36243 skanuj0187 (4)

regulacji przepływu, ponieważ przy częściowo otwartej zasuwie występują bardzo duże opory przepływu. Do ich zalet zalicza się prostoliniowy przepływ (przy całkowicie otwartej zasuwie), dobrą szczelność oraz małą siłę do sterowania wrzeciona.

Zasuwy klinowe z tarczami niedzielonymi (rys. 8.16tf) wymagają dokładnego zachowania zbieżności powierzchni gniazda i zawieradła. Mała zbieżność (zwykle 1 : 10) wywołuje duże naciski na powierzchniach uszczelniających, co zapewnia dobrą szczelność i dwustronne zamknięcie. Zasuwy te stosuje się do przewodów przeznaczonych do przewodzenia czynnika o niewysokiej temperaturze.

Zasuwy klinowe o tarczy złożonej z dwóch talerzy połączonych przegubowo (rys. 8.16Ó) są samonastawne. Zasuwy te mają większą zbieżność, co częściowo zabezpiecza je przed zakleszczeniem w wyższych temperaturach czynnika. Przy podniesionej zasuwie (w czasie przepływu czynnika) w jej miejsce jest wprowadzony okular.

Do wysokich ciśnień stosuje się zasuwy równoległe, w których zawieradłem jest płyta stalowa o stałej grubości, hartowana i szlifowana. Przy spadku ciśnienia zasuwy te nie zapewniają dostatecznej szczelności.

Zawory kurkowe (kurki) są stosowane do przewodów o średnicach D_n < 80 mm i przy ciśnieniach p ^ 1 MPa. Kurki charakteryzują się zwartą budową, małymi oporami przepływu, prostotą wykonania zarówno w zaworach jedno-, jak i wielodrogowych (rys. 8.9h, i, j). Do ich wad należą m.in. duże powierzchnie uszczelniające, wymagające docierania, oraz stosunkowo mała szczelność.

W zwykłym kurku (rys. 8.17a) docisk uszczelniający uzyskuje się przez dokręcenie nakrętki, co jednak utrudnia obrót czopa. Najpopularniejsze są kurki dławikowe (rys. 8.176), stosowane przy wyższych ciśnieniach (do 0,6 MPa). Rzadziej wykonuje się kurki walcowe, trudniejsze do uszczelniania. Rys. 8.17c przedstawia kurek kulisty. W kurkach do przewodze-

Rys. 8.17. Kurki: a) zwykły, b) dławikowy, c) kulisty [3]

187