38791 skanuj0061

114 5. Modoto pomiaru potęgi patetw ..

inialy pokajać przyciąganie yappeu!) przez kulturę, a pozostałe - odzwierciedlić wyposażenie technologiczne. Kevin Sweeney wziął średnią dla każdego kraju z tych zmiennych i doszedł do syntetycznego wyniku, obejmującego kluczowe wymiary zarówno twardej, jak i miękkiej potęgi.

Obliczenia Sweeneya prezentuje tablica 5.3.

tablica 5.3. Syntetyczne wskaźniki potęgi twardej i miękkiej

Lun*	< ig	4 1 X	Chat	1 W. Bryl. 1	I MH	Ci X z	,5 *5 a. T. **	RfSUBJjł _	1 •«<	2 >. GO	Włochy
IM*	0.461	0.116	0.099	0.101	6.026	6,097	0.024	0.075	0.038	0.009	0041 .
1952	0,358	0.148	0.07»	0X16?	0.054	9.000	0.030	0.065	0.041	0.010	0,051
195’	0,400	0.142	0.095	0.069	0.0M	0.098	0.035	0.066	0.041	9,011	(1.045
1902	0.344	0.160	0.103	OOM	0.075	0.099	6,054	0,069	6.046	0.014	0,0111
196:	0,327	9.1 $9	0,104	0057	0.100	0,018	0.062	0.059	0.0S0	0.0H	0,042
1972	0.295	0.158	0.101	U0M>	0.07)	0.020	0.093	9.069	0.047	0,020	0.04*
19?*	l\27l	0.1 ?6	0.112	0.06)	0.068	0.912	0.097	0.076	0,019	0.083	0.050 0,04*
1982	0063	0.176	0.125	0.031	0.002	0.002	0.107	8.075	0.051	0.024
198?	IK254	0.20U	0.121	0.053	0.061	0.011	0.697	0.068	0.052	0.029	0,04*
1992	0.293	0.122	0,146	O,0$U	0.008		o.iii	9.07?	0.050	0.024	0.044
1995	<1.293	0.UWI	0.148	0.063	0.072		0.107	6.076	0.076	0.639	0.04?

Źródłu: K. Swnnay, Hw Chunglng Face ofNational Ca/\tbllity. Ohio State Univeisity, muz., b.d., >. 32 ł*. S. Chan. Is Iht/nf u puntr inmtilion ... dt. oyl.. I. 694)

Powy/s/u tablica pokazuje wskaźniki możliwości państw w piucentach wy-inanej grupy krajów. W stosunku do oryginalnego programu Korelaty Wojny pomija daitc o liczbie ludności ogółem oraz o liczbie ludności miejskiej.

5.3 MoUui Fuukbć*

Model Wilhelma ł-ucksa powstał w lalach OU XX wieku*. Upiciał się na koncepcji trzech czynników potęgotwórczych: ludności, stali i energii. Wybórj akurat takich czynników był spowodowany nun. tym. że w tamtym okresie około połowy świata nie miało gospodarek rynkowych (odnosiło się to głów- ] nic do krajów socjalistycznych), a więc zastosowanie miar wartościowych! (np. PKB) w zasadzie nie wchodziło w rachubę. Knukleina postać modelu jesl następująco:

Af r M

M - —-*-

2

piz> CZjIII.

t.

' W. Fucls, Ftmmt* smi Mam    totkgr. MVfhA«t FmIMKM VW

lagi Ansuh. StuUgsrt IM5.

gdzie:

M - syntetyczny wskaźnik potęgi.

M, - wskaźnik cząstkowy oparty na liczbie ludności i produkcji energii.

A/₍ - wskaźnik cząstkowy oparty na liczbie ludności i produkcji stali.

L - liczba ludności.

E - produkcja energii,

S - produkcja stali.

Do tradycyjnego raczej ujęcia nawiązuje J Mcoishciiiier, gdy mówi. źc ..po tęga w systemie międzynarodowym jest, ogólnie biorąc, funkcją dwóch c/ynm ków: liczby ludności i zamożności"*. Jest to ujęcie, podobnie jak Fucksa. »/cn> kie, ale powierzchowne i odnosi się raczej do potencjału niż do potęgi.

Model Fucksa ma niezaprzeczalne zalety: jest prosty w stosowaniu, opiera się na danych w postaci naturalnej, w dodatku bardzo łatwo dostępnych / mo jego dotychczasowego rozeznania wynika, żc dawniej był dość dokladn) Jagn wadą jest pewien aprioryzm w wyborze wykładników potęgowych KiYiykui* się też, zupełnie słusznie, potęgotwórczy charakter stali. Za najhurd/iei obiel tywną uznano formułę opartą na energii ⁹.

W. Fucks wyciągnął wnioski z krytyki i zapi oponował prosty ipotób im iIm wartościowanie roli energii. Zaleca on po prostu liczenie cząstkowego w «k«źni ka W podwojonego lub potrojonego. Ogólny zapis przyjmie wtedy poateć"

K - T r l«U? ■'£> T t){L' >S)n%

d + 0

gd/.iu

(/, 0 wiclokiouiuau wskaźników cząstkowych uip */ ^a 3, b 11.

n oznacza, że wskaźnik jesł znormalizowany (przez n/nanlo jednego / punsiw za 1.100, 1000 itp.).

Wskaźniki poięgi obliczone iheioilą i’ueksa zawiera tablica 5.4 (win/ / |cg«' wykazem jednostek politycznych) na podstawie modelu pierwotnego (bez sUhmi wania wag, czyli dla przypadku u-b = 1.

Wyniki pokuzane w tablicy świadczą o tym, ze model Fucksa jest już obecnie przestarzały (widać to zwłaszcza na przykładzie Chin, które w 2007 roku osiągnęły pięciokrotną przew agę nad USA). Jego podstawy dodatkowo osłabiła rozprzestrzeniająca się gospodarka rynkowa oparta na miarach wartościowych Osobną wadą modelu jest suma wykładników potęgowych, która jest wyraźnie większa od I (dokładnie 4/3). Oznacza to, że przyrosty zmiennych modelu dąią

* J. Mcuiłhcimci. 7>w Omictl    i/m )fwid u, ihtt    - Lemury, Gradustion Ad*lw

.'imh, The Univm«y ul' Chicago, Junc 11 and 12, 2001 (hup:/'mcaisheimer.chic*go.cdul

" O. Mofuciwlcrn, K KlMNT, K P. I Iciss. Long Term Pmjeclktns 0/Power, dz. cyl. ru/dz •

" W. Pucki, KliU hle VM Mnąten kut/tye/iler, Trmlensen. Komtyuewen, DnitHlłt Veri«ti» An ■lali, HUHigwi 197*. 1. 14$.

_