skanuj0111 (23)

Tensometria oporowa 117

z których wykonuje się część roboczą tensometrów dostosowuje się do zakresu temperaturowego badań, jak również do współczynnika rozszerzalności liniowej badanych materiałów. Minimalizuje się w taki sposób wpływ zmiany temperatury na wyniki badań. A więc, poszczególne specjalnie oznakowane w katalogach czujniki nakleja się np. na obiekty stalowe, inne na stopy aluminium, stopy magnezu, tytanu, kompozyty węglowe, szklane. Zakresy temperaturowe, w których mogą z dużą dokładnością pracować tensometry, to: od -200°C (badanie układów paliwowych silników rakietowych na paliwa ciekłe), poprzez temperatury zbliżone do pokojowych, do temperatur +800°C (badanie turbin gazowych silników lotniczych).

Mostki tensometryczne

Podczas badań konstrukcji elementy są na ogół poddawane odkształceniom w zakresie sprężystym, a więc czujniki tensometryczne nie są poddawane zbyt dużym odkształceniom. Zmiany ich oporności na skutek takich odkształceń są również niewielkie. Na rysunku 8.1 pokazany jest taki układ pomiarowy oparty na mostku Wheatstone’a, z tensometrem wbudowanym w układ jednej z jego gałęzi oraz czułym galwanometrem podłączonym do punktów pomiaru potencjału. Jeżeli na skutek odkształcenia tensometr będzie zmieniał oporność, równowaga mostka zostanie zakłócona i strzałka galwanometru wychyli się od położenia zerowego. W mostkach tensometrycznych galwanometr został zastąpiony rozbudowanym wzmacniaczem elektronicznym o szerokich funkcjach i możliwościach pomiarowych. Ogólnie mostki dzielą się na jednokanałowe, z przeznaczeniem do pomiarów w warunkach poligonowych, mające konstrukcję zabezpieczającą ich pracę niekiedy w skrajnie trudnych warunkach (pomiary naprężeń w obudowach górniczych w kopalniach głębinowych). Przykładem takiego mostka jest przedstawiony na rys. 8.3 mostek P-3, który ma certyfikaty pracy i gwarancji dokładności w każdych warunkach atmosferycznych. Tego rodzaju mostki mają zasilanie głównie bateryjne oraz, jako dodatkowe, zasilanie sieciowe. Do badań w warunkach laboratoryjnych używa się mostków typu wielokanałowego, z bardziej rozbudowanymi układami pomiarowymi. Przykładem takiego mostka jest przedstawiony na rys. 8.5 mostek typu 2100 firmy Vishay.

Klejenie tensometrów

Prawidłowe przyklejenie tensometru do powierzchni obiektu jest czynnością decydującą o powodzeniu badań. Do klejenia tensometrów stosuje się specjalnie opracowane i wszechstronnie zbadane kleje, które muszą zapewnić dokładne, ścisłe zespolenie tensometru z powierzchnią badanego obiektu. Do tensometrów o niewielkich rozmiarach i naklejanych w warunkach poligonowych stosuje się kleje cyjanoakryloweŁNszybko wiążące. Do klejenia, gdy trzeba za-