31188 SNC00193

Art. 54 £3**!?** nicnic Ustawa

30 września 19% r. (Dz.U. Nr 115. poz. 548). Zadania i kompetencje organu założycielskiego przedsiębiorstw państwowych, należące do naczelnych i centralnych organów administracji rządowej (z określonymi wyjątkami) przejęte zostały przez wojewodów -- por. art. 13 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. — przepisy wprowadzające ustawy reformujące funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz.U. Nr 106, poz. 497).

2. Akt o utworzeniu państwowej osoby prawnej nie przenosi automatycznie wieczystego użytkowania gruntów czy też prawa własności budynków na rzecz państwowej osoby prawnej, lecz stanowi tylko niezbędną przesłankę do realizacji takiego przeniesienia w formie zastrzeżonej przez przepisy prawa cywilnego, tj. z zachowaniem formy aktu notarialnego.

Decyzja starosty

wykonującego

ustalenia

zawarte w akcie

utworzenia

państwowej

jednostki

organizacyjnej

Art 54.1. Organ nadzorujący w akcie o utworzeniu państwowej jednostki organizacyjnej wyposaża tę jednostkę w nieruchomości, o których mowa w art. 52.

2. Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wykonując ustalenia zawarte w akcie o utworzeniu państwowej jednostki organizacyjnej, oddaje tej jednostce nieruchomości w trwały zarząd w drodze decyzji.

1.    Nieruchomości mogą być oddawane jednostkom organizacyjnym w trwały zarząd, najem lub dzierżawę oraz użyczane na cele związane z ich działalnością (art. 18). W świetle art. 51 ustawy jedynie oddanie nieruchomości w trwały zarząd jest wyposażeniem takich jednostek „w nieruchomości niezbędne do ich działalności'*. Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną.

2.    Skarb Państwa jest osobą prawną z mocy art. 33 k.c. Zgodnie z art. 34 k.c.. Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych. Skarb Państwa jednak nie zarządza żadną częścią mienia państwowego, w tym nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują (z zastrzeżeniem art. 60 u.g.n.) starostowie wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Zasób nieruchomości Skarbu Państwa stanowią m.in. nieruchomości, które v dniu 1 stycznia 1998 r. stanowiły własność Skarbu Państwa i nie znajdowały się w użytkowaniu wieczystym lub trwałym zarządzie oraz nie były obciążone prawem użytkowania. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa i oddane w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej nie wchodzą w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 43 ust. 2 u.g.n. jednostka organizacyjna ma prawo do korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania, zabudowy, odbudowy, rozbudowy itp. obiektu budowlanego, a także ma prawo do oddania (po spełnieniu określonych warunków) nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo jej użyczenie w drodze umowy. Państwowe jednostki organizacyjne, których gospodarka finansowa nie jest uregulowana w odrębnych usuwach, są państwowymi jednostkami budżetowymi lub zakładami budżetowymi i prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.).

3.    Jednostki budżetowe są najbardziej typową formą organizacyjną stosowaną w sektorze publicznym. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu państwa, a uzyskane dochody odprowadzają do niego. W formie jednostek budżetowych działają w szczególności: 1) urzędy (kancelarie) naczelnych organów państwowych; 2) wszystkie urzędy administracji rządowej i samorządowej; 3) sądy, prokuratury i więzienia; 4) jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji; 5) szkoły i zespoły szkół podsuwowych i średnich; 6) zakłady opiekuńczo-wychowawcze; 7) szpitale i inne placówki służby zdrowia; 8) domy pomocy społecznej; 9) jednostki dróg publicznych; 10) parki narodowe; 11) dyrekcje gospodarki wodnej oraz 12) niektóre jednostki obsługi rolnictwa.

Zakład budżetowy jest podstawową formą prowadzenia gospodarki pozabudżetowej. Status, tryb tworzenia i zasady gospodarki finansowej zakładów budżetowych określa art. 19 ustawy o finansach publicznych. Zakład budżetowy jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną, lecz - podobnie jak jednostka budżetowa — nie ma osobowości prawnej. Państwowy zakład budżetowy jest tworzony decyzją dysponenta części budżetowej. W budżecie państwa w formie zakładów budżetowych działają m.in. ośrodki szkolenia i dokształcania kadr, jednostki gospodarcze Ministerstwa Obrony Narodowej, zakłady obsługi rolnictwa, ośrodki sportu i rekreacji, placówki wypoczynku dla dzieci i młodzieży itp. Różnica między zakładem budżetowym a jednostką budżetową polega na tym, że zakład budżetowy może finansować swoje wydatki własnymi dochodami.

4.    Z mocy art. 56 omawiany przepis ma zastosowanie do tworzenia samorządowych jednostek organizacyjnych, które są wyposażone w nieruchomości pochodzące z gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego zasobu nieruchomości, z tym zastrzeżeniem, że wyposażenie tych jednostek polega na oddaniu w trwały zarząd (przez zarząd gminy, powiatu lub województwa). Uchwałę o powołaniu komunalnej jednostki organizacyjnej podejmuje rada gminy (art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej — Dz.U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.). Państwowe i komunalne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej uzyskują trwały zarząd, na czas nie oznaczony lub oznaczony, gruntów stanowiących odpowiednio własność Skarbu Państwa lub gminy — na podstawie decyzji właściwego organu (z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 60).

Województwo w celu wykonania zadań publicznych określonych ustawami tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne. Kierownicy wojewó-

1*1