198
6.3.8. Wiertarki
Wiertarki stanowią podstawową grupę obrabiarek, na których wykonuje się operacje wiertarskie, niekiedy dodatkowe operacje, np. gwintowanie. Na rysunku 6.54 przedstawiona jest jako przykładowa wiertarka promieniowa.
Wiertarki dzielimy na:
• pracujące w systemie jednonarzędziowym:
• wiertarki stołowe (pojedyncze i szeregowe),
* wiertarki stojakowe (słupowe i kadłubowe),
- promieniowe (rys 6.54),
- jednowrzecionowe wiertarki współrzędnościowe,
• pracujące w systemie wielonarzędziowym:
- wiertarki wielowrzecionowe z przestawnymi lub nieprzestawnymi wrzecionami o osiach równoległych,
- wiertarki z głowicami rewolwerowymi,
- jednostki wiertarskie w obrabiarkach zespołowych,
- jednostki wiertarskie w centrach obróbkowych.
Rys. 6.54. Wiertarka promieniowa
1. Praca zbiorowa: Poradnik inżyniera. Obróbka skrawaniem, 1.1. WNT, Warszawa, 1991.
2. Praca zbiorowa: Praktyczne zajęcia warsztatowe z obróbki skrawaniem. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 84, Gliwice 1963.
3. Górski. E.: Obróbka skrawaniem. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1972.
Frezowanie jest to sposób obróbki skrawaniem, w którym narzędzie wieloostrzowe zwane frezem wykonuje ruch obrotowy, a przedmiot obrabiany nich posuwowy -prostoliniowy lub krzywoliniowy. Frezowanie służy do obróbki płaszczyzn i powierzchni krzywoliniowych. Jest to najczęściej stosowany sposób obróbki skrawaniem poza toczeniem. Chropowatości uzyskiwane po frezowaniu zawierają się w granicach od R*= 20 pm przy obróbce wstępnej i do R,= 2.5 pm przy obróbce wykańczającej.
6.4.1. Odmiany frezowania
Pod względem technologicznym frezowanie dzieli się na:
• frezowanie walcowe (obwodowe) - oś obrotu freza zajmuje położenie równoległe do
powierzchni obrobionej (rys. 6.55),
• frezowanie czołowe - oś obrotu freza zajmuje położenie prostopadłe do powierzchni
obrobionej (rys. 6.56),
• frezowanie skośne - oś obrotu freza tworzy z powierzchnią obrobioną kąt różny od
0° i 90® (rys. 6.63), występuje we wszystkich przypadkach stosowania frezów kątowych.
Pod względem jednocześnie obrabianych powierzchni frezowanie dzieli się na
• frezowanie pełne (trzystronne) - w wyniku obróbki powstają w przedmiocie trzy
powierzchnie obrobione, (rys. 6.60),
• frezowanie niepełne (dwustronne) - w przedmiocie powstają dwie powierzchnie
obrobione, (rys. 6.576),
• frezowanie swobodne (jednostronne) - w przedmiocie powstaje jedna powierzchnia
obrobiona (prosto- lub krzywokreślna), (rys. 6.55).
Pod względem kinematycznym frezowanie dzieli się na:
• frezowanie przeciwbieżne - przedmiot obrabiany wykonuje ruch posuwowy
w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu ostrzy freza (zwrot wektora prędkości jest przeciwny niż wektora ruchu posuwowego),