45598 Obraz (1540)

208 Anali/n majątku przedsiębiorstwu

•    skróceniu ulega okres amortyzacji;

•    kwoty amortyzacji są wyższe niż w amortyzacji liniowej i w większym stopniu obciążają koszty działalności przedsiębiorstwa.

Omówione metody można zilustrować następującym przykładem.

Przykład 6.2

W wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych w poz. 12, grupa 434 „Zamykarki do słoi i do puszek” stawka amortyzacyjna wynosi 20%. Rozpatrzmy trzy warianty amortyzowania środków trwałych tej grupy.

Wariant 1 — amortyzacja liniowa.

Wariant 2 — amortyzacja degresywna.

Wariant 3 — amortyzacja naturalna (nazwa umowna, gdyż została tu podwyższona stawka amortyzacyjna z powodu bardziej intensywnych warunków eksploatacji, co zbliża tempo amortyzowania do tempa zużycia środka trwałego).

Jeśli się przyjmie, że wartość początkowa środków trwałych analizowanej grupy wynosi 10 tys. zł, to amortyzacja będzie się kształtowała następująco (tabl. 6.4).

Tablica 6.4

Warianty amortyzacji (w zł)

Lata	Wariant 1 — stawka 20% wartość amortyzacji		Wariant 2 — stawka 40% wartość amortyzacji		Wariant 3 — stawka 28% wartość amortyzacji
	roczna	narastająca	roczna	narastająca	roczna	narastająca
1	2000	2000	4000	4 000	2 800	2 800
2	2000	4000	2400	6400	2 800	5 600
3	2 000	6 000	2 000	8 400	2 800	8 400
4	2 000	8000	1 600	10000	1 600	10000
5	2000	10 (XX)	—	—	—	—

Źródło: Opracowanie własne.

Przykład liczbowy wyraźnie wskazuje, że z punktu widzenia gromadzenia funduszy na odtworzenie środków trwałych najszybciej są one gromadzone przy zastosowaniu amortyzacji degresywnej. Okres amortyzowania się skraca. Skraca się także okres amortyzowania w wariancie uwzględniającym intensywniejszą eksploatację środka trwałego. Jest tu jednak tego rodzaju różnica, że okres eksploatacji środków intensywniej eksploatowanych skraca się na skutek ich szybszego zużycia. Natomiast w wariancie amortyzacji degresywnej, gdy środki trwałe są wykorzystywane w przeciętnych warunkach, na podstawie których została ustalona stawka podstawowa (w naszym przykładzie 5 lat), ich okres użytkowania się nie skraca, mimo że są w pełni zamortyzowane (według przykładu już w 4 roku eksploatacji) [zob. Mączyńska, 1988, s. 9].

Nominalnie w każdym /. przedstawionych wariantów fundusz uzyskany z amoi lyzacji środków trwałych jest równy wartości początkowej tych środków. Realnie jednak po upływie okresu amortyzacji, na skutek postępu technicznego i inflacji, środki te będą niewystarczające do odtworzenia zużytego majątku.

Wracając do przykładu: jeżeli założymy, że na skutek postępu technicznego w analizowanej grupie środków trwałych ceny na podobne urządzenia wzrastają około 3% rocznie, a inflacja wynosi średnio 7% rocznie, to wartość dzisiejszą /gromadzonych funduszy amortyzacyjnych można ustalić za pomocą współczyn ników dyskonta a, opartych na stopie r, równej:

r = (1 +0,03) (1+0,07),

1 1 1

~ (7 + 0,03) (1+0,07)” ~ (T + 0,03 + 0,07 + 0,03x0,07)” ~ (1,1)” ’

gdy n = 1, 2, 3, 4, 5.

Dzisiejsza wartość zgromadzonych w przyszłości środków finansowych z amortyzacji wyniesie jak w tablicy 6.5.

t ablica 6.5

Zdyskontowana wartość amortyzacji (w zł)

Lata	a,	Wariant 1	Wariant 2	Wariant 3
1	0,909	1 818,0	3 636,0	2545,2
2	0,826	1 652,0	1 982,4	2 312,8
3	0,751	1 502,0	1 502,0	2 102,8
4	0,683	1 366,0	1 092,8	1 092,8
5	0,621	1 242,0	—	—
Razem		7 580,0	8 213,2	8 053,6

Źródło: Opracowanie własne.

Według obliczeń, wykonanych zgodnie z wyżej opisanymi założeniami, realnie można uzyskać: stosując amortyzację liniową — 75,80% zużytego kapitału, stosując amortyzację degresywną — 82,13%, a przyspieszoną — 80,54%. Jak wynika z przykładu, najlepszy jest wariant amortyzacji degresywnej, ale nawet przyspieszone amortyzowanie środków trwałych nie zapewnia zebrania pełnych kwo! funduszy niezbędnych do ich odtworzenia.

Analizując amortyzację jako źródło finansowania odtworzenia majątku trwałego, można stwierdzić, że:

•    amortyzacja może stanowić podstawowe źródło finansowania odtworzeń;

•    system wyceny majątku firmy ma duży wpływ na możliwości gromadzenia funduszy na odtworzenie kapitałów trwałych;

•    żadna metoda amortyzacji nie zapewni możliwości pełnego odtworzenia kapitałów trwałych.