(YólMetody prognozowania dla szeregów z tendencją rozwojową, wahaniami przypadkowymi i sezonowymi.
fi> 2-^bG ótOLpA.; %
~ 4r^totet-
!pWv^2/siL\)- .
»t i^_5 c «\ 4<^t i &«-
o.
X ' ,wt^L^HrtjCXMLA_^
3 [/yrtQXMX^'\ /T^Łlucyu^'
Z Metoda wygkkłzatm wykładniczego Wintersa Występują 3 stałe wygładzania:
j^xy(MśQ i,
.(nse)
Z a - do wygładzania poziomu trendu Z y - do wygładzania zmiany trendu Z 5 - do wygładzania wahań sezonowych Wybieramy tą z najmniejszym średnim kwadratem błędu prognoz ^17^Prognoza na podstawuTs^iuiigu czasowego C ^00^*0^ C^<Xp<^ ^ jh^cobu,
a. Dla ustalonej liczby naturalnej 1 >1 obliczamy kolejne wartości średniej ruchomej. Długość średniej ruchomej ^powinna być równa liczbie wyodrębnionych okresów, czyli gdy analiza jest robiona w kwartałach, to 1 = 4 razy x ( x s N),
gdy w miesiącach, to 1 = 12 razy x itd.
b. Wyodrębniamy z szeregu wahania sezonowe
c. dokonujemy odpowiedniej korekty otrzymanych ^surowych, wskaźników (wahań sezonowych t i otrzymujemy czyste
wahania sezonowe. •jkchajC'
d. Eliminujemy z szeregu sezonowości 5>; i 3* G
wykładniczą, potągowa i hiperboliczną. C MaoMue, S
e. obliczmy funkcję trendu najlepiej opisującą szereg czasowy po wyrzuceniu sezonowości. Mamy do wyboru f. Liniową,
f. Wyodrębniamy wahania cykliczne
g. Wyodrębniamy wahania przypadkowe (It): \-huux^ C.TE ■ , -.0
'o- cibtCcAj&jAZOs prO<y^vo-p,^vwektot<ą j-
h. W ten sposób wyodrębniliśmy wszystkie elementy szeregu czasowego . Mając je możemy zbudować prognozę przez ekstrapolacje funkcji trendu. Uzyskujemy poziom zjawiska bez S i C, należy je uwzględnić, dodając je do wartościg uzyskanych z ekstrapolacji (m. aadytywny) iub mnożąc (muiiiplik&ty-wny)
CCiW
A Z określenie zakresu prognozowania(obiekt, zjawisko, cel, zmienne)
^ Z określenie horyzontu prognozowania / Wybór metody prognozowania ^ ^ Z Zbiór informacji S Z Wykonanie obliczeń f Z Ocena trafności i realności prognozy •-f- -Z Monitorowanie
(l9yPrzy zastosowaniu dekompozycji sezonowej nie liczy się średniej ruchomej scentrowanej, gdy długość średniej v'~/ " Llccbcks -u-wootrębJUpMujLs-'
ruchomej jest wyrażona przez nie parzystą hc^ę. wyrazów szeregu, (j (j 'i (\
(20^Śklad szeregu czasowego to następujące elementy:
Qe^ZCMAjOZ^Ci G*
Z Tendencja rozwojowa(trend)- regularne i systematyczne zmiany, jakim podlega zjawisko w ciągu dłuższego okresu. Wyznacza rozwój zjawiska w czasie. Y-t- ^ __x CyzL
Z Wahania przypadkowe Z Wahania cykliczne Z Wahania sezonowe
(21^ Wahania sezonowe (s)- to takie zmiany, które powtarzają się regularnie w tym samym okresie każdego roku, wahania te występują wokół stałego (przeciętnego) poziomu lub wokół trendu zmiennej i wyrażają wpływ zachowań ludzi wynikających z kalendarza czy specyfiki produkcji, na kształtowanie się zmiennej prognozowanej, (np. większa podaż zbóż po żniwach, większa produkcja mleka w okresie wiosny i lata). /Lu-fc L<UnX<^IxZu^i;
^ CyLjJ " oLl£L- ptWja.-itA 2j^o