43317 skanuj0058 (27)

TABELA 5. ŚREDNIE POWTÓRZEŃ KAŻDEJ PARY Z SERII DO OSIĄGNIĘCIA KRYTERIUM JEDNEGO, BEZBŁĘDNEGO POWTÓRZENIA SERII*.

Liczba par w serii	Metoda całościowa średnie	Metoda częściowa średnie	Różnice
8	18,75	18,67	0,08
12	20,58	16,96	3,62
16	28,75	23,42	5,33
24	38,50	25,21	13,29

* Ź r ó d ł o: S. S. Stevens, 1951, s. 641.

metody częściowej nad metodą całościową, przy 8 parach w serii — obie wydają się równoważne.

McGeoch (1942) zaproponował wskaźnik D dla obliczenia, która z metod będzie efektywna w danej sytuacji uczenia się. Załóżmy, że mamy serię X złożoną z N elementów, którą rozdzielamy na dwie części A i B o j liczbie elementów w każdej części. Przy uczeniu się częściami czas opanowania serii X będzie składał się z czasu t_A odpowiadającego wyuczeniu się części A, z czasu t_B przeznaczonego na opanowanie części B i czasu t_p użytego na połączenie obu części dla zapamiętania całości X. Ponieważ czas opanowania materiału rośnie znacznie szybciej niż jego względna długość, to począwszy od pewnej wartości N, czas t_x potrzebny na opanowanie serii X metodą całościową będzie dłuższy niż t_A+t_B. Tak więc, jeżeli t_x-(t_A+t_B) = D i D>t_p, to metoda częściowa jest ekonomiczniejsza, jeżeli zaś D<t_p, należy stosować metodę całościową. Bardziej złożone są relacje między trudnością zadania a zastosowaniem którejś z tych dwu metod. Wyniki zależą tu także od różnic indywidualnych między badanymi; sprawą tą nie będziemy zajmować się bliżej.

Zależność zapamiętywania od rodzaju materiału

W badaniach nad uczeniem się na pamięć używa się zwykle dwóch grup materiału: werbalnego i niewerbalnego. Ponadto obie te grupy możemy podzielić jeszcze na dwie podgrupy w zależności od sensowności danego materiału. A więc: 1) materiał werbalny sensowny: słowa z naturalnego języka, wiersze, kawałki prozy itp.; 2) werbalny bezsensowny: zgłoski bezsensowne, jak teg, kaf itp., lub układy liter (R F L, A B C), lub różne stopnie przybliżeń do języka; 3) materiał niewerbalny sensowny: znane figury geometryczne, obrazki, fotografie itp.; 4) materiał niewerbalny bezsensowny: pewne rodzaje figur geometrycznych, plamy atramentowe itp.

Wpływ stosowanego materiału na zapamiętywanie i późniejsze odtwarzanie jest różnorodny. Rozpatrzymy tu następujące sprawy: wpływ długości materiału oraz stopień, w jakim jest znany osobie badanej, czyli uprzedniego jej oswojenia się z tym materiałem.

156