Norbert Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji zachodu
(1980)
Cywilizowanie ciała:
* zmiana obyczajów prowadzi do cywilizowania ciała,
■ elementem cywilizowania ciała jest społeczna regulacja popędów oraz kontrolowanie emocjonalności,
■ proces socjalizowania ciała został wymuszony zmianami społecznymi;
- wzrost społecznej kontroli nad funkcjami ciała;
- umieszczanie znaczeń społecznych w ciele,
■ wartościowanie ciał uzależnione od statusu.
Racjonalizacja ciała:
■ różnicowanie poszczególnych części ciała,
■ budowanie etykiety dworskiej,
■ przemoc odmiennie wyrażana wobec „swoich” i „obcych”,
■ internalizacja norm własnej grupy społecznej: „wstydzić się można tylko przed swoimi”,
■ wstyd i poczucie zakłopotania, lęk przed dyskredytacją,
■ indywidualizacja: ciała świadome same siebie: „ postrzegają siebie jako zasadniczo różne od innych ciał”.
■ dyscyplinarny charakter nowoczesnych instytucji, praktyk, dyskursów,
■ techniki dyscyplinujące wykształcone w szkołach , więzieniach, szpitalach, schroniskach,
b doprowadziły dom powstania „ciał podatnych”, które „można podporządkować, używać, przekształcać i doskonalić”,
b dyscyplina stanowi część procesu rządzenia, czyli mechanizmów nadzorowania społeczeństwa,
b sposoby regulacji: medycyna, edukacja, reforma społeczna, demografia, kryminologia.
E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego (2000), Pierwotne ramy interpretacji (1984).
b ciało umożliwia ludziom dokonywanie interwencji w to życia,
■ ciało dostarcza nam metod radzenia sobie ze sposobem, w jaki jesteśmy postrzegani przez innych,
■ należy badać sposoby cielesnego komunikowania się za pomocą wyrazu twarzy, ubioru, postawy,
■ działania symboliczne konstruują i wykorzystują wspólne słownictwo kulturowe,
■ ciało jest zarówno obiektem materialnym, jak i zbiorem znaków kulturowych, które kategoryzują, uczą i wychowują ludzi.
Teza: zachowanie kobiet i mężczyzn jest ostatecznie i dość precyzyjnie określone przez czynniki biologiczne i genetyczne.
Istnieją dowody wskazujące, że:
■ Kobiety cechują się lepszymi zdolnościami werbalnymi, kooperatywnością i zorganizowaniem niż mężczyźni.
■ Mężczyźni wykazują się lepszymi umiejętnościami przestrzennymi, matematycznymi i motorycznymi niż kobiety.
Mózgi obu płci są zbudowane w odmienny sposób.
Wyższy poziom testosteronu i niższy serotoniny u mężczyzn ma związek z tym, że mężczyźni:
■ są większymi ryzykantami,
b mają wyższą skłonność do posiadania wielu partnerów, b wykazują się wyższym poziomem agresji i niższym empatii,
b są mniej skłonni do werbalizowania swoich emocji.