Wielkość wysokości tłoczenia dla pomp tłokowych, a więc wartość wytwarzanego przez pompę ciśnienia, zmienia się w zależności od przeciwciśnienia, czyli 0d wartości sumy oporów, jakie musi pokonać przetłaczana ciecz w instalacji, na drodze od pompy do zbiornika.
Jeżeli zatem pompa podnosi ciecz na zmieniającą się wysokość, to przy stałej wydajności zmienia się zapotrzebowanie mocy zgodnie z wyrażeniem (2.16) na moc pobieraną:
il
zależność Y = f(P) przy stałej wydajności Q = const. i stałej wartości n = const. przedstawiona jest na rysunku 2.11.
Rys. 2.11. Charakterystyka pompy tłokowej.
Na tym samym wykresie umieszczono również zależność sprawności pompy H = f(P). Jak wynika z rysunku 2.11, sprawność jest stała w dużym zakresie ciśnień. Jedynie przy bardzo małych i bardzo dużych dla danego typu pompy wysokościach tłoczenia sprawność dość gwałtownie maleje z powodu przecieków pompowanej cieczy przez nieszczelności (przy wysokich ciśnieniach) lub zbliżania się (przy niskich ciśnieniach) do jałowego biegu pompy.
Powierzchnia zakreskowana przedstawia pole pracy pompy. Należy przy tym jednak zwrócić uwagę, że praca z inną niż przedstawiona na rysunku 2.11 wydajnością Q, wymaga zmiany wartości obrotów (parametr n).
Jeżeli pompa, której charakterystykę przedstawia rysunek 2.11, wykonuje pracę użyteczną Yj, to wtedy wydajność Q1 wyznacza punkt Aj, moc zapotrzebowaną P1 •— punkt A2, sprawność r^ zaś wynika z przecięcia rzędnej o wartości Y^ z krzywą hi a więc punkt A3.
49