31333 IMG38 (3)

Tabela 12.1. Występowanie grup krwi układu ABO i Rh w Polsce

Grupa krwi	Częstofć występowania (%)
A	38
B	18
AB	8
ó	36
Rh+	83
Rh-	17

a wśród Indian Ameryki Północnej dominuje grupa krwi 0. Występowanie poszczególnych grup krwi w Polsce przedstawiono w tabeli 12.1.

1 <Ć.O.

- - c---

12.8.    -c---

12.9.    - - c - - f

12.10.    - - c —

Przyczyną konfliktu serologicznego (w klasycznej postaci) jest przedostawanie się krwinek czerwonych płodu mającego grupę krwi Rh + do krążenia matki, mającej grupę Rh-. Antygen D. obecny na erytrocytach płodu, jest obcy dla matki i wywołuje u niej stan immunizacji. Zachodzi to podczas pierwszej ciąży lub w okresie okołoporodowym. Podczas kolejnej dąży przeciwciała anty-D klasy IgG są transportowane przez łożysko z krwi matki do płodu i opłaszczają jego erytrocyty (jeśli oczywiście dziecko dziedziczy grupę krwi Rh+). Te z kolei są niszcżone przez komórki żerne lub w mechanizmie cytotoksyczności komórkowej zależnej od przedwdał. co prowadzi do niedokrwistości i żółtaczki hemolitycznej u płodu.

Na wystąpienie choroby hemolitycznej i ciężkość jej przebiegu wpływa wiele czynników. Krytyczny - to ilość krwi płodowej, a właścicie płodowych erytrocytów, które przedostają się do krążenia matki. Większy przeciek krwi płodu wywołuje silniejszą immunizację i wyższe miano przeciwciał anty-D. Niezgodność w zakresie układu ABO między matką i dzieckiem (na przykład, gdy matka ma grupę krwi O a płód - A. B lub AB), co ciekawe, zmniejsza ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego podczas kolejnych ciąż. Wynika to prawdopodobnie z szybkiego niszczenia erytrocytów dziecka (matka z grupą krwi 0 ma izohemaglutyniny anty-A i anty-B). dzięki czemu „nie zdążą” one indukować odpowiedzi im-munologicznej anty-D.

Obecnie standardem w położnictwie jest profilaktyczne podawanie globuliny (przeciwciał) anty-D w okresie okołoporodowym (do 72 godzin po porodzie) matkom z grupą krwi Rh-, u których nie stwierdza się wcześniejszego uczulenia na antygen D. Podane przeciwciała blokują część antygenów D na erytrocytach dziecka podczas ewentualnego przecieku do krwi matki podczas porodu, a także - przypuszczalnie - indukują odpowiedź antyidiotypową. Najprawdopodobniej jednak, inhibicja wytwarzania przeciwciał ąnty-D wynika z przekazywania negatywnego sygnału swoistym limfocytom B przez wstrzyknięte przeciwciała. W przekazywaniu negatywnego sygnału pośredniczy receptor FcyRIlb.

Chociaż profilaktyczne podawanie globuliny anty-D znacznie ograniczyło występowanie choroby hemolitycznej noworodków, to jednak możliwość całkowitego jej wyeliminowania jest mało realna z następujących powodów:

•    do immunizacji kobiety może dojść w wyniku poronienia (sztucznego lub naturalnego,

•    rutynowa porcja globuliny anty-D może się okazać zbyt mała w przypadku masywnego przecieku krwi noworodka w okresie okołoporodowym (zwłaszcza podczas cesarskiego cięcia).

•    stan immunizacji może wyniknąć z nieprzewidywalnego, dużego przecieku krwi płodu podczas ciąży.

Wybrana literatura :

1.    Avent M.D.. Reid M.E. The Rh blood group system: a review. Blood 95. 375-387. 2000.

2.    Lubenko A., Contreras M. ABO blood group system, w: Encydopedia of Immunology. red. UVl. Roitt, P.J. Delvęs. Academic Press. Londyn 1992. str. 1-4.

3.    Winkelstein A.. KissJ.E. Immunohematologic disorders. JAMA 278.1982-1992. 1997.

193