4 �dania zmęczeniowe metali7

sprzęgło 2 i wał 3 nąpęijśja jeden z uchwytów 4 i J, w których jest zamocowana prób- _ ka 6. Uchwyty są. ło^gk^wjmew wahliwych łożyskach Żi 8 związanych z korpusem ' ' maszyny i podobnych io^k^ch .9i10, związanych z układem .obciążającym. Zmianę obciążenia uzyskuje zmianę położenia obciążenia 11 na dźwigni obciążającej -

12. Dq stojana śiln|tó|ę|^>^\yg’ osądzonego w. łoźyskach^I' i 22, zamocowany jest * u dołu specjalnie dj^r|ńy'ójtejij^ik23. W czasie pracy stojan wychyla^l'się więc ' z położenia równowągL^i^^^^rcjpąąlny do motnentu obrotowego koniecznego do' wywołania obrotów ^óbki/st^ówiąc tym samym miernik tego momentu. '

A >V . .7 2 8 3 6

p.ys. 4-11- Maszyna Scheocka - wygląd zcyraęttzny. \-'■'■1 -rpoktyllp mcct)>nitn>u zmlMy obcląźtnls^

2 - wskaźnik polóżepia'obęfijjjnątm na dźwigni obciążającej, 3 - podli tik* liniowa,

4 - ramię zączepu d iwigrit obciążającej, 5-podziałk» piomeątu obfptDwego,

6 - trzpień unlerócKamiąjący stojan silnika, 713— czujniki zegarowe

Wygląd zewnętrzny, maszyny pokazano na irys. 4.11, Jej układ obciążający jest tak skonstruowany, że prarpiesżcfenju wskaźnika 2 na de podziaHd liniowej 3 o 10 mm (na co potrzeba pięciu .pbh^b;óbmtów.ppkrętła 1) odpowiada zjpianarnpmentu gnącego w próbce o 1,67ta.ąnhmę hajpręźeń tąj ma

szynie próbkach o '4n^j^¥^2<n$ńlub

Urządzenia dbrótowęgp zginania, a?# prost

sze w budowie. Jedno z ro^ą?«A'jtnnstrakęyjoyph takiej maszyny pokazano na rys. 4.12. Umożliwia ono badanie czterech próbek jednocześnie (pa rysunku widać tylko dwie próbki zamocowane w uchwytach).'..•/

Silnik 1 przez dwustopniową przekładnie pasową 2 obraca cztery wrzeciona ułoży-skowane w obudowach 3. Dp;stożkowego gniazda w końcówce 4 wrzeciona próbka 5 jest wciągana przez śrubę z pokrętłem 6. Swobodny koniec próbki obęiążpny jest przez wah-liwe łożysko kulkowe umieszczone w obudowie 7, do której zą ppśrcdnlcty/ęm sprężyny amortyzującej 8 przymocowany jest wieszak 9 z pbciążmkami,)0. lii^lpo-pbciążające jest ustalone na próbce specjalnie ukształtowaną nakrętką 11, połączoną łącznikiem sprę-

żystym (rurką gumową) 12 z licznikiem obrotów, czyli licznikiem cykli 13. Równo połączone wyłączniki 14, naciskane przez opadające -wieszaki, powodują przerwanie d pływu prądu do silnika po pęknięciu ostatniej z badanych próbek.

13 12 11 14 4 3.6

Rys. 4.12. Schemat urządzenia do badań podczas zginania obrotowego za Ścinaniem

1 VI

.. Prawidłowość zamocowania próbek musi być przed uruchomieniem maszyny sprawdzona za pomocą, czujników 15 - nieoslowość, czyli tzwl „bicie" końca próbki, V tde powinna przekraczać 0,02 jaty. Czujniki te mogą też służyć do pomiaru ugięć pró-i bek w trakcie Ich badań na zmęczenie.

4.5. Wyznaczanie wytrzymałości zmęczeniowej metodą Lehra

Określanie wytrzymałości, zmęczeniowej metodą opisanąj w podrozdziale 4.2.1 (sporządzenie krzywej WOhlera) lub wspomnianą w podrozdziale 4.2.2 (tzw. metoda tehodtanya) jeęt bardzo czasochłonne i kosztowne. Przybliżoną wartość wytrzymałości zmęczeniowej można orientacyjnie wyznaczyć, stosując specjalnie w tym celu opracowane metody skrócone. . j