CCF20110330039

10 PN-ISO 5496:1997

6.2.2.3    Sprzęt

6.2.2.3.1 Zlewki zaopatrzone, jeżeli to możliwe, w pokrywkę i w słomkę.

6.2.2.4    Przygotowywanie próbek

Jeżeli to konieczne, zgodnie z instrukcją podaną w A.2, stosownie rozcieńczyć używane substancje w celu otrzymania odpowiednich stężeń podanych w tablicy A.1.

UWAGA 5 W tej metodzie roztwory są znacznie bardziej rozcieńczone niż w metodzie bezpośredniej oceny zapachów.

Wlać rozcieńczone roztwory do zlewek i przykryć pokrywką w przypadku ich używania.

6.2.2.5    Wykonanie

Podać oceniającym serię przygotowanych próbek i poinstruować ich, aby postępowali tak, jak podano poniżej.

Jeżeli zlewki nie są przykryte, oceniający zaciska nos [wyjaśnienie krajowe: klamrą, | całkowicie wypełnia jamę ustną, odsuwa zlewkę i uwalnia nos. Oceniający połyka roztwór. Zapach jest oceniany podczas następującego po tym wydechu. Jeżeli są używane zlewki z przykrywkami i słomkami, oceniający nie musi zaciskać nosa.

W ten sposób oceniający ocenia zapach sposobem retro--nosowym.

Z chwilą identyfikacji zapachu oceniający odpowiada na pytania zawarte w arkuszu ocen (patrz rozdział 7). (Patrz wzór arkusza ocen w załączniku B).

6.2.2.6    Interpretacja wyników

Zinterpretować wyniki zgodnie z rozdziałem 8.

7 Arkusz ocen

W arkuszu ocen występują następujące pytania:

Czy wyczuwasz zapach?

Czy rozpoznajesz ten zapach?

Oceniający jest również pytany o nazwę lub o opis zapachu albo o skojarzenia.

Dodatkowo celowe jest pozostawienie wolnego miejsca na uwagi oceniających.

UWAGA 6 Arkusz ocen powinien mleć formę wydruku (la., jak pokazano na przykładzie w załączniku B) lub formę elektroniczną. | Wyjaśnienie krajowe: na ekranie komputera?]

8 Interpretacja wyników

Wyniki są interpretowane w różny sposób przez prowadzącego badania, w zależności od przeznaczenia testu i tego czy celem badań jest instruktaż (lub wprowadzenie), szkolenie lub selekcja oceniających.

Wymagania dotyczące prawidłowego określenia substancji zależą także od celu badań.

Prawidłowa odpowiedź w szkoleniu dotycząca nazewnictwa zapachu różni się w zależności od przypadku następująco:

a)    na etapie wprowadzenia odpowiedzią może być chemiczna nazwa (jeśli jest znana), pospolita nazwa, skojarzenie lub nawet odpowiedni opis wrażenia;

b)    na etapie szkolenia lub selekcji odpowiedzią może być nazwa chemiczna lub też odpowiedni zwyczajowy termin.

8.1    Etap wprowadzenia

Z chwilą gdy oceniający zapisali swoje oceny na arkuszu ocen, prowadzący ocenę powinien zebrać ich razem i podać wyniki, określając nazwę chemiczną lub zwyczajową każdej substancji.

Prowadzący ocenę powinien oceniającym udostępnić substancje i odpowiedzieć na każde postawione pytanie, aby pomóc im w zapamiętaniu skojarzenia powstającego między chemiczną substancją a jej zapachem.

W celu nauczenia oceniających rozpoznawania dużej liczby zapachów należy przeprowadzić kilka szkoleń.

Na tym etapie opiniuje się oceniających, ale prowadzący ocenę może ich obserwować pod kątem podejrzenia o przypadki anosmii.

8.2    Etap szkolenia

W okresie szkoleniowym prowadzący ocenę analizuje arkusze ocen, sprawdzając odpowiedź każdego oceniającego.

W tej fazie szkoleniowej oceniający powinni identyfikować substancje według ich nazw chemicznych lub zwyczajowych.

Postęp w doskonaleniu umiejętności każdego oceniającego i efektywność szkolenia powinny być oceniane w trakcie powtarzanych ocen.

8.3    Etap selekcji

Informacja o umiejętnościach uzyskanych w czasie szkolenia stanowi dla prowadzącego test podstawę do wyeliminowania oceniających, którzy potwierdzają te same błędy.

Informacja ta może być także wykorzystana w celu utworzenia specjalistycznych grup occ ących do specyficznych problemów.

Załącznik A

(normatywny)

Przygotowywanie roztworów substancji zapachowych

A.1 Sprzęt

A.1.1 Pipety szklane służące do przygotowywania rozcieńczeń.

A.2.3 Przygotowywanie następnych rozcieńczeń

Patrz tablica A.1

A.2 Przygotowywanie rozcieńczeń

A.2.1 Przygotowywanie roztworów podstawowych (SS)

Pobrać 1g substancji I uzupełnić do 100 g alkoholem etylowym (4.2).

A.2.2 Przygotowywanie roztworów roboczych (WS)

Pobrać 1 g roztworu podstawowego (SS) i uzupełnić do 100 g alkoholem etylowym (4.2).

A.3 Przykłady substancji zapachowych, których można użyć do szkolenia w wykrywaniu i rozpoznawaniu zapachów

Patrz tablica A.2.

W tablicy A.2 podano także liczbę rozcieńczeń, które należy zastosować w zależności od metody przygotowywania próbek.

Tablica A.1 — Przygotowywanie rozcieńczeń

Numer rozcieńczenia		Przygotowywanie	Stężenie (g/i)
1	0,1 g	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	10'^5
2	0,5 g	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	5 x 10*
3	1 9	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	10 ^4
4	sg	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	5 x 10*
5	10 g	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	10 ^3
6	50 g	roztworu roboczego (WS) uzupełnić wodą do 1 I	5x10*
7"	1 9	roztworu podstawowego (SS) uzupełnić wodą do 1 I	10*
8”	5 g	roztworu podstawowego (SS) uzupełnić wodą do 1 I	5 x 10'^!
” Jeżeli jest to konieczne, rozcieńczyć roztwór podstawowy w celu otrzymania stężenia alkoholu etylowego poniżej 2 % (mim) w końcowym roztworze.