33588 p1080032 (3)

Dccroly zwraca uwagę aa zna««u<L jggku w nauce gflgnia Wszystkie prace winny doskonalić jednocześnie umiejętność rysowania lak. aby dziecko nauczyło sę rysunkiem szybko wyrażać swoja myśl.

Zasady dydaktyczne metody wzrok o*o-naimalncj M następujące: I) nauk* czytaniabędzie odbywać się okolicznościowo, w ciągu innych lekcji. a nauczanie i o będzie zawsze fąc/Ofte ^ poznawaniem nowych dow.z rozwojem wymowy i z rozwojem intelektualnym; 2) ćwiczenia wyczytaniu będą zawsze wyrazem nabytych myśli - będą łoTwiczchią ekspresji; 3) praca nauczyciela _bę«lzic_ skierowana na rowój inteligencji dzicći. gdyTto ona jest podstawą czytania; 4) wszystkie ćwiczenia będą opierać się na analizie wzrokowej, na systemie zbliżeń i porównań i na systemie wyrażania nabytych myśli. System zbliżeń i porównań polega na tym. że nauczyciel wypisuje na tablicy kilka nazw przedmiotów zawierających jednakowe ugrupowania wzrokowe, następnie proponuje na przykład podział słowa na sylaby.

Metoda Decroly'cgo opiera _sic. na dwóch, zasadach: ji) nauczenie się czytania jest*wynikiem edukacji wzrokowej, b) w nauce czytania i pisania należy postępować od całości do elementów składowych, od r/cc/.y konkretnych łjp abstrakcji. Konkretem w danym wypadku hcd/ic zdanie, które wyruża myśl lub czyn. abstrakcją litera, sylaba, które (głośno czytane) wyrażają tylko dźwięki. Dccroly i Degand za pomocą swej metody nauczyli czytać nawet te dzieci, które przy stosowaniu innych metod w ogóle nic mogłyby zdobyć tej umiejętności. Zarzucano wprawdzie, że jest to metoda zbyt powolna i że niekiedy potrzeba roku lub dwu lat. aby nauczyć dzieci czytać. Dccroly przyznaje, że tak jest w istocie. Stwierdza jednak, że pomimo swej powolności jest to metoda skuteczna, nawet w widu beznadziejnych przypadkach. Ćwiczenia prowadzone tą metodą są kształcące, a dziecko z przyjemnością uczy się czytać. Charakteryzując metodę Dccroly'ego. można powiedzieć, że prezentuje ona <vka«t sposoby nauki czyania oraz skojarzenia jej z innymi ćwiczeniami, związanymi z ośrodkiem zainteresowań i otaczającym światem. Pomimo ogromnych korzyści, jakie metoda czytania i pisania Dccroly'ego wnosi do szkoły specjalnej, nie można ograniczać się tylko do niej. ponieważ w niektórych przypadkach wybitnie wzrokowa metoda może dać grosze rezultaty (op. u dzieci z wyraźną przewagą percepcji słuchowej). Dlatego leż należałoby zwrócić uwagę na inne metody nauki oparte na wykorzystaniu właśnie słuchu.

W ciągu dwu lat pracy (1923 1924 i 1924 1925) w I klasie szkoły dla upośledzonych umysłowo (szkoła ćwiczeń Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej) M. Wawr/.ynowski stosował w nauce czytania i pisania metodę wzrokowo-naturalną Dccro!y'ego. W przystosowaniu tej rateody do nauczania dzieci polskich należało wprowadzić modyfikacje, często dość radykalne, uwzględniające odmienność warunków żyda i właściwości językowe.

E»«py pracy-j

I. Etykietowanie przedmiotów.

1.    Lotto tych samych przedmiotów: a) z podpisami, b) bez podpisów.

2.    Pisa.iic tych wyrazów (podpisywanie pod odpowiednimi ilustracjami).

3.    Pudelka z etykietami objaśniającymi zawartość.

4.    Łączenie wyrazów (np. „pice a to lalka").

II.    Wprowadzenie czasowników.

III.    Wprowadzenie przymiotników i przysłówków.

IV.    Wzajemny stosunek przedmiotów.

V.    Wyodrębnianie dźwięków.

Po dłuższym okresie przygotowawczym Wawrzynowski etykietował stopniowo 6 przedmiotów dobrze znanych dzieciom i znajdujących się w klasie. Zaczynając od porównywania 2 napisów, dzieci wieszały odpowiednie kartki na przedmiotach etykietowanych. Kształtowały więc obraz wzrokowy i kojarzyły przedmiot z napisem. Gdy czynność ta nie sprawiała już dzieciom trudności w zakresie 6 wyrazów, otrzymywały loteryjkę tych samych przedmiotów z podpisami.

Dzięki wprowadzeniu loteryjek praca staje się kolektywna, gdyż równocześnie wszystkie dzieci są zajęte zakrywaniem napisów odpowiednimi kartkami z podpisami. W tym wypadku dzieci kojarzą napis z rysunkiem (tj. symbolem) przedmiotu i przyzwyczajają się do tego, że napis nic zależy od miejsca umieszczenia go. Następnie wprowadzamy loteryjkę tych samych przedmiotów bez podpisów, w ten sposób dzieci przechodzą do utrwalenia obrazów wzrokowych słów przez wyszukiwanie napisów z pamięci i układanie pod odpowiednimi rysunkami. Po solidnym utrwaleniu tej czynności i po osiągnięciu sprawności w wyszukiwaniu napisów 6 wyrazów wprowadzamy pisanie.

Dziecko zdobywa umiejętność pisania bez specjalnych ćwiczeń przygotowawczych. odtwarza obraz graficzny wyrazu, tak jakby odtwarzało rysunek, nic napotykając na większe trudności. Musimy jednak pamiętać o tym. że dzieci mogą pisać dopiero wtedy., kiedy dobrze orientują się już w identyfikowaniu poszczególnych wyrazów, przedtem zaś nauczyciel..winien bardzo wyraźnie żądany wyraz napisać na tablicy (cennik wzroŁowo^molófycźny).

W następnym etapie, zamiast etykietowania poszczególnych przedmiotów, wprowadzamy (częściowo dla uniknięcia monotonii, częściowo zaś ze względu na koncentrację materiału nauczania) ćwiczenia polegające na umieszczaniu drobnych przedmiotów na przykład w pudełkach od zapałek i naklejaniu na nich odpowiednich napisów. Podobnie jak poprzednio, dzieci kojarzą przedmiot z napisem z tą różnicą, że przy etykietowaniu napis był umieszczony na przedmiocie, tutaj zaś napis wskazuje, jaki przedmiot znajduje się wewnątrz pudełka. Przedmioty wyjmujemy z pudelek i mieszamy, a dziecko powinno je włożyć do pudelek opatrzonych odpowiednimi nupisanti (zaczynamy od 2 pudelek). Rozpoczynamy od    1/PA.-III u.ytJ7.'»w. Kip<ly dzieci dobrze

65