41156 Podręcznik Zaręby4

Zmiany społeczno-kulturowe w Bukowinie Tatrzańskiej

Badania w Bukowinie Tatrzańskiej, prowadzone w odstępie pięciu lat (1984 i 1989), potwierdziły zjawisko zmian społeczno-kulturowych u miejscowych społeczności. Zaobserwowano wyraźne zmiany stosunków w ramach współżycia społecznego. Znacznie zmniejszyła się współpraca i pomoc między mieszkańcami miejscowości. Wzrosło także zjawisko niechęci do pracy, która od dawna stanowiła największą wartość dla każdego członka wsi, a człowieka oceniano według jego pracowitości. Dużą część przekształceń społeczno-kulturowych przypisuje się rozwojowi ruchu turystycznego [13].

rowi

rób

Turystyka z jednej strony przyczynia się do aktywizowania regionów, przynosząc Łterialne korzyści ludności miejscowej, z drugiej zaś może mieć ujemny wpływ na l sć życia mieszkańców. Zatłoczenie miejscowości turystycznej w sezonie powoduje rzdnienia komunikacyjne, kłopoty z zakupami, w związku z wykupywaniem żywności n przyjezdnych, oraz zanieczyszczenie środowiska, które stanowi zagrożenie dla da jej mieszkańców. Turystyka często sprzyja także przenoszeniu groźnych z zagranicy. Zauważa się też związek między rozwojem ruchu turystycznego rostem przestępczości i zjawisk patologicznych, takich jak: kradzieże, nielegalny iel. terroryzm, alkoholizm, narkomania oraz prostytucja.

Najgłębszy problem tkwi jednak w tym, że nie wszyscy mieszkańcy, a często nawet • 'ma ich część, osiągają materialne korzyści z rozwoju turystyki. Tak naprawdę niektóre grupy społeczne czerpią zyski z przyjazdów turystycznych. Co więcej, eszość pieniędzy wydanych przez turystów w regionie tam nie pozostaje, a przenosi i' ..kieszeni” wielkich biur podróży, sieci hotelarskich, przewoźników itp.. czyli izatorów spoza obszarów penetracji turystycznej.

Wrażliwe na presję turystyki są także różnego rodzaju zabytki, muzea, przedmioty r*_ności historycznej lub dzieła sztuki. Najczęściej spotykane przyczyny zniszczeń iiialnychdóbr kultury to: przeciążenie obiektów zabytkowych (czyli przekroczenie ;>c pojemności turystycznej) oraz dewastacyjne zachowanie turystów, wynikające tu kultury i wrażliwości estetycznej. W Namibii, w górach Brandberg, niszczeją storyczne rysunki skalne, które turyści opryskują wodą, aby kolory były bardziej -esyjne, a całość wyglądała bardziej efektownie. Najsłynniejszy z rysunków ónych, zwany „Białą Damą”, uległ w ten sposób prawie całkowitemu zatarciu - Niektórzy turyści lubią zabierać sobie „na pamiątkę” fragmenty murów ■cowych obiektów, podpisywać się na pomnikach lub ścianach ruin zamków, z>mych świątyń, historycznych grot itp.

Turystyka stanowi poważne zagrożenie dla masowo odwiedzanych obiektów wego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO takich jak Machu Piechu w Peru. k starożytnemu miastu Inków, odwiedzanemu rocznie przez prawie milion cow. zagraża zniszczenie wskutek pękania gruntu i osuwania się zbocza.

? 'znanie i zrozumienie głębi wzajemnych relacji między turystyką a środowiskiem dniczym i społeczno-kulturowym leży u podstaw nowego paradygmatu turys-Współczesna rola gospodarki turystycznej polega na takim korzystaniu z zasobów Kralnych i niematerialnych środowiska, aby była zachowana równowaga w sferze