148 6. Modele pomiaru potęgi pai)»iw
Kolejna lablica (5.15) prezentuje wskaźniki potęgi ogólnej oraz potęgi wojskowej dotyczące lat 2005-2007 dla 29 jednostek politycznych. Okres trzech lat jest /byt krótki do szerszych porównań, ale wystarcza do ogólnej identyfikacji międzynarodowego układu sił. Badania bardziej szczegółowe mogłyby obejmować nie tylko dłuższy horyzont, lecz również dodatkowe jednostki polityce ne, jak na przykład NATO i inne sojusze polityczno-militarne czy polityczno^ -gospodarcze.
tablica 6.15. Poięya uyoina i potęga wojsKowa wyoranych Jednostek politycznych (w % potęgi świata; kolejność według P z roku 2005)
Lp. |
Jednostka polliyc/na | |||||
2005 |
2006 |
2007 |
■HB | |||
1 |
UE |
17,95 |
17,67 |
18,11 |
13,44 |
[ 14,42 |
2 |
USA |
16.79 |
16,49 |
15.68 |
21.94 |
23,01 |
3 |
CHINY |
7.48 |
8.10 |
8,45 |
5,83 |
6,79 |
4 |
JAPONIA |
5.05 |
4,64 |
4.32 |
2.65 |
2,65 |
5 |
NIEMCY |
3.35 |
3.24 |
3.24 |
2.03 |
2.15 |
6 |
INDIE |
3,27 |
1,42 |
3.42 |
3.34 |
3,62 |
7 |
FRANCJA |
2,72 |
2.66 |
2,71 |
2,49 |
2,67 |
8 |
W. BRYTANIA |
2,56 |
2,49 |
2,57 |
3,34 |
2,63 |
9 |
BRAZYLIA |
2,49 |
2.92 |
3.03 |
1,45 |
1,88 |
Ml |
ROSJA |
2.45 |
2,75 |
337 |
337 |
533 |
tl |
WŁOCHY |
230 |
2.16 |
251 |
*,64 |
1.70 |
12 |
KANADA |
2.14 |
2.26 |
2.11 |
1,14 |
IJI |
13 |
MEKSYK |
1.84 |
135 |
1.77 |
032 |
035 |
54 |
HISZPANIA |
1.64 |
1.63 |
1,71 |
0.83 |
0.94 |
;5 I |
AUSTRALIA |
I.40 |
Ml |
ł.36 |
1,00 |
1.17 1 |
i6 I |
KOREA Pt.D |
1.13 i |
1.16 i |
1.13 |
1.00 |
1.18 |
57 I |
INDONEZJA |
1.13 |
135 i |
130 |
0.58 |
0.72 |
i$ |
TURCJA |
0.94 |
0.95 j |
1,17 |
0.92 |
1.05 |
19 I |
RPA |
0.69 j |
037 ] |
036 | |
0.41 | |
0.48 ] |
20 I |
HOLANDIA |
0.68 |
U,6v |
0.69 | |
0.48 1 |
030 I |
! 21 |
POLSKA |
U.65 |
0.67 |
0.71 ! |
0.45 ! |
037 |
! 22 |
ARGENTYNA |
0.60 |
033 |
037 |
030 i |
032 |
i 23 |
SZWECJA |
035 |
035 |
036 . |
038 j |
039 |
I 24 |
TAJLANDIA |
034 |
03? |
039 |
030 j |
032 |
25 |
PAKISTAN |
031 |
034 |
034 | |
036 ! |
0.70 |
( 26 |
NIGERIA |
0.47 |
0.49 |
038 |
0.19 | |
031 |
i 77 | |
BELGIA |
0.45 |
0.43 | |
0.44 1 |
037 |
036 |
: 2s 1 |
BANGLADfcbZ |
U37 |
038 |
0.35 |
030 |
j 0,16 |
. 29 | |
IZRAEL |
034 1 |
0.1" ‘ |
030 | |
030 I |
1 0/43 1 |
2ridK>: oMKzcdm «bnx na podwairdibjai * SłWrfOnWcfiw. .. dz. cy* ora/ The Sltil
SMtun Etptndou/e Ibukur .W .'OM. .V»* Om w £i»tal> zebrane * -Roc/n&ach Strategie mydl* 200S-M, 200607.2007/08 » Amkue.
13,31
21,37
6.84
2.39
1.94
3.35
2,43
2,38
3.23
1.65
1.28
0.SJ
0.96
1.09
0.70
0.94
0.46
0.46
055
058
035
035
031
O.I9
031
Tablica 5.15 prv/cniuje M»|x>lucsiiy między iwunluwy układ sil, który cha-i akie ryżu ją dwa rod/ajc wskaźników potęgi ogólnej i potęgi wojskowej. Analiza danych tablicy powinna obejmować* trzy główne etapy; I) analizę atmunków «ił pod względem P+ 2) analizę siubunków sil pod względem Pt\ 3) analizę porównawczą. Dane tablicy wskazują, że jednostką polityczną o największej po łędzc ogólnej jest Unia Europejska, tuż za nią znajdują się Stany Zjednoczono, pr/y czym różnice nic są duże. Odwrotna kolejność występuje po stronic potęgi wojskowej, przy czym różnica jest duża na korzyść USA46. Co to oznacza? ()/no* c/n po prostu to, że Stany Zjednoczone mają o wiele większą stopę wydatków wojskowych; innymi słowy, są bardziej zmilitaryzowane. W historii było wielo przypadków, gdy słabnące mocarstwo dla podtrzymania chwiejącego się układu kil zdobywało się na coraz większy wysiłek wojskowy. W dłuższej perspektywie podkopywało to gospodarcze podstawy jego rozwoju i stosunek sil zmieniał sic Do oceny bieżącego układu sil wskaźniki /', są ważniejsze, nie w dłuższej pei ■pektywie ważniejsze są wskaźniki P+
Tablica 5.15 pozwala też na wyodrębnienie trzech gnip jednostek polityM nycli: pierwszej o zrównoważonej relacji Pj- Px> drugiej o przewadze wakaŻłUku Pj, trzeciej o przewadze wskaźnika P, Do pierwszej grupy można /ulu/y* taki. kraje, jak Indie, Wielka Brytania, Korea Południowa i Turcja. W dmgiv| ąm pic. najliczniejszej, znalazły się między innymi UH, Japonia, Hn»z>li«. WI«h Ii> Kanada, Meksyk, natomiast w trzeciej, najmniej licznej - Stany Zjednoczone. Izrael i Pakistan.
Im bardziej układ sił wyznaczony przez wskaźniki Pk jest oddalony od układu sil wyznaczonego przez wskaźniki Px tym bardziej ma on charakter wymmn ny. wskutek czego coraz bardziej oddala się od układu zrównoważone go N ces ten natrafia na ograniczenia, gdyż każdy układ dąży do równowagi !>*"> z tablicy 5.15 wskazują na dużą nierównowagę w skali globalnej (ponadpropor cjonalny wysiłek militarny USA), ale na sporą równowagę wysiłków w innych regionach świata,
Tablica 5.16 zawiera wskaźnikiP311\ dla pansiw i w orzących Unię liuropcj ską; innymi słowy prezentuje wewnętrzny układ sił. Można go wykor/ysty wać np. do tworzenia ciał kolegialnych i oceny wagi ich głosów, czy ogólniei ~ w procesach decyzyjnych.
Dane tablicy 5.16 wskazują, że |HhI względem |X>ięgi ogólnej Polska zajmuje 7 miejsce, natomiast pod względem potęgi wojskowej nieco lepszą, bo 6 po/y cję. Oznacza to odpowiednio 3,76% oraz 3,96% udziału w całej III’, czyli Ok 4%. Mimo stosunkow o wysokiego miejsca Polska w wielkościach bczw/ględ nych, jeśli chodzi o potęgę ogólną, pozostaje dość daleko za nujsilnicj*/ymi państwami Unii. stanowiąc niespełna 21% potęgi Niemiec, 25% potęgi l,nincjł, 27% potęgi Wielkiej Brytanii, prawie 31% potęgi Włoch i tylko niewiele ponad 40% najbliższej nam ludnościowo (a kiedyś i poziomem rozwoju) Hiszpanii. Niewiele natomiast ustępujemy 16-milionowcj Holandii, wyprzcdząjąc nieco 9-milionową Szwecję. Trochę lepiej wypadamy pod względem mocy wojskowej
“ Pomijam lu zagadnienie Mśpiośi HU > >k« i<.io.•«tki polityczne) jej uwzględnienie •pown iłowałoby, te (faktyczny tfOWMll Ml m pomocą i /’,) byłby jewcw mniej korzyUny
•lin Unii