35911 IMG 37 (6)

152

Tabela 36

Dokładność określania miąższości drzewostanu przy zastosowaniu sposobu próbnych________ *****3*

Powie rzchnia	4	*L	^WG	"W	n
1	10	10.5	100	9.4	300
i	15	14.6	80	7.9	300
3	20	18.1	80	7.1	300
4	25	21.4	80	6.6	300
5	30	24.2	80	6J	300
6	35	26.5	80	6.1	300

a	PC	rh	Pt	P
0.10	5.77	2,97	4.0
0.20	4.62	2.50	4.0	H
0.30	4.62	2,25	4.0	U
0.40	4.62	2.09	4.0	6.5
0.55	4.62	1.99	4.0	M
0.75	4.62	1.93	4.0	6.4

wysokości n_h = 10. a powierzchnię próbną będzie się zakładało o takiej wielkości, aby było na niej 300 drzew (tab. 36). Zauważmy, żc przy takich założeniach mci-kość powierzchni próbnej waha się od O.ł ha w drzewostanie o przeciętnej pierśnin 10 cm do 0.75 w drzewostanie o przeciętnej pierśnicy 35 cm. Błędy średnie dla poszczególnych drzewostanów wahają się od 6.4 do 7.6%. Zasadniczy wpływ na wielkość błędu ma liczba drzew na powierzchni próbnej, a tym samym wielkość powierzchni próbnej.

c. Sposób Bitteriicha

W sposobie Bitteriicha uzyskujemy pierśnicowc pole przekroju drzewostanu bez rozbicia na stopnie pierśnic. Dlatego miąższość drzewostanu możemy określić jedynie z iloczynu pierśmcowcj powierzchni przekroju, średniej wysokości i pierśnicowc} liczby kształtu. Tę ostatnią cechę można określić z odpowiednich tablic lub korzystając ze wzorów empirycznych, np. wzoru (3.55). Miąższość drzewostanu (V) można więc określić wzorem.

1.161508^

J

(3.82)

V«A • G ■ h_L(o.404997 +

Aby określić miąższość drzewostanu sposobem Bitteriicha. należy :

1) zmierzyć z odpowiedniej liczby stanowisk relaskopem, listewką lub innym przyrządem pterśntcowe pole przekroju przeliczone na 1 ha, po czym ustalić średnią wielkość pierśmcowego pola przekroju zc stanowisk (G).

2> zmierzyć wysokość pewnej liczby drzew o pierśnicy zbliżonej do przeciętnej dla drzewostanu i określić wysokość średnią.

3) określić miąższość drzewostanu zgodnie ze wzorem (3.82).

. Przykład W drzewmtamc vnr>nwym o powierzchni 5 tu posługując »ię paskiem I rcUskopu Bittcf-i cS* zmierzono na 5 ttanowitkach puntmeowe pole przekroju, otrzymano wyniki. 22. 25. 24. 23 23 Śtedrua i rytli wymkdw. równa 23.4 m . jetl prcrlnicowym polem przekroju drzewostanu przchczrv nym na i ha Na 10 drzewach umerrono wyiokoW i okreilono wartość <redm«. otrzymano wynik 20JI« Muzwoić ««jś drzewostanu, zgodnie ze wzorem O 82). jest równa

V-5 23.4 20.8 0.4646= 1131 tn^J i jo paclic/cniu na I ha - 226.2 m'

Błąd średni określania miąższości drzewostanu sposobem Bitteriicha (p) można określić wzorem:

gdae:

H, - współczynnik zmienności picrśnicowcj powierzchni przekroju otrzymanej przy zastosowaniu odpowiedniego przyrządu (listewki, relaskopu itd.). n, - liczba stanowisk, z której wykonuje się pomiary.

W drzewostanach sosnowych, w których nie występuje makrozróżnicowame pierśnicowcgo pola przekroju drzewostanu, współczynnik zmienności W_t dla paska I relaskopu Bitteriicha wynosi około 15% (Bmchwald 1968) Jeżeli więc w każdym dizewostanie będziemy określali picrśnicowc pole przekroju z 9 stanowisk, to błąd średni tej cechy drzewostanu będzie równy 5%. Dla takiej liczby stanowisk, przy 10 drzewach służących do określania średniej wysokości oraz przy stosowaniu wzoru (3.55). dla którego błąd wynosi 4%. otrzymamy błąd średni określania miąższości drzewostanu wynoszący około 7%.

D. Metody szacunkowe

Z metod szacunkowych poznamy sposób określania miąższości drzewostanu, w którym wykorzystuje się tablice zasobności.

Tablice zasobności są empirycznym modelem drzewostanów. Przedstawiają one zmieniające się z wiekiem różne cechy drzewostanu - wysokość, pierśmcę. liczbę drzew, miąższość drzewostanu, przyrost miąższości drzewostanu itd, Te ostatnie cechy podawane są w przeliczeniu na I ha. W Polsce stosowane są tablice zasobności dla jednogatunkowych i jednowiekowych drzewostanów, zestawione przez Szymkiewicza (1961). Zestaw ten stanowią tablice dla sosny (silniejsze zabiegi pielęgnacyjne). jodły, świerka, buka i jesiona opracowane przez Schwappacha (19081 1912). dla sosny (słabsze zabiegi pielęgnacyjne) opracowane przez Płońskiego (1937). dla modrzewia opracowane przez Schobcra (1957). dla dębu pochodzenia nasiennego - tablice Wimmenauera (1913. dla dębu pochodzenia odroślowego tablice Szustowa oraz dla olchy, brzozy i osiki - tablice Tiunna (patrz Tiunn. Na-umienko. Woropanow 1945). Tablice zostały rozszerzone przez Szymkiewicza (1949) o la klasę bonitacji siedliska dla sosny i o dane starszych klas wieku dla jodły.

Drzewostany tego samego gatunku i wieku mogą mieć różną wysokość Dła poszczególnych gatunków, ze względu na wiek i wysokość opracowano rómc tahr