4.10 Geneza gruntu
Zaleca się zakończenie opisu gruntu, jeśli to możliwe, geologiczną genezą gruntu, zwykle zapisywaną w nawiasie. Wskazuje ona także na właściwości i skład mineralny, zanim uzyska się dokładne wyniki badań
5.1 Oznaczanie składu granulometrycznego
W celu oznaczenia rozkładu wielkości cząstek próbkę należy rozłożyć na płaskiej powierzchni lub na dłoni Wymiary cząstek próbki należy porównać ze standardami uziamienia obejmującymi wydzielenia zawierające materiał o różnych przedziałach wymiarów cząstek zgodnie z Tablicą 1.
Ponieważ poszczególne cząstki pyłu i iłu nie są widoczne gołym okiem, do oznaczenia cech takiego gruntu należy stosować metody podane w 5.4, 5.6, 5.7 i 5.9.
5.2 Oznaczanie kształtu cząstek
W przypadku grubych frakcji, opisuje się kształt cząstek w nawiązaniu do ich stopnia obtoczenia (który wskazuje na stopień zaokrąglenia krawędzi i naroży), ich ogólny kształt i charakter powierzchni. Terminy stosowane w opisach, wykorzystywane zwykle do żwiru lub grubszych frakcji, podano w Tablicy 4. W powszechnej praktyce określa się średni stopień ostrości krawędzi lub obtoczenia ziaren, wykorzystując standardowy zestaw tablic.
Tablica 4 - Terminy określające kształt cząstek
Parametr |
Kształt cząstki |
Ostrość krawędzi - stopień obtoczenia |
Bardzo ostrokrawędzisty Ostrokrawędzisty Słabo ostrokrawędzisty Słabo obtoczony Obtoczony Dobrze obtoczony |
Forma |
Sześcienna Płaska Wydłużona |
Charakter powierzchni |
Szorstka GÅ‚adka |
5.3 Oznaczanie składu mineralnego
Skład mineralny poszczególnych cząstek gruntu oznaczany jest według zasad geologicznych. Nazwy występujących minerałów, razem z nazwą ich pokrycia, powinny być dołączone do opisu gruntu. W czasie badania frakcji gruboziarnistej w badaniu polowym często niezbędna jest lupa.
UWAGA: Cząstki żwiru są zwykle fragmentami skał, np. piaskowca, wapienia, krzemienia. Cząstki piasku i drobniejsze są zwykle pojedynczymi minerałami: kwarcem, miką, skaleniem lub minerałami ilastymi. Żwir i okruchy piasku mogą być pokryte substancją mineralną, w tym kalcytem lub tlenkiem żelaza. Mogą występować kryształy, np. gipsu w iłach i pirytu w kredzie.
5.4 Oznaczanie zawartości drobnych cząstek
Przy oznaczaniu składu gruntu drobne frakcje występujące w małej ilości w próbce należy wypłukać, a grubszą pozostałość opisać na podstawie wymiarów i kształtów cząstek, rodzaju materiału i innych specyficznych składników. Czas trwania i dokładność procesu przemywania oraz badanie otrzymanego osadu wskazują na rodzaj i zawartość procentową frakcji drobnych.