30463 Re exposure of DSC03338

Cesarz Klaudiusz jako Jowisz r atrybutami w. boga: piorunem i ortem (Rzym, Muteum W.!!* kańskie)    *‘^ł

ęjusza Korfoakma odniosły znaczne sukcesy w wojnie z Partami, ale nie zdołały pozbawić władzy kn9a Armenii. Tiridatesa 1, brata króla Partów, Wologezesa L Ostatecznie zawarto kompromis korzystny dla Arsakidów. Tiridates otrzyma! insygnia władzy w Rzymie od cesarza. Początkowy okres rządów Nerona, wyniesionego na tron dzięki swej matce, żonie Klaudiusza, Agryppinie, prawnuczce Augusta, był w miarę pomyślny dla państwa rzymskiego. Kierowali wówczas polityką prefekt pretorianów — Afraniusz Bu mis i filozof — Anneusz Seneka. Ostatnie lala panowania Nerona to nie tylko pasmo krwawych procesów w Rzymie, ale także załamanie się pozycji zewnętrznej Imperium. W 66 r. wybuchło groźne powstanie w Judei, gdzie przez parę lat prowadził walkę Tytus Flawiusz Wes* pazjan. Bunt legionów w Galii, Hiszpanii i innych prowincjach przesądził o losie Nerona, który popełnił samobójstwo

_2. Dynastia Flaioiusz&w (69-96 r. n.ej

Po śmierci Nerona rozgorzała długotrwała walka o tron cesarski <68-69 r.l Legiony z różnych części Imperium obwoływały po kolei .swojego" cesarza. W rezultacie było aż czterech pretendentów do władzy: Galba, Otho, WiteKuss

Triumf Tytusa po zwycięstwie w wojnie żydowskiej i zdobyciu Jerozolimy, relief z Łuku Tytuee na Forum Romanom

i Wespazjan. Walkę rozstrzygnęły ostatecznie legiony syryjskie - cesarzem został Wespazjan (69-79 r.). Nie zdążył on jut osobiście zakończyć wojny w Judei. Wielkie powstanie w Judei przerodziło się w dętką dla Rzymu wojnę (66-73 r.). Przyczyny tego wybuchu są dość złoione (tak jak sytuaęja wewnętrzna w Judei), ale najważniejszą z nich była niechęć ludnośd tydowskiąj do panowania rzymskiego i jej dążeń do zachowania pełnej odrębności religijnej.

Społeczeństwo żydowskie było podzielone na cztery ugrupowania polityczne i zarazem sekty religijne, które wyróżnił Józef Flawiusz. Saduceusze, tworzący najbardziej arystokratyczne stronnictwo związane silnie z Sanhedrynem i świątynią, byli niechętni wprowadzaniu jakichkolwiek zmian w religii i nastawieni względnie ugodowo wobec Rzymu. Faryzeusze, opierający się na warstwach średnich i niższych, propagowali nauczanie w domach modlitwy (synagogach). Uważali, że Prawo musi być stale uzupełniane. Wierzyli oni w życie pozagrobowe, spodziewali się nadejśda Mesjasza i przestrzegali bardzo ściśle czyatośd rytualnej. Esseńczycy stanowili odłam najbardziej gorliwy religijnie i odizolowany od oficjalnych centrów kultu. Organizacje esseńczyków, ich życie zakonne i mistyczną wiarę można było poznać dzięki odkrytym w latach 1951-1956 rękopisom z Qumran nad Morzem Martwym. Zeloci, później niż trzy poprzednio ukształtowane ugupowania. powstali w okresie zależności politycznej od Rzymu; ich dążeniem było odrzucenie obcego panowania. To oni odegrali kierowniczą rolę w powstaniu stosując zasady terroru zarówno wobec Rzymian, jak i wobec tych Żydów, którzy nie wykazali gorliwości w walce.

517