40531 IMGF13

21

2. Miejsce młodzieży w kulturze współczesnej

Miejsce młodzieży w kulturze współczesnej wnikliwie pokazuje w swoich pracach Z. Melosik. Powołując się na D. Tetzlaffa i jego pogląd, że rozwój kultury Zachodu wyznacza zjawisko nieograniczonej konsumpcji, wspomniany badacz pisze:

Świat konsumpcji stał się dla młodego pokolenia światem obowiązującym, normalnym i naturalnym (mówi się nawet w tym kontekście o „kolonizacji dzieciństwa” - poprzez tworzenie „sztucznych”, zorientowanych na konsumpcję potrzeb). Trzeba dodać, że działanie społeczeństwa konsumpcji nie opiera się na istnieniu racjonalnego podmiotu Kartezjusza. Idealny konsument posiada sprzeczne motywy, pragnienia i fantazje. Kapitalną metaforę stanowi dla niego slogan „Kaczor Donald idzie na zakupy!!!". Jak wiemy, nigdy nie wiadomo, jaki szalony pomysł wpadnie Kaczorowi Donaldowi do głowy. I o to właśnie chodzi!'

W ideologii konsumpcji obowiązuje „przymus przyjemności i szczęścia”. Życie moralne to życie radosne. Aktualna staje się tzw. świadomość persony i ego, jeśli odwołamy się do koncepcji K. Wilbe-ra. Trzeba dążyć do swego szczęścia bez „najmniejszego wahania” i preferować wszystko to, co daje maksimum satysfakcji. Możliwa jest nawet „farmakologizacja szczęścia”. Obowiązuje, a nawet jest konieczna tzw. kultura instant^{1 2}. Młodzież współczesna nie chce i nie potrafi czekać. W Tofflerowskim „szoku przyszłości” młodzież -zdaniem Melosika -„posiada umiejętność i nawyk adaptacji do nieustannej zmiany, zdolność do „przeskakiwania” niemal w sposób dowolny z jednego do drugiego dyskursu kulturowego”³. Nie odczuwa ona potrzeby stabilności i nie boi się zmiany. „Typowa dla przeszłości potrzeba „wewnętrznej harmonii” — pisze badacz — przekształcona zostaje wneurotyczne (podkr. moje W.P.) poszukiwanie nowości i wrażeń oraz orientację na zintensyfikowaną przyjemność i

1

   Z. Melosik, Młodzież w kulturze współczesnej. Paradoksy pop-tożsamości, [w:] Pedagogika i edukacja, (red.) E. Malewska i B. Śliwerski, Kraków 2002, s. 56.

2

   Z. Melosik, Kultura instant. Paradoksy pop-tożsamości, [w:] Edukacja. Społeczne konstruowanie idei i rzeczywistości, (red.) M. Cylkowska-Nowak, Poznań 2000.

3

   Z. Melosik, Młodzież w kulturze współczesnej..., op. cit., s. 59.