43451 img020

-    bielizną dzienną — co najmniej cztery komplety,

-    bielizną nocną - co najmniej dwa komplety,

-    jedną parą obuwia oraz pantoflami domowymi.

Duże znaczenie przywiązuje się również do zapewnienia niezbędnych warunków higienicznych. Mieszkaniec powinien otrzymać pomoc w utrzy maniu higieny osobistej oraz mieć zapewnione osobiste środki czystości i przybory toaletowe. Niezbędne minimum stanowią tu: mydło, pasta do zębów, szczoteczki do zębów, środki piorące, przybory do golenia, ręczniki (zmieniane w miarę potrzeby) oraz pościel zmieniana nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie. Wszystkie pomieszczenia mieszkalne domu muszą być sprzątane w miarę potrzeb, nie rzadziej niż raz dziennie.

Równie precyzyjnie określono w standardzie usługi opiekuńcze i wspo magające. Usługi opiekuńcze realizowane na terenie placówki polegają na: udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, pielęgnacji, niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych. Usługi wspomagające polegają na: umożliwieniu udziału w terapii zajęciowej, podnoszeniu sprawności i aktywizowaniu mieszkańców, umożliwieniu zaspokojenia potrzeb religijnych i kulturalnych, zapewnieniu warunków do rozwoju samorządności mieszkańców, stymulowaniu nawiązywania, utrzymywania i rozwijania kontaktu z rodziną i środowiskiem, działaniu zmierzającym do usamodzielnienia mieszkańca w miarę jego możliwości, pomocy usamodzielniającemu się mieszkańcowi w podjęciu pracy, zapew nieniu bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych, pokryciu, w miarę możliwości, mieszkańcowi nie-posiadającemu własnego dochodu wydatków na niezbędne przedmioty osobistego użytku, zapewnieniu przestrzegania praw mieszkańców oraz dostępności do informacji o prawach, sprawnym załatwianiu skarg i wniosków mieszkańców.

Realizując usługi opiekuńcze i wspomagające, dom pomocy społecznej zapewnia:

-    organizację terapii zajęciowej w warsztatach terapii zajęciowej lub w pracowniach terapii,

-    możliwość korzystania przez mieszkańców z biblioteki lub punktu bibliotecznego oraz z prasy codziennej, a także możliwość zapoznania się z przepisami prawnymi dotyczącymi domów pomocy społecznej,

-    organizację świąt, uroczystości okazjonalnych oraz udział w imprezach kulturalnych i turystycznych,

możliwość kontaktu z kapłanem i udział w praktykach religijnych zgodnie z wyznaniem mieszkańca,

-    regularny kontakt z dyrektorem domu w określonych dniach tygodnia i godzinach,

sprawienie pogrzebu zgodnie z wyznaniem zmarłego mieszkańca domu.

Odrębną grupą mieszkańców domów pomocy społecznej są dzieci i młodzież. Wobec nich dom jest również zobowiązany działać na rzecz zaspokojenia potrzeb edukacyjnych. W tym zakresie należy zapewnić dzieciom i młodzieży pobieranie nauki, uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjnych, a także uczenie i wychowanie poprzez zdobywanie życiowego doświadczenia.

Zaprezentowany standard określa minimalny poziom usług. Lokalne samorządy, a także poszczególne domy mogą dowolnie powiększać ilość i jakość dostępnych ofert. Tak licznym wymogom może sprostać tylko profesjonalnie przygotowana kadra. Również w tym obszarze określono minimalne wymagania, jakie muszą zostać spełnione w placówce. Na stu mieszkańców domu powinno być zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych, jeden psycholog i jeden pracownik kulturalno-oświatowy. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy na jednego mieszkańca wynosi np. w domach dla osób przewlekle chorych somatycznie i psychicznie oraz osób niepełnosprawnych intelektualnie nie mniej niż 0,7. Wskaźnik ten jest nieco mniejszy tylko w przypadku placówek dla osób starych i osób niepełnosprawnych fizycznie i wynosi 0,4.

Rozwój form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej w domach pomocy społecznej

Kiedy domy pomocy społecznej włączone były w struktury resortu zdrowia, wśród kadry osób zatrudnionych w placówce dominował personel medyczny. Przypominały one w zasadzie swą organizacją szpitale, a rola pedagogów, pracowników socjalnych, psychologów i terapeutów była ograniczona i podporządkowana decyzjom pracowników medycznych. Domy cechowała niezwykła prostota form i metod pracy. Poza bieżącą pielęgnacją i leczeniem instytucja nie tworzyła warunków do zmiany sytuacji życiowej jego mieszkańców. Jedna z mieszkanek domu, odpowiadając na anonimową ankietę w roku 1981, pisała: „Domy pomocy społecznej to jedynie miejsce do życia dla kilkudziesięciu osób, którym stan zdrowia, sytuacja rodzinna, warunki społeczne i finansowe uniemożliwiają samodzielne życie”. W innej opinii stwierdzono, że model opieki realizowany w domach pomocy społecznej to zupełne zniewolenie¹ - „nie mieć nic własnego, cały czas być skazanym na życie w kilkudzie