32389 Obraz
9 4

jarzmo”. Sumcryjskie pieczęcie cylindryczne przedstawiają obdarzenie ludzi pierwszym w historii pługiem (il. I3a) przypuszczalnie przez Enlila, który stworzy! Anszana, rolnika (choć nie można wykluczyć, że obdarowującym był syn Enlila, Ninurta, który nosił przydomekoracz”) Ukazują, one również scenę orki, w której pług jest ciągnięty przez byka (il. 13b).

Gdy minął pierwszy, sielankowy okres, l.ahar i Anszan zaczęli się kłócić. Tekst nazywany przez uczonych Mitem o trzodzie i zbożu ujawnia, że mimo wysiłków rozdzielenia ich przez „ustanowienie domu”, osiadłego stylu życia, dla Anszana (rolnika) i postawienie owczarni na pastwiskach dla Lahara (pasterza) i mimo obfitych żniw oraz hojnie napełnionych owczarni, ci dwaj wszczęli kłótnię. Wywiązała się ona w chwili, gdy obaj przynieśli w ofierze swoje nadwyżki do ..magazynu bogów”. Na początku każdy z nich tylko wychwalał swoje osiągnięcia i umniejszał dokonania drugiego. Ale ta wymiana argumentów stała się tak gwałtowna, że zarówno Enlil, jak Enki musieli interweniować. Według tekstu sumeryjskiego, o-głosili Anszana - rolnika - zwycięzcą w tej konfrontacji.

II 13

Bardziej zdecydowanego wyboru między tymi dwoma producentami i stylami życia dokonuje tekst znany jako Spór miąck)> Emeszem a Entenetn, wedle którego ci dwaj przychodzą do Enlila, aby rozsądził, kto z nich jest ważniejszy. Emesz jest tym, który „postawił obszerne stajnie i owczarnie”; Enten przekopał kanał)', aby nawodnić ziemię - zapewnia, że jest „rolnikiem bogów”. Przyno-40

s/ąc swe dary Enlilowi, każdy z nich stara się zdobyć pierwszeństwo. I*ntcn chwali się, iż sprawił, że .gospodarstwo styka się z gospodarstwem”, jego kanały nawadniające „roznoszą wodę w obfitości”, opowiada, jak „dzięki niemu zboże wschodzi w bruzdach” i będzie „złożone w wysokich kopcach w^r spichlerzach”. Imesz podnosi, że „zadbał o to, aby owca powiła jagnię, koza powiła koźlę, krowa i cielę się mnożyły, żeby tłuszczu i mleka przybywało”. Mówi też o tym, i;ik wybiera jaja z gniazd zrobionych dla ptaków i jak poławia ryby na morzu.

Ale Enlil odrzuca argumenty Emesza, a nawet udziela mu reprymendy: Jak możesz się porównywać do swego brata Entena!” To F.nten „ma pie-c/ę nad życiodajnymi wodami wszystkich ziem”. A woda oznacza życie, wzrost, obfitość. Emesz przyjmuje ten werdykt:

„Wzniosłe słowo Enlila, słow'0, którego znaczenie jest głębokie; wyrok, którego nic można zmienić, którego nikt nie śmie podważyć!”

I tak „w sporze między Emeszem i Entencm, Enten. wiemy rolnik bogów, okazawszy się zwycięzcą, przyjął modlitwę Emesza. który zginając pr/ed Entenem kolano ofiarował mu modlitw ę” i w iele prezentów.

Warto zauważyć, że w cytowanych wierszach Enlil nazywa Emesza bratem Entena - ten sam stopień pokrewieństwa łączył Kaina i Abla. Te i inne podobieństwa miedzy opowieściami sumeryjskimi a biblijnymi dowodzą że te pierwsze były źródłem inspiracji dla drugich. Przyznanie przez Enlila pierwszeństwa rolnikowi przed pasterzem można wytłumaczyć faktem, że to właśnie Enlil zaprowadzał rolnictwo, a Enki odpowiadał za udomowienie zwierząt. L-czcni skłonni są tłumaczyć te sumcryjskie imiona jako „zima” - Enten i „lato” Emesz. Ściśle mówiąc, EN.TEN znaczyło „pan odpoczynku”, czas po żniwach, czyli pora zimową bez. wyraźnej korelacji z jakimś określonym bóstwem. Z kolei E.MESH („dom Mesz”) wyraźnie kojarzy się z Enki, którego określano leż epitetem MESH („rozmnożycie!”) - bóg pasterstwa.

Wziąwszy to wszystko pod uwagę, nie można wątpić, że rywalizacja między' Kainem a Ablem odzw ierciedlała animozje między dwoma boskimi braćmi. Konflikt wybuchał od czasu do czasu nowym płomieniem, odkąd I iilil przybył na Ziemię przejąć dowództwo od Enki (którego relegowano do Abzu); podsycały go także późniejsze okoliczności. Ale korzenie niezgody sięgały' Nibiru, ich macierzystej planety. Obaj byli synami Anu, władcy Nibi-ru. Enki jako syn pierworodny był naturalnym następcą tronu. Ale Enlil, choć urodził się później, był dzieckiem oficjalnej żony Anu (przypuszczalnie jego

41