31117 str10 (16)

Lekkie działo samobieżne SU-78M forsuje rzekę w bród (rok 1944)

polityczno-wychowawcza, oddział techniczny, kwatermistrzostwo), plutonu dowodzenia, 3 baterii dział SU-76 (po 4 wozy każda), plutonu remontowo-transpor-towego, drużyny zaopatrzenia bojowego, drużyny gospodarczej i punktu pomocy sanitarnej. Dywizjon liczył 259 żołnierzy (43 oficerów, 60 podoficerów, 156 szeregowców) i miał: 13 dział samobieżnych SU-76, 1 samochód pancerny BA-64, 19 samochodów ciężarowych, 1 ciągnik oraz 4 motocykle. Oprócz uzbrojenia artyleryjskiego w wozach bojowych, uzbrojenie dywizjonu składało się z 24 pistoletów maszynowych i 57 karabinów. W skład wyposażenia dywizjonu wchodziły też 2 radiostacje.

Te cztery pierwsze jednostki dział samobieżnych SU-76 włączone zostały w skład 1, 2, 3 i 4 dywizji piechoty i wraz z nimi brały udział w późniejszych walkach od Wisły do Łaby.

Latem 1944 r., podczas powstawania 2 armii WP, rozpoczęto formowanie czterech następnych dywizjonów SU-76, noszących numerację 6, 10, 11 i 12. Przez kilka miesięcy nie miały one sprzętu bojowego. Dopiero w styczniu 1945 r. do Radości k. Warszawy przybyło 10 baterii marszowych (52 działa samobieżne SU-76) również z radzieckimi załogami i grupą oficerów i podoficerów, którzy rozpoczęli intensywne szkolenie. Ponadto przybyli jeszcze polscy czołgiści przeszkoleni w 3 szkolnym pułku czołgów. Do końca lutego zakończono organizację oraz szkolenie i jednostki ruszyły na front. 6 sdas włączono w skład 5 DP, 10 sdas przydzielono 7 DP, 11 sdas 'wszedł w skład 8 DP, a 12 sdas podporządkowano 9 DP. Wraz z tymi dywizjami brały one udział w walkach podczas operacji berlińskiej i praskiej.

W sumie podczas II wojny światowej w Wojsku Polskim znajdowało się 9 dywizjonów dział samobieżnych SU-76 (5 sdas wchodził w skład 6 DP, a 10 DP miała dywizjon armat 76,2 mm holowanych), według etatu liczących łącznie 117 wozów. Formowane pod koniec wojny II DP (z 9 sdas) i 12 DP (z 8 sdas) nie brały już udziału w walkach.

Działa samobieżne SU-76 stanowi^ wyposażenie jeszcze większych jednostek pancernych Wojska Polskiego, a mianowicie pułków artylerii samobieżnej (pas). Formowanie pierwszej takiej jednostki — 27 pas — rozpoczęto w lipcu 1944 r., z przeznaczeniem dla powstającego 1 korpusu pancernego. Zgodnie ’z etatem 010/ /484, zatwierdzonym jeszcze w roku 1943, pułk dział samobieżnych SU-76 składał się z: dowództwa (sztab, sekcja polityczno-wychowawcza, sekcja techniczna, sekcja uzbrojenia, kwatermistrzostwo), plutonu dowodzenia, kompanii fizylierów, 4 baterii SU-76 (po 5 wozów każda), plutonu saperów, remontowego, zaopatrzenia bojowego, transportowego, drużyny gospodarczej i punktu pomocy sanitarnej. Pułk liczył 318 żołnierzy (62 oficerów, 101 podoficerów i 155 szeregowców) i miał w wyposażeniu: 21 dział samobieżnych SU-76, 1 samochód pancerny BA-64, około 40 samochodów' ciężarowych, 2 ciągniki, 3 motocykle oraz oprócz sprzętu w wozach bojowych — 2 radiostacje, 91 pistoletów maszynowych i 105 karabinów. 27 pas razem z 1 korpusem pancernym brał udział w walkach w 1945 r. od forsowania Nysy do przedmieść Pragi czeskiej.

W ramach rozbudowy Wojska Polskiego w r. 1945 i zgodnie z rozkazem nr 58/Org. Naczelnego Dowódcy WP, gen. M. Roli-Żymierskiego, wydanym 1 marca 1945 r., do 1 lipca miano sformować jeszcze trzy podobne pułki, noszące numerację 49, 51 i 52. Formowanie tych jednostek nakazano Dowódcy Wojsk Pancernych i Zmotoryzowanych WP w dniu