33182 NoB1

224 NAUKA O BOGU

wistością dopiero i tylko przez faktyczne działanie Boga komunikującego się z ludźmi¹.

Rahnerowi udało się swoją koncepcją wyjaśnić, że objawienie Boga jest zgodne z Jego istotą, że jest ono konieczne dla poznania Boga i że w człowieku istniała już podatność na Jego przyjęcie. Należy oczywiście zapytać, czy przemyślenia Rahnera mogą słusznie oceniać osobową samodzielność Słowa i Ducha. Bóg jest w rzeczywistości tak bardzo widziany jako jeden podmiot, że Jego trójosobowość pozostaje w cieniu. Przede wszystkim należy zapytać, czy w tym podejściu moment historyczny wydarzenia Chrystusa zostaje jeszcze w pełni wydobyty.

5.6.1.3 Hans Urs von Balthasar

Brak ten wyrównuje teolog z Bazylei, Hans Urs von Balthasar. Buduje on swoje przemyślenia na pracach Bartha i Rahnera². Myślowym kontekstem jego nauki o Trójcy Świętej jest metafizyka miłości. Miłość w najprawdziwszym znaczeniu tego słowa zobaczyliśmy w Jezusie Chrystusie. Jezus jest obrazem niewidzialnego Boga. Jako Jego posłuszny Syn wskazuje na miłującą Trójcę, która nie opuszcza człowieka nawet w pustce i bezsensie śmierci. Wymiar ten otwiera „teologia Wielkiej Soboty"; jego rozległość jest dla nas w pełni zrozumiała dopiero w wydarzeniu Wielkiej Nocy. Pojęciem centralnym dla interpretacji tej historii życia i cierpienia, objawienia Boga, jest kenoza Boga, Jego całkowite ogołocenie się (por. Flp 2,5-7).

Jest ono nie tylko mającym miejsce na ziemi faktem jako wydarzenie Krzyża, ale ukazuje najgłębszą istotę Boga. „Sa-mowypowiedzenie się Ojca w zrodzeniu Syna można określić jako wydarzenie Krzyża, ale ukazuje najgłębszą istotę Boga. „Samowypowiedzenie się Ojca w zrodzeniu Syna można określić jako pierwszą, wszystko obejmującą «kenozę», gdyż Bóg pozbawia się w nim bez reszty swojej boskości i przekazuje siebie na własność Synowi. (...) W miłości Boga zawarte jest absolutne wyrzeczenie się tego, by być Bogiem sam dla siebie, oddanie bycia-Bogiem i w tym sensie (boska) bez-boskość (miłości oczywiście), której w żadnym razie nie wolno mieszać z ziemską bez-bożnością, ale która jednak (wyprzedzając) zakłada jej możliwość. Odpowiedzią Syna na darowane Mu współistotowe posiadanie boskości może być tylko nieustanne dziękczynienie {euchańsłia) Ojcu jako będącemu Początkiem, tak samo bezinteresowne, jak bezinteresowne było oddanie siebie Ojca. Pochodzący od Nich obu, jako ich subsystujące «My», tchnie wspólny Duch, który jednocześnie przypieczęto-wuje nieskończoną różnicę utrzymując ją (jako istotę miłości) i zarazem przezwycięża jako jeden Duch Obu"³.

Z tej perspektywy Balthasar może iść za Rahnerem godząc się z tym, że z Trójcy ekonomicznej można wnioskować o Trójcy immanentnej, odrzuca jednak odwrócenie tego zdania. Immanentna Trójca znikłaby wówczas w Trójcy ekonomicznej — a to grozi modalizmem.

$.6.2 Podejście w teologii Krzyża

Kulminacyjnym punktem objawienia chrześcijańskiego jest gorsząca w najwyższym stopniu wieść o ukrzyżowaniu Syna

1

   K. Rahner, Systematischer Entwurf einer Theologie der Trinitat: MySal 2, 369-397.

2

   Der Zugang zur Wirklichkeit Gottes: MySal 2, 15-45; 3/2, 133-326; Theodramatik II/2, Einsiedeln 1978, 461-489; III, tamże 1980, 295-395; IV, tamże 1983. Por. również H. O. Meuffels, Einbergurtg des Menschen irt das Mysterium der dreieinigen Liebe (BDSt 11), Wurzburg 1991; E. Courth, Der Gott der dreifaltigen Liebe, 260-270. Zob. również tzt D 2/II, nr 185.

3

Theodramatik III, 300 n.