78
Masa molowa chlorku sodu wynosi: AfNaC1 = 58,4425 g/mol.
Całkowitą zawartość soli w roztworze, czyli masę NaCl (»tNaC1) oblicza się z proporcji:
58,4425 g_»»N,n 1 mol nNilC1
"NaCl _
58,4425 g ■ 0,0005094 mola I mol
= 0,02977 g NaCl.
W analizowanym roztworze znajduje się 0,02977 g NaCl.
Metoda Volharda
Oznaczenie polega na wytrąceniu trudno rozpuszczalnego osadu rodanku srebra AgSCN w roztworze zawierającym jony srebra Ag+. Analizowaną próbkę miareczkuje się mianowanym roztworem rodanku amonowego NH4SCN, w obecności ałunu żelazowo-amonowego Fe(NH4)(S04)2. Jest to pośrednia metoda oznaczania anionów, które strącają osad w reakcji z azotanem (V) srebra. Metodą tą można oznaczać np. aniony chlorkowy, jodkowy, bromkowy. W sposób bezpośredni natomiast metodą tą można oznaczać jony srebra w roztworze, np. AgNO,. Oznaczenia przeprowadza się w środowisku kwaśnym, pH < 7. Do zakwaszania stosuje się kwas azotowy (V).
W metodzie pośredniej mianowany roztwór AgNO, jest dodawany do roztworu analizowanego w ilości stanowiącej nadmiar w stosunku do składnika oznaczanego (np. VAiiNC^ = 10 cm3). W podanej objętości znajduje się odpowiednia liczba moli AgNO;i, oznaczona jako całkowita liczba moli:
n. xirk = n + n ,
AgNC>3 p n *
gdzie:
n - liczba moli AgN03, która przereagowała ze składnikiem oznaczanym,
nn - liczba moli AgNOv która stanowi nadmiar w stosunku do składnika oznaczanego.
Liczbę moli AgN03 stanowiącą nadmiar w stosunku do składnika oznaczanego, odmiareczkowuje się mianowanym roztworem tiocjanianu amonu NH4SCN.
W reakcji między składnikiem oznaczanym (anionem) a azotanem (V) srebra, dodawanym w nadmiarze, zachodzi reakcja strącania, np. dla jonu chlorkowego znajdującego się w analizowanym roztworze w postaci NaCl:
NaCl +AgN03 -* AgCU + NaN03.
Nadmiar azotanu (V) srebra reaguje z mianowanym roztworem NH4SCN: AgN03 + NH.SCN - AgSCN j + NH4N03.
Miareczkowanie przeprowadza się w obecności wskaźnika, którym jest ałun żelazowo-amonowy Fe(NH4)(S04)2. Wskaźnik reaguje z roztworem mianowanym NH4SCN i powstaje tiocjanian żelaza (III) o zabarwieniu czerwonym, który umożliwia zaobserwowanie punktu końcowego miareczkowania. Zmianę zabarw ienia roztworu obserwuje się w momencie, gdy w szystkie jony Ag+ zostaną wytrącone w postaci osadu AgSCN, a następna dodana kropla NH4SCN wywołuje czerwone zabarwienie roztworu, będące efektem analitycznym reakcji:
Fe3+ + 3SCN~ Fe(SCN)3.
Odczynniki:
AgN03, Cm = 0,1 mol/dm3,
NFTSĆN, C =0,1 niol/dm3,
2 M HN03,
wskaźnik: Fe(NH4)(S04)r
Wykonanie: Do oznaczanego roztworu zawierającego badaną sól (anion) dodać 10 cm3 0,1 M mianowanego roztworu AgNO. (odmierzonego przy użyciu biurety), 0,5 cm3 2 M HN03 oraz 2-3 krople wskaźnika Fe(NH4)(S04).,. Tak przygotowany roztwór miareczkować 0,1 M roztworem NH4SCN do momentu pojawienia się pierwszych zmian zabarwienia osadu (pomarańczowo-czerwone).
Obliczenia:
Obliczyć masę chlorku sodu w roztworze (mNaC|), jeżeli na odmiareczkowanie nadmiaru roztworu mianowanego AgN03, o stężeniu Cm - 0,1024 mol/dm3, w prowadzonego do roztworu NaCl w ilości VAgN03 = 10 cm3, zużyto: V, = 4,15 cm3, V2 = 4,05 cm3 roztworu NH4SCN, o stężeniu Cm = 0,0995 mol/dm3.
Całkowita liczba moli azotanu (V) srebra, znajdująca się w objętości dodanej do składnika oznaczanego, jest równa:
0,1024 mola AgNQ3 _ nA^o, 1000 cm3 kAgN,0
nAgNO,
0,1024 mola-10 cm3 1000 cm3
,?a-n'Oj =0,001024 mola AgN03 .
Średnia objętość roztworu mianowanego zużyta na odmiareczkowanie azotanu (V) srebra wynosi V= 4,10 cm3 NH4SCN. Z wartości stężenia molowego roztworu