43670 PICT5926

pjcujoa ujsopi.^

ipoia/bjW tj(sa.<z.->iuoj. / 2S fozjptry njaaidej / £ .uoiaSrąz O}o$f*n I «

zsnsp^, ZoiMoąoB'] zsnucf zjjmouijc}!

jfAjasg i^fsuaiMPj}

p/od03'J IJfSJc/hj — hr

uvujo}} npMOhzjpuy

BJBąjBg B^saQOy\\ / *

W3J3J.    / o

^s°cjomcirycz_na

pyoz ojpaoiuoy | oo

cuurj j c.^sucjo | f~~ Ioj

wnjy PJfSMOtL&jnjY

cinura npoDB7 I Jx x nx,CzEjQ cjfs*uojqcf I v jx x

aicqjcg ejfSMOjnr) I ^_;    ^ ®»iq?ia BJpouioa ™ U

Bimy EJJOO|A\OJOg

'■J

JD

W tabeli 8 cyfra l oznacza wybór w pierwszej kolejności, cytra 2 wybór w drugiej kolejności itp. Odrzucenia, czyli wybory negatywne, oznaczono za.po-mocą znaku X Natomiast wybory (zarówno pozytywne jak \ negatywne) odwzajemnione zaznaczono kółkiem. Ponadto litery:

W W - oznaczają w tabeli tzw. wybory wewnętrzne, czyli dokonane pomiędzy osobami tej samej płci,

WZ oznaczają wybory zewnętrzne, tj. wychodzące poza obręb osób tej samej płci.

Sposób sporządzania tabeli socjomctryczncj

Tabela powinna obejmować np wszystkich uczniów danej klasy łub grupy uczniowskiej, w której przeprowadzono badania. Wpisujemy do niej najpierw nazwiska bądź imiona, inicjały (lub pierwsze dwie, trzy litery nazwiska) uczniów u wejścia jej kolumn poziomych i pionowych w tej samej kolejności, tj. tak, aby każde nazwisko znajdowało stę poziomo i pionowo pod tą samą liczbą porządkową. Wpisujemy oddzielnie nazwiska dziewcząt i oddzielnie nazwiska chłopców w porządku alfabetycznym i oddzielamy specjalną linią poziomą i pionową.

Zapis taki ułatwia odczytanie tabeli. Można przyjąć również inną zasadę podziału: poziom osiągnięć szkolnych, pochodzenie społeczne, stopień przystosowania społecznego itp. Można uwzględnić także więcej niż jedną tylko zasadę wpisywania nazwisk w tabelę, np. płeć i postępy w nauce. Jakość i ilość uwzględnionych w tym przypadku kryteriów podziału zależy przede wszystkim od lego, co zamierzamy zanaI i zować.

Następnie zapisujemy w tabeli uzyskane dane socjomctrycznc, czyli poszczególne wybory dokonane przez uczniów. Należy przy tym pamiętać, że kolumny poziome odnoszą się do nazwisk uczniów wybierających, a kolumny pionowe do nazwisk uczniów wybieranych. Zapisanie danych z. kartki lub „kwestionariusza” może odbywać się w następującym porządku: najpierw szukamy w tabeli kolumny poziomej, odpowiadającej nazwisku ucznia, którego wybory socjomctrycznc właśnie uwzględniamy. Z kolei odszukujemy w kolumnie pionowej nazwisko osoby wybranej przez danego ucznia w pierwszej kolejności. Wybór ten zaznaczamy odpowiednio w miejscu przecinania się dwóch powyższych kolumn: poziomej i pionowej. Zaznaczamy ją najczęściej liczbą oznaczającą kolejność wyboru. Podobnie postępujemy z pozostałymi wyborami, przy czym wybory negatywne oznaczamy inaczej, np. w postaci: „X”, jak uczyniono to w zaprezentowanej wcześniej tabeli socjomctryczncj. Podobnie postępujemy z jego pozostałymi wyborami i wszystkimi innymi uczniami, uwzględnionymi w naszych badaniach.

Można także zamiast kolejnych wyborów zaznaczyć w tabeli ich wartości w przeliczeniu na punkty. l ak na przykład jeśli uwzględniamy pięć wybo-

185