31038 Untitled Scanned 29 (5)

VIII.

BLISKI MAŁŻEŃSTWU - KONKUBINAT

Małżeństwo jest, jak wiemy, sformalizowaniem relacji między partnerami. Jednak sformalizowanie nie zawsz" jest możliwe, nawet jeśli partnerzy tego chcą, jak i nie zawsze partnerzy chcą sformalizowania swojej relacji, nawel jeśli jest to możliwe. Formą, która jest najbliższa związkowi małżeńskiemu jest konkubinat, czyli bycie razem w sposób intymno-seksualny, wspólne spełnianie zadań ekonomicznych, a jeśli pojawia się dziecko to także zadań rodzinnych.

Partnerzy będący w konkubinacie mogą mieszkać na stałe razem lub mogą mieszkać oddzielnie widując się bądź przemieszkując ze sobą od czasu do czasu.

Konkubinaty występują we wszystkich społeczeństwach, mimo że nazwa, którą się dziś posługujemy, została ukuta w starożytnym Rzymie. Przykładów z historii jest mnóstwo, podajmy przykład współczesny. Dziś w Chinach bogaci biznesmeni z reguły mają er nai. Termin ten tłumaczy się jako konkubina bądź druga żona. Kultura chińska, mimo czystek wprowadzanych przez komunistów od 1949 roku, zachowała miejsce dla konkubin. Konkubiny nie są skrywane, lecz uczestniczą w życiu swoich partnerów. W Chinach konkubiny są utrzymywane zwykle w całości przez mężczyzn; są, by użyć europejskiego terminu, utrzymankami.

Oficjalna tradycja kultury chińskiej zawierała dwa modele małżeństwa: monogamię i poliginię. Konkubinat niewiele różnił się od poliginii (różnica między konkubinatem £ |n>1 irimi.| zachowywała się tak długojak długo konkubina Hjp imała dziecka). Odnośnie dokonanych przez komunistów ■y>ii< k trzeba zauważyć, że MaoTse Tung, pomimo że zwal-■pnl t csarską tradycję Chin, sam miał półoficjalną konkubi-Bg /hang Yufeng, w tym względzie nie chciał oprzeć się tra-yvi |i W czasach komunistycznych konkubiny (a dokładniej pplkonkubiny) mogli mieć tylko najwyżsi funkcjonariusze jtiti t v|iii, co świadczy, że powstałe na drodze ewolucji skłonili >,i i mężczyzn są silniejsze od wszelkich ideologii, nawet tal śmiertelnie poważnych jak chińska wersja komunizmu. W czasach przed komunizmem mieli je arystokraci i ci, których było na to stać. Dziś zaś mają je w Chinach najbogatsi biznesmeni.

Termin „utrzymanka” jest używany w dzisiejszej kultu-i zc euroamerykańskiej niezbyt pozytywnie. Kultura euro-amerykańska od czasów Rewolucji Przemysłowej w XVIII wieku jest nastawiona na to, by każdy pracował (nawet nie licząc się ze zdrowiem), dominuje ideał samodzielności icdnostek i indywidualizmu. Jednak jest pewien procent kobiet, które zamiast pracować, wolą być utrzymywane przez mężczyzn. I nie ma w tym nic dziwnego. Są kobiety, które mają silną skłonność do niezależności (niekiedy lak silną, że w ogóle nie chcą wchodzić w relacje z mężczyznami) i są takie, którym odpowiada, że mężczyźni je utrzymują. W tolerancyjnym, światłym, demokratycznym społeczeństwie musi być miejsce dla obu wyborów. Feministki i postępowcy, w tym zwolennicy Praw Człowieka, które w aspekcie życia małżeńskiego i seksualnego są rozumiane według średniowieczno-nowożytnych ideałów kultury euroamerykańskiej, krytykują konkubinaty takie jakie występują dziś w Chinach. Ich intencje są takie, by wszystkie kobiety miały równe szanse społeczne, były niezależne, nie były wyzyskiwane. Te intencje są w dużym stopniu trafne. Czy jednak krytycy mają pełną rację? Ich krytyka

63