str 4 075

74 [PIEŚNI]

Aie tym cośmy winni, przebóg żywy,

³⁰ Co przeciwko nam wzięli umysł mściwy'.'

Na wszytkie cztery tego świata strony Widzim miecz ostry na się zawaśniony.

A co jest cięższa, żal się mocny Panie,

Że tak uwzięci na się chrześcijanie ³⁵ I którzy w herbie pokój noszą luby,

W śmierciach i w wojnach szukają swej chluby.

Naprzód ze wschodu niezliczone zgraje I bunt kozacki przeciw nam powstaje, Niepoliczone czynią w Polsce mordy,

⁴⁰ Pogańskie wziąwszy na posiłek ordy.

Potym z północy sroga Moskwa wstała I Litwę od nas zaraz oderwała,

Złomawszy wiarę, niewinną krwią naszą Tyrani w sobie okrucieństwo gaszą.

⁴⁵ Razem Szwed, który ocknął się z zachodu, Chociaż przez morze nie masz do nas brodu, Przyszedł i dokąd tylko zakołace,

Wszędy otwiera bez szturmu i prace.

Z południa Węgrzyn, zebrawszy narody ⁵⁰ Rozliczne w kupę, nie bez wielkiej szkody,

w. 38 bunt kozacki — w 1648 r„ pod wodzą Bohdana Chmielnickiego, w. 40 Pogańskie [...] ordy — z Kozakami byli sprzymierzeni Tatarzy. w. 41—42 Mowa o wojnie z Moskwą w latach 1654—1655; wojska rosyjskie zajęły Smoleńsk, Białoruś i część Litwy wraz z Wilnem, w. 45 i n. Mowa o najeździe szwedzkim w 1655 r. w. 49 i n. Mowa o najeździe Rakoczego w r. 1657.

Wchodzi, ostatniej broniąc nam obrony, Ogniem i mieczem kończąc tej korony.

Tak ze wszytkich stron, i bez odpowiedzi, Ogarnęli nas bezbożni sąsiedzi,

⁵⁵ Gwałcą przysięgi, gwałcą wiary danie,

Czego się strzegą czynić i poganie.

Bo nam ci cnoty dotrzymali, ani,

Mając pogodę, na to namawiani,

Z nimi swe na nas ostre szable sprzęgli,

⁶⁰ Ani na stopę tej ziemie osięgli.

Jedna nam tylko zostawała strona,

Skąd nas niechybna czekała obrona:

Niebo, gdzieś siedząc widział ucisk srogi. Słyszał krzyk, słyszał ludzki płacz ubogi.

⁶⁵ Już wojska nasze, już liche ostatki Strwożonych synów tej nieszczęsnej Matki Imiona dali nieprzyjacielowi,

Zaczyni umykać przyszło i królowi.

Przyszło mu się już za granicę spieszyć ¹⁰ A nieprzyjaciół swoich tym ucieszyć;

Osiedli miasto stołeczne i grody,

Pobrali skarby i wszytkie dochody.

w. 53 odpowiedź — zapowiedź, oznajmienie.

w. 57 Bo nam [...] dotrzymali — w czasie wojen z Moskwą i Szwedami Tatarzy posiłkowali wojska Rzeczypospolitej, w. 67 imiona — majętności, posiadłości, w 68 — 69 Jan Kazimierz na początku 1655 uszedł na Śląsk, w. 71 Warszawa zajęta została bez wystrzału na początku września 1655.