23370 str 8 079

78 [PIEŚNI]

³⁰ Obozowego nie wiadom ucisku,

Na krew się z cudzą pracą nie rozgrzesza. Nie miecza, ale pilnując lemiesza.

Handel ma z rolą, tej dwakroć do roku Swego się dobra, swego ziarna zwierza.

³⁵ Ta mu jak żywo nie umknie obroku,

Lecz z wielkim płatem iściznę odmierza. Wojnę też wiedzie, często nosząc w troku Albo zwierz leśny, albo ptaka z pierza,

Albo więc ryby z bliskiego jeziora;

⁴⁰ Czy samoż tylko gumno a obora?

Nie wie, co ratusz i co obojętny Język jurystów, nie miał sprawy ni z kiem, Nie widział nigdy, kiedy sędzia skrzętny, Niesprawiedliwym uniosszy się zyskiem,

⁴⁵ Przeciw sumnieniu pisał dekret smętny,

Lecz swym domowym ciesząc się ogniskiem Drogi do miasta najbliższego nie zna,

Gdzie dom szynkowny, gdzie gospoda więzną.

Więcej pod niebem niż żyje pod dachem,

⁵⁰ Z Bogiem niż z ludźmi ma rozmowy częściej, Wiosnę mu kwiecie wydaje zapachem,

Lato podaje ostry sierp do pięści.

Jesień zaś, kiedy aż dotąd pod strachem Wsparte gałęzi, sypą owoc gęściej;

⁵⁵ Zima, okrywszy białym świat pokostem, Wiślane brzegi szklanym wspięła mostem.

w. 36 piat - korzyść, zysk, procent; iścizna - należność, w. 41 ratusz — tu: sąd; obojętny — dwuznaczny, dwuwykładny, wykrętny.

w. 48 gospoda więzną — dom zajezdny, karczma; więzną — wjezdna.

Wie, kędy lecie, zimie pogotowiu Słońce mu wschodzi i w morzu się narza, Księżyc gdy pełny zna i gdy na nowiu,

⁶⁰ Nie potrzebuje nigdy kalendarza.

A przywyknąwszy jednemu wezgłowiu,

Późna go uśpi, rana budzi zarza.

Zgoła prowadząc żywot pustelniczy,

Tym tylko różny, że nie mieszka w dziczy.

⁶⁵ Kościół opodal, kędy przez bór ścieżka,

Ani tam wozem, ani jeżdżą koniem;

Wżdy nabożeństwa co rok nie omieszka, Jakiego sam Bóg potrzebuje po niem,

Któremu kiedy nie ma co dać z mieszka,

⁷⁰ Mięsem go błaga przez księdza kapłoniem. Synowie pasą oborne dobytki,

A dziewki przędą z białej wełny nitki.

Te gospodyni, pozwijawszy w kłęby,

Na wielkich krosnach w sukno zbija blatem;

⁷⁵ Dziatki, sam nam chleb nie przyjdzie do gęby, Kto chce być żywym, chociaż nie bogatem,

I dziewki rychlej ujźrą dziewosłęby,

I chłopcy winni robić, jak świat światem.

Nie tylko nam jeść i odziać się trzeba;

⁸⁰ Zginął, kto gruszkę w popiele zagrzeba.

Ten u mnie prawym szczęśliwości wzorem, Kto obcowaniem złym się nie poskromił.

Nie był troskliwym nigdy, rzadko chorem,

Nad potrzebę się ni nacz nie łakomił,

w. 57 pogotowiu — tu: zatem, więc. w. 74 blatem — na płasko.