względem parametrów technicznych do autostrad. Powstały one w woj. katowickim, na przedmieściach Warszawy, między Poznaniem i Wrześnią oraz między Krakowem i Myślenicami. W 1976 r. zakończono budowę drogi azybkiogo ruchu z Warszawy do Katowic. Opracowano pian sieci autostrad, którego realizację już podjęto.
Drogi o nawierzchni twardej (które w skrócie będziemy nazywać drogami twardymi lub bitymi) są najważniejszym składnikiem sieci drogowej. Są to drogi, po których mogą poruszać się pojazdy samochodowe bez względu na porę roku 1 pogodę. Drogi o nawierzchni twardej, wraz z ulicami miejakiml, skupiają olbrzymią większość ruchu samochodowego, a takie znaczną cząść ruchu konnego i pieszego. Mają więc ogromne znaczenie gospodarcze—docierają do wszystkich wolniejszych osiedli, prawie wszystkich zakładów przemysłowych i stacji kolejowych, o także do i - .cznej części gospodarstw rolnych i obszarów leśnych.
Klasyfikacja
Icchnicina
Drogi o nawierzchni twardej są bardzo zróżnicowane — od wąskich dróg wiejskich po autostrady. Można je klasyfikować z różnych punktów widzenia. Najczęściej rozróżnia się drogi o nawierzchni nieulepszonej i nawierzchni ulepszonej.
Drogi o nawierzchni nieulepszonej to przeważnie drogi tłuczniowe lub brukowane z kamieni polnych (tzw. „kocich łbów”). Drogi te, budowane pierwotnie dla ruchu konnego, nadają się w mniejszym stopniu dla ruchu samochodowego, uniemożliwiając rozwijanie większych szybkości i narażając pojazdy na szybsze zużycie, ponadto są źródłem uciążliwego zapylenia. Drogi o nawierzchni nieulepszonej łączą obecnie już tylko mniej ważne osiedla, toteż nich na nich jest stosunkowo niewielki. Na ogół mają po dwa pasma ruchu, czasem jodnak tylko jedno umocnione, podczas gdy drugie nieumocnione służy pojazdom konnym. Niektóro drogi boczne mają tylko Jedno pasmo ruchu, a mijanie się pojazdów następuje na poboczach.
Sieć dróg o nawierzchni nieulepszonej stopniowo się zmniejsza, mimo budowy coraz to nowych odcinków dróg wiejskich -— starsze 1 ważniejsze drogi są bowiem pokrywane nawierzchnią ulepszoną. Długość dróg twardych o nawierzchni nieulepszonej zmalała z około 75 tys. km w 1950 r. do 43 tys. km w 1975 r. (por. tabL 10), a ich udział w ogólnej długości dróg twardych zmniejszył aię z około 78°/s w 1950 r. do 30% w 1975 r. Nowe drogi o nawierzchni nieulepszonej są często tylko stadium przejściowym przed pokryciem ich nawierzchnią ulepszoną, pożądanym ze względu na osiadanie nasypów, osuwanie się zboczy itp.
Drogi kołowe o nawierzchni ulopszonej, tj. asfaltowej, smołowcowej, betonowej, kostkowej lub klinkierowej, stanowią zasadniczą część sieci drogowej, wiążąc wszystkie miasta i prawie wszystkie ośrodki gminne. Skupiają one znaczną większość ruchu samochodowego i wyróżniają się o wiele większym natężeniom ruchu niż pozostałe drogi publiczne. Na ogół mają po dwa pasma ruchu (po jednym w każdym kierunku), ale niektóre odcinki, zwłaszcza podmiejskie, mają ich więcoj, a nawet po dwie jezdnie.
Ttfdfca 11 RapnicłlfWBic afaci** tonimckw twardej w 1975 r.
O"**'
*k« |
wfcsa t? |
w ta* |
w ba zr |
•ta* | |
Warszawskie |
1 545 |
46.7 |
1223 |
IM |
142 |
Bialskopodlaskie |
• 793 |
31.4 |
1405 |
26.2 |
J9ł |
Białostockie |
3 321 |
31.1 |
1300 |
12.9 |
2028 |
Biekkae |
2400 |
*44 |
1805 |
48.7 |
59J |
Bydgoskie |
4 555 |
444 |
3 674 |
35.4 |
881 |
Chełmskie |
1 164 |
304 |
96; |
24.9 |
204 |
Ciechanowskie |
2 831 |
444 |
1825 |
28.7 |
1006 |
Crfłtochcwalie |
SIS* |
51.0 |
2030 |
324 |
1126 |
EJblfikie |
2 830 |
46.4 |
2217 |
364 |
613 |
Gdubkie |
1014 |
404 |
2 222 |
30.1 |
792 |
Coraowaloe |
3 456 |
40.7 |
2254 |
264 |
1202 |
Jeleniogórskie |
2160 |
49.3 |
i SI! |
41.4 |
345 |
Kaliskie |
3 529 |
54,2 |
2 241 |
344 |
1281 |
Katowickie |
3(86 |
55.4 |
3285 |
49.4 |
401 |
Kieleckie |
5 661 |
614 |
2 792 |
304 |
2869 |
KonUtakiC |
2 362 |
46.0 |
1562 |
30.4 |
•00 |
Koizalutalic |
1372 |
394 |
2806 |
33.1 |
567 |
Kraków akie |
2 567 |
87.6 |
1649 |
50.7 |
918 |
KrolnieAsJśe |
2034 |
35.7 |
lSjr |
27.2 |
482 |
Leśnickie |
2197 |
54.4 |
1 938, |
48.0 |
259 |
Lcaicłykakie |
2 573 |
62.0 |
16S7 |
59,9 |
918 |
Lubcłikie |
2 827 |
41.6 |
2 365 |
34.S |
462 |
U*a*yt*kH |
2459 |
36.7 |
1271 |
18.9 |
1188 |
Lódakie |
674 |
514 |
423 |
27.8 |
231 |
Kowo^deckie |
2360 |
424 |
I 611 |
28.9 |
749 |
Oisatyftsfcie |
4 845 |
394 |
3 859 |
314 |
986 |
Opolskie |
4808 |
564 |
4033 |
474 |
775 |
Ostrołęckie |
2455 |
37.9 |
1363 |
21.1 |
1092 |
Pilskie |
2 825 |
34,4 |
2 22! |
27.1 |
600 |
Piotrkowskie |
3129 |
50,0 |
!73< |
27.7 |
1 393 |
Płock lo |
2 961 |
57,9 |
168.1 |
32,9 |
1277 |
PosnntUkie |
3 834 |
48.4 |
2 649 |
32,3 |
1185 |
Przemyskie |
1923 |
43,4 |
1223 |
27,6 |
700 |
Radomskie |
3 460 |
47.4 |
1923 |
26,4 |
1537 |
Rzeszowskie |
2 598 |
39.1 |
1731 |
39,3 |
867 |
Siedleckie |
3 203 |
37,7 |
2013 |
23.7 |
1190 |
4*.t
38.0 «24 44j
♦*.9
*1.4
•U
*1.9
52.6 774 •l.l 714
*4.9
53.0
TO*
TŁO
47.4
55.6 194 ♦4,4
73.4 48,9
60.0
43.5
53.5
52.0 ♦5.6
57.1
70.5
46J
44.2
♦M 7*.t
78.1
39.1 7*4
80.7 *Ł5 444 *44 784
71.7 *54 *«.D *1.7 •9.1 ♦94 •4.1
«3.2
44.2
76.3
64.3
83.7
51.7 424
48.3
79,6 «3.9 55,5
78.8 354
56.9 •9.1 *34 514
424
85