27730 str5 (25)

rozdzielona na pasma, obciążona jest kulkami. Narzucone płaszcze są tylko lekkimi okryciami; w jednym z posągów brzegi płaszcza połączone są sznurem, w innym widać zaponę. Wysmtildość postaci kobiecej podkreślają fryzury z długimi warkoczami lub pasma włosów nie splatane, lecz tylko przewijane taśmami. Na włosach występują przeważnie nałożone niskie metalowe diademy, nieco rozszerzone w górnym obwodzie obręczy wysadzanej kamieniami. Lekkie zasłony narzucone na włosy są przedstawione w różnych układach. W jednym z posągów tkanina spływu spod diademu na

144 «. Suknia dworska kobiety francuskiej z szerokim ozdobnym obszyciem wokół szyi. skrócenie rękawów węzłami, na biodrach wzorzysta krajka; A. suknia z widoczna formą rękawów; c. suknia z wydłużonym wycięciem, przepasanie kraj ko, płaszcz do zapinania na zaponę; ci. suknia okryta płaszczem, ukiad welonu pod diademem na warkoczach, ok. 1440 r.

ramiona, w innym wariancie drobno fałdowany welon lekko rzuconym lukiem otacza twarz, nic zakrywając warkoczy.

145. Paja tańcząca, suknia kobieca z wydłużonymi rękawami, tunika męska, XII w.

Ubiory portalu królewskiego w Chartres reprezentują najoz.dobniejszy dworski typ ubioru kobiecego z XII w. Znacznie uprosz.czoną formę ubiorów widzimy w scenie tańca z. ilustracji słynnego rękopisu Horms deliciarum. zaczętego około 1159 r., ukończonego w latach 1175—1180 (145).

W sukni kobiecej zachowana jest ogólna sylweta i wyraźnie rysuje się krój rękawów i poszerzenie dolnej części klinami. Dla kobiet służebnych w XII w. rękawy były lekko tylko poszerzone i skrócone, by nie stanowiły przeszkody w pracy.

Wydłużanie nadmierne rękawów sukni kobiecej przeminęło w latach 1180—1200; stopniowo zmniejszał się również obwód rękawów u dołu.

W ilustracjach z Hanus deliciarum mamy interesujące szczegóły ubioru męskiego, który występuje w formie krótkiej tuniki przepasanej (14-6 a, b) i długiego rycerskiego modnego ubioru 042).

Krótka tunika wędrowca, założona w pasku dla wygody, ukazuje sukienne nogawice wydłużone i doszyte do taśmy, która dochodziła do paska noszonego pod ubiorem: krótka jest również tunika oracza idącego za pługiem (14Ó b). Długi ubiór jeźdźca i ozdobny, dwubarwny ubiór giermka należą do mody dworskiej.

146 a. Tunika wędrowca podniesiona w pasku, widoczne nogawice i ich zaczepienie: h. tunika chłopa idącego za pługiem

131