40229 P3109014

Ciftć II. Podmioty gospodarcze

Poziom pierwszy (sekcja) dzieli ogólną zbiorowość na 17 rndrnjów działalności. na które składają się czynności związane ze sobą z punktu widzenia tradycyjnie ukształtowanego, ogólnego podziału pracy. Podział ten przedstawiamy w tabeli I. ]

Poziom drugi (dział) dzieli się na 60 rodzajów działalności, na które składają się czynności według cech. mających zasadnicze znaczenie zarówno przy określaniu stopnia podobieństwa, jak i przy rozpatrywaniu powiązań występujących w gospodarce narodowej. Poziom ten jest oznaczony dwucyfrowym kodem numerycznym.

Poziom trzeci (grupa) obejmuje 224 rodzaje działalności dające się wyodrębnić z punktu widzenia procesu produkcyjnego, przeznaczenia produkcji bądź też charakteru usługi lub charakteru odbiorcy tych usług. Poziom ten jest oznaczony trzycyfrowym kodem numerycznym.

Poziom czwarty (klasa) obejmuje 520 rodzajów działalności dających się wyodrębnić przede wszystkim z punktu widzenia specjalizacji procesu produkcyjnego czy leż działalności usługowej. Poziom ten jest oznaczony czterocyfrowym kodem numerycznym.

Poziom piąty (podklasa) obejmuje 683 grupy, został wprowadzony we wszystkich klasach w celu wyodrębnienia rodzajów działalności charakterystycznych dla polskiej gospodarki. Poziom ten jest oznaczony pięcioznakowym kodem alfanumerycznym, w którym cztery pierwsze znaki - cyfry - oznaczają klasę, natomiast piąty znak - litera - wyróżnia podklasy w ramach danej klasy.

Przykład. Stacja benzynowa, zgodnie z klasyfikacją PKD, otrzymała symbol 50.30. Z.

co oznacza, że jej działalność została zakwalifikowana do:

-    Sekcji G - Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego.

-    Działu 50 - Sprzedaż, obsługa i naprawa pojazdów samochodowych i motocykli: sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów samochodowych.

-    Grupy 50.5 - Sprzedaż detaliczna paliw.

-    Klasy 50.50 - Sprzedaż detaliczna paliw.

-    Podklasy 50.50. Z - Sprzedaż detaliczna paliw.

Kolejnym kryterium klasyfikacji jednostek gospodarczych może być podział na:

•    jednostki wytwarzające dobra materialne, do których zalicza się głównie

przedsiębiorstwa przemysłowe, budowlane, gospodarstwa rolne, zakłady rzemieślnicze;

•    jednostki świadczące usługi, służące zaspokojeniu potrzeb ludzi.

Wśród jednostek wytwarzających dobra materialne wyróżnia się przedsiębiorstwa wydobywcze (kopalnie węgla, rudy, soli, piaskownie, żwirownie itp.) oraz przetwarzające surowce wydobyte lub pochodzące z uprawy czy hodowli na dobra produkcyjne (maszyny, urządzenia itp.) i dobra konsumpcyjne (odzież, środki żywności, sprzęt i artykuły gospodarstwa domowego). Do podmiotów gospodarczych świadczących usługi można zaliczyć jednostki gospodarcze zajmujące się handlem, przedsiębiorstwa komunikacyjne i transportowe, towarzystwa asekuracyjne (ubezpieczeniowe). banki, zakłady wodociągów i kanalizacji, pralnic, przedsiębiorstwa hotelarskie i zajmujące się organizowaniem wypoczynku itp.

■ Itaiil/n ogólnym kryterium podziału jest wielkość przedsiębiorstw. W praktyce Hś|m rpotkać podział na jednostki gospodarcze mikro, małe, średnie i duże. Naj-B|tt ti'| podstawą takiej klasyfikacji jest liczba zatrudnionych. Nie jest to jednak ^Bp)k doskonały i jedyny, o wielkości jednostek gospodarczych może bowiem Kgkl/yć również wielkość produkcji lub obrotu, wartość środków produkcji, kló-Bp| jednostki te dysponują, wysokość osiąganego zysku.

7 Uchwalona 2 lipca 2004 r. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dcli H4it|* iiiistępująco powyższy podział przedsiębiorców:

/.m inikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym Ijwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowni-Lr i m ii/ osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług ora/ Bffaijl finansowych nieprzekracząjący równowartości (w złotych) 2 milionów euro, K iumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nic prze-kpR fy|y równowartości (w złotych) 2 milionów euro.

/« mulego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jed-mm / dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pra-i mw ników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług Łs operacji finansowych nieprzekracząjący równowartości (w złotych) 10 milionów Bfp, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat lilii przekroczyły równowartości (w złotych) 10 milionów euro.

/.n średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jed-HyUl / dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pra-lliwitlków oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług mu/ operacji finansowych nieprzekracząjący równowartości (w złotych) 50 milionów Mirt), lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat pili przekroczyły równowartości (w złotych) 43 milionów euro.

/.a/.iiuczyć jednak należy, że nie uważa się odpowiednio za mikroprzedsiębiorcę, mn-|o|lo lub średniego, przedsiębiorcy, w którym inni przedsiębiorcy. Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego posiadają: r • 25% i więcej wkładów, udziałów lub akcji;

*    • prawa do 25% i więcej udziału w zysku;

• 25% i więcej głosów w zgromadzeniu wspólników, walnym zgromadzeniu akcjonariuszy albo walnym zgromadzeniu spółdzielni.

Podmioty gospodarcze można podzielić również według form własności kapi-i.ilu w nic zaangażowanego. Stosując to kryterium, można wyróżnić przynależność ilo Hektora publicznego i sektora prywatnego. W sektorze publicznym wyróżnia ilę własność państwową (np. przedsiębiorstwa państwowe, jednoosobowe spółki Nknrhu Państwa), własność komunalną oraz własność mieszaną z przewagą kapi-lulu podmiotów sektora publicznego, tj. stanowiących własność państwową lub komunalną. W sektorze prywatnym występuje własność prywatna krąjowa obejmująca podmioty o różnej formie prawno-organizacyjnej (np. spółdzielnie, spółki. UMiby li/.ycznc), własność zagraniczna zawierająca podmioty, których mienie nule ty do zagranicznych osób fizycznych lub prawnych, własność mieszana, kiedy <rww.wtlp.oom.pl

31