30101 P1520685

I

również błona shuown czepca nic poaiuda grudniów trawiennych i pokryta jest zrogowaeiałym nabłonkiem wielowarstwowym phiftlthu Siu sówka czepca tworzy listewki czepca, któro łącząc się kio sobą formują wiolo ki\tno (4 6-kątna) komorki czepca

Księgi mąją okrągły kształt i są spłaszczone bocznie (ryg, H//M), hożą między czepcem a trawieńcem i tąoaą się z o^ąpoeiT! 80 pośrednictwem ąlścia czepcowo-księgowego, a z trawieńcem przez ujście kslęgowo-tra wieńcowo, bezgruczołowa śluzówka ksiąg tworzy charakterystyczno fałdy nazywano blaszkami ksiąg blaszki przyczepiono są do krzywizny ksiąg i zwisąją swobodnie nad przewodom ksiąg, blaszki ksiąg mąją zróżnicowaną wielkość. Występują blaszki wielkie, leżące między nimi blaszki średnio, blaszki mało położone między wielkimi i średnimi oraz blaszki najmniejsze, blaszki zaopatrzone są we włókna mięśniowe i zrogowaciało brodawki.

U młodych przeżuwaczy, karmionych głównie mlekiem, czynna jest rynienka przełykowa (rys. 6.7). Zbudowana jest ona z dwóch warg biegnących wzdłuż czepca, a następnie po dnie ksiąg do ujścia księgowo-trawiońco-wego. Picie mleka i innych płynów powoduj© odruchowe zamykanie rynienki W ten sposób pobierane płyny trafiąją wprost do trawieńca, z pominięciem żwacza. Odruch zamykania rynienki zanika u dorosłych przeżuwaczy.

6.7. Trawienie w żołądku wielokomorowym

6.7.1. Mikroorganizmy w przędzo łydkach przeżuwaczy

k

C

Trawienie składników pokarmowych u bydła i owiec jest uzależnione od mikroorganizmów bytujących w ich przedżołądkach. W żwaczu, czepcu i księgach ma miejsce trawienie symbiotyczne, ponieważ enzymy trawiące składniki paszy (węglowodany, białka i tłuszcze) produkowane są i wydzielane wyłącznie przez drobnoustroje współżyjące z organizmem gospodarza. Śluzówka przedżołądków nie syntetyzuje własnych enzymów trawiennych. W przedżołądkach występuje środowisko sprzyjające namnażaniu się endo-gennych drobnoustrojów: ciągła obecność składników pokarmowych, stała j temperatura (38-42°C) i wilgotność, odpowiedni skład jonowy i kwasowość! (pH 6,0-7,0) oraz warunki beztlenowe. W treści przedżołądków żyją bakterie, pierwotniaki, pleśnie i drożdże. Mikroorganizmy te zasiedlają stop-1 niowo przewód pokarmowy młodego przeżuwacza, a właściwe symbiotyczne | gatunki nabywane są przez kontakt z dorosłymi przeżuwaczami (np. z matką) | i obsługą, pośrednio z paszą, przez powietrze i sprzęty.

Nąjważniejszą rolę w trawieniu składników paszy u przeżuwa* 1 czy odgrywają bakterie. Bakteryjne enzymy trawienne umiejscowiono są !

152