Obraz (1530)

Rozdział 6

ANALIZA MAJĄTKU PRZEDSIĘBIORSTWA

6.1. Pojęcie i struktura majątku firmy

Celem istnienia przedsiębiorstwa jest wytwarzanie dóbr i usług, osiąganie zysków, podnoszenie dobrobytu właścicieli i pracowników.

Aby osiągnąć te cele, przedsiębiorstwo gromadzi kapitał, który w procesie wytwarzania i realizacji wartości dodatkowej ulega przekształceniu z formy pieniężnej w formę produkcyjną, następnie w formę towarową, a z tej ostatniej z powrotem w formę pieniężną, o zwiększonej wartości. Obrót ten nazwano ruchem okrężnym kapitału, w którym przyjmuje on kolejno formę:

kapitału produkcyjnego; kapitału towarowego; kapitału pieniężnego. \

Kapitał pieniężny, produkcyjny i towarowy są formami kapitału przemysłowego¹.

H. Towarnicka stwierdza, że: „Ruch okrężny kapitału jest procesem abstrakcyjnym, wyraża on jednak rzeczywiste procesy gospodarcze zachodzące w przedsiębiorstwie w określonym czasie. Częstotliwość tego ruchu stanowi istotny czynnik wpływający na gospodarkę finansową przedsiębiorstwa” [Towarnicka, 1995, s. 76],

\ Wszystkie te formy kapitału występują w funkcjonującym przedsiębiorstwie jednocześnie, ulegają jednak ciągłej transformacji w procesach produkcji, inwestycji i realizacji produktu na rynku, proces ten jest zilustrowany na rysunku 6.1.

W kapitale produkcyjnym^ z punktu widzenia jego roli i cyklu zużywania-sięr'' w procesie produkcyjnym, wyróżnia się:\

• kapitał obrotowy, który zużywa się całkowicie w ciągu jednego cyklu produkcyjnego;

Pojęcie i slrukliini inujiitku I u my

Rysunek 6.1 )l>rńt kapitału
1 KAPITAŁ PIENIĘŻNY
KAPITAŁ	KAPITAŁ
POŻYCZKOWY	LOKACYJNY
	^1
KAPITAŁ PRODUKCYJNY
KAPITAŁ	KAPITAŁ
TRWAŁY	OBROTOWY

KAPITAŁ TOWAROWY

K9

PRODUKTY

W CENACH REALIZACJI

/. r ó d ł o: Opracowanie własne.

• kapitał trwały, zużywający się stopniowo w dłuższym czasie w wielu cyklach

produkcyjnych.    C/V^

Ta część kapitału produkcyjnego, która stanowi kapitał, obrotowy, po każdym cyklu produkcyjnym przechodzi w kolejną fazę i zmienia się w kapitał towarowy, a następnie po cyklu sprzedaży w kapitał pieniężny. Kapitał obrotowy jest źródłem powstawania nowych wartości. Odtwarza się w kolejnej fazie przechodzenia od fazy kapitału pieniężnego do fazy kapitału produkcyjnego.

Kapitał trwały charakteryzuje się wolniejszym cyklem obrotu. Funkcjonuje w przedsiębiorstwie w wielu cyklach produkcyjnych (przez wiele lat), zużywa się stopniowo, stopniowo zmienia swoją postać z kapitału produkcyjnego w kapitał towarowy. Po cyklu sprzedaży ta część kapitału trwałego, która przyjęła postać kapitału towarowego, przybiera formę kapitału pieniężnego, nie zwiększając swojej wartości.

Ponadto kapitał trwały zużywa się nierównomiernie, tak jak jego odpowiednik — środki trwałe, w zależności od ich zużywania w toku produkcji [Borowiecki, 199J,

1

Encyklopedia Powszechna PWN, t. 2, Warszawa 1974, s. 410.