnego

Podczas próbnego udoju w oborach, w których krowy dojone są dwu- lub trzykrotnie należy niezwłocznie po zwazemu mleka, lecz jeszcze przed pobraniem próbki, obliczyć tzw stosunek proporcjonalny. Stosunek oroporcjonalny jest to liczba która wskazuje ile mleka (cm³) należy pobrać z każdego kilograma jdojonego mleka, aby wykonać niezbędne oznaczenia chemiczne.

Stosunek proporcjonalny wylicza się w sposób następujący: ilość mleka z pierwszego udoju mnoży się przez liczbę udojów (Owa lub trzy), a następnie niezbędną do oznaczeń ilość mleka (30 lub 50 cm³) dzieli się przez otrzymany uprzednio wynik. W wyniku tego działania otrzymuje się liczbę, która po zaokrągleniu do całości wskazuje, ile cm³ mleka należy pobrać jako próbkę z każdego kilograma mleka udojonego od danej krowy

Przykład W czasie pierwszego udoju wieczornego udojono od krowy 4,5 kg mleka, krowa dojona jest dwukrotnie a niezbędna do analiz objętość próbki mleka wynosi 30 cm³ Stosunek proporqonalny obliczamy w sposób następujący

= 3.3

30

4J⁷?

W tym przypadku po zaokrągleniu do pełnej liczby stosunek proporcjonalny równy jest 3 Z tego względu z pierwszego udoju należałoby pobrać p^róbkę mleka o objętości równej 4,5 3=13,5 cm³, przy następnym - rannym udoju próbka może być innej objętości zalezy bowiem od ilości udojonego mleka przy zachowaniu takiego samego stosunku projx>rcjonalnego.

Wprowadzenie stosunku proporcjonalnego jest konieczne z tego względu, ze mleko z poszczególnych udojów (rano. południe i wieczór) różni się zawartością szczególnie tłuszczu Pobrana do analiz próbka mleka musi być w pełni reprezentatywna z zachowaniem proporcji między próbkami pobranymi z poszczególnych dojów w ciągu doby

Próbny udój w halach udojowych

Wykonanie próbnego udoju w halach udojowych, gdzie doi się dużą liczbę krów jednorazowo, jest bardziej skomplikowane Tworzy się grupy technologiczne krów dojonych jednocześnie i w notesie czy w wykazie wpisuje się je według kolejności ustawiania ich na stanowiskach udojowych Po zakończeniu doju odczytuje się na w rekor-derze (pojemniku na udojone mleko) ilość udojonego mleka Wydajność tę wpisuje się pod numerem odpowiedniej krowy Jednocześnie pobiera się z kranu próbkę mleka dla określenia jego składu, po uprzednim wymieszaniu mleka w „rekorderze' Pobranie próbki mleka z „rekordera' jest dość kłopotliwe. wymaga pełnej sprawności technicznej rekordera Nieodpowiednie wymieszanie mleka może spowodować znaczne obniżenie zawartości tłuszczu w próbce

Próbny udój w oborach z urządzeniami przewodowymi

W meKtórych oborach, stosujących dój mechaniczny przewodowy, do pobierania próbek mleka w czasie udoju oraz określania ilości mleka udojonego od krowy stosuje