31463 Untitled 3 (30)

i

PODSTAWY TEORETYCZNE

cji działania kory mózgowej pozwoliło naukowcom XXI wieku sformułować rewolucyjną tezę, że zintegrowany umysł powstaje poprzez działanie rozproszonych komponentów, a nie dzięki jakiemuś ośrodkowi integracji zmysłowej¹⁸'.

Myślenie o mechanizmie integracji bodźców zmysłowych w wybranej strukturze mózgu nazwał A. Damasio błędem Kartezjusza. Zrozumienie procesu uczenia się świata dzięki odbiorowi zmysłowemu jest warunkiem prowadzenia skutecznej terapii neurobiologicznej. A. Damasio podkreśla, że mózg łączy fenomeny i wydarzenia poprzez wieloobszarową aktywację w odpowiednich strefach kory (tłum. J. Rożek)¹⁸⁸. Takie podejście jest uzasadnione wynikami badań neurobiologicznych.

Przytaczam fragment argumentacji autora:

Mój główny argument przeciwko koncepcji istnienia w mózgu rejonu integracyjnego opiera się na tym, iż nie ma w mózgu żadnego pojedynczego rejonu, który przystosowany byłby do jednoczesnego przetwarzania reprezentacji pochodzących ze źródeł o różnych modalnościach czuciowych doświadczanych jednocześnie - np. dźwięku, ruchu, kształtu, koloru w odpowiednim rozłożeniu czasowym i przestrzennym. Zaczynamy dopiero mozolnie odnajdywać miejsca, gdzie najprawdopodobniej powstają obrazy dla każdej ze zmysłowych modalności. Nie ma jednak w mózgu żadnego miejsca, do którego kierowane byłyby te ‘produkty’.¹⁸⁹

Integracja informacji zmysłowych opiera się na jednoczesności funkcjonowania poszczególnych komponentów.

Należy więc przyjąć, iż anatomicznie odrębne okolice mózgu, działając w tym samym interwale czasowym, integrują wrażenia. Oznacza to konieczność poznawania wielozmysłowego, a nie dostarczania dziecku oddzielonych od przedmiotu wrażeń. Błędne jest więc podawanie dziecku:

-    zapachów do wąchania umieszczonych na wacikach,

-    smaków w oderwaniu od konkretnego pokarmu (słony, słodki itd.),

-    faktur na tak zwanych próbnikach (gładkie, chropowate, szorstkie),

-    próbników kolorów,

-    nagranych dźwięków z rzeczywistości (pojazdy, zwierzęta, narzędzia itp.).

W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku formowano poglądy, że modalności zmysłowe są ze sobą niepowiązane w momencie urodzenia dziecka, a ono na drodze doświadczenia te połączenia musi zbudować.

187.    A. Damasio, Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, Poznań 2011.

188.    A. R. Damasio, The hrain binds entities and events by multiregional actwation from conoergence zones. Neu-ral. Comput. 1, 123^A132, 1989.

189.    Tamże, s. 115-

121