36434 Image00050

100

Mana JtnwiKi

ŚIWdMch spostrzeganego podebieńsiwil 4.97 i ó.8ś * t-3.34, p < 0. 01 j dU średnich spostrzeganych różnic b.Oć i 4,65 - t»2.J5, p< 0.05)]

, efekt ten j©'I to>-v z© wyraźniejszy, gdy w piwo*to porównań wzię. u tost pod uwagę    osoba jako członek własnej grupy zawodowej (d|«

średnich spostrzeganego podobieństwa 4,<X' i 6.$5 * 1-4.66, p < 0. 001 j d!a średnich spostrzeganych 6.29 i 4.65 - 1*3.20, p < 0.01 j ut© w: tak jednak * grupie praco-mków zakładów pogrzebowych, gdy ocenia, ją «u różnic© pomtądąjr csionkami własnej grupy zawodowej: uwikłanie "ja" Kto poetą ca -i sobą większego siopnia różnicowania 1,

Wyraźniejszo rózmco*anto członków własnej grupy odniesienia niż członków grupy obcej można tłumaczyć stopniem znajomości rzeczy: obraz rzeczywistości znanej z codziennych doświadczeń jest bardziej nasycony t złożony, co umożliw u subtelniejsze różnicowanie. Podobnie uznać można. ze szczególnie złożona poznawcza reprezentacja własnego "ja" sprawia. iz różnicowanie może być jeszcze precyzyjniejsze, gdy w procesy porównywania uwikłana jest własna osoba. Nie można jednak wykluczyć, że uzyskane rezuliaw związane są ze stwierdzoną w innych badaniach tenden-cją do nieuzasadnionego przeceniania różnic i zaprzeczania podobieństwu w obitezu sygnałów własnego podobieństwa z innymi ludźmi.

Dane takie prezentowaliśmy już w innym miejscu informując o rezultatach badania przeprowadzonego * grupie kilkudziesięciu studentów i dotyczącego związków pomiędzy podobieństwem faktycznym i spostrzegany W (por, Jarytnowicz. Codoi. op. cii.' - identyczne badanie przeprowadził Codo! (Codo! 1961 - dane dotychczas nie publikowane) w grupie 88 licealistów. Pozwolimy sobie zacytować jego rezultaty.

Osoby badane proszone były o scharakteryzowanie samych siebie przy ripdl baty 20 cech: należało ocenić każdą z cech (takich jak: leniwy, szczery, towarzyski' na 9-stopniowej skali ocen, gdzie 1 oznaczało "zu-pełnie mnie me charakteiyzuje" a 9 - “bardzo dobrze mnie charakteryzuje", Następnie badani proszeni byli o zapoznanie się z podobną autocharakterystyką dokonaną przez "inną badaną wcześniej osobę" (a w rzeczywistości ■ |***2 skaperyKenteiora). Nieco później badany otrzymywał tę samą listę cech z prośby, by w odniesieniu do każdej z nich ocenił, jaki jest sto-

Różnicowanie "ją-tani" | ftynkejpwwaaże

pied podobieństwa powiędły nim 1 ową "inną    |HH | ■ H9

oznaczał "zupełnie nie podobny", e punki 9 "sdscydo■•'>!* |_tr

W analizie daitych wzięto pod uwagę irodnie wskaAnlki epostreofM*-go przez badanych podobieństwa (P8) w zakresie poas*Mf^MlhS4H| ril cech 1 listy 20, które obiektywnie byty mniej lub terdmj jHfljH w autocharakterystyce i opisie fikcyjne) ob. (wartości PO) .    H

rysunek 1.

łn

Linia przerywana na rysunku oznacza leoreiycziy stopień polnej zgod ności podobieństwa obiektywnego cech 1 podobieństwa spostrzeganego.

Rys. 1, średnie wskaźniki spostrzeganego podobieństwa cech wlasitych I cech innej osoby o różnym stopniu podobieństwa obiektywnego (za: Codoi 1981 • dane nic publikowano)

Podobnie jak w przypadku badań poprzednich (ja rymów w z, Codoi, op. cli.) okazało się, źe;

1. im większy był stopień podobieństwa obiektywnego porównywanych cech, tym wyższy był stopień zaniżania ocen podobieństwa (por. warioś-ci PS dla punktów 5-9 skalt 1*0 oznaczających średni do wysokiego stopień podobieństwa),