46577 Obraz (24) 2

referendum będącego sprawdzianem zaufania do prezydenta. Na zasadnicze pytanie referendum - „Czy masz zaufanie do prezydenta Federacji Rosyjskiej?” „tak” odpowiedziało 58,7% głosujących przy 60% frekwencji. 21 kwietnia 1993 r. Sąd Konstytucyjny orzekł w sprawie traktowania wyników referendum - zgodnie z tym orzeczeniem wynik, który padł 25 kwietnia miał moc wiążącą, co dawało Jelcynowi prawo, ale - raczej tylko moralne, do bezwzględnego forsowania swych koncepcji¹. 12 maja B. Jelcyn powołał komisję, której zadaniem było dopracowanie projektu konstytucji opublikowanego już przed kwietniowym referendum. Posiadając świeży mandat zaufania społecznego, prezydent powołał Zgromadzenie Konstytucyjne, które 12 lipca 1993 roku przyjęło prezydencki projekt ustawy zasadniczej 433 głosami na ogólną liczbę 685 uczestników. Projekt ten poddano konsultacjom z podmiotami federacji, a ostateczne uchwalenie miało nastąpić albo przez specjalne zgromadzenia, albo w drodze referendum. Rozwiązanie parlamentu przez Jelcyna i jego siłowa pacyfikacja stały się przyczyną, dla której 15 października dekretem prezydenta rozstrzygnięto o referendum jako metodzie ostatecznego uchwalenia konstytucji. Referendum odbyło się 12 grudnia 1993 roku, równocześnie z wyborami parlamentarnymi. Aby projekt został przyjęty potrzebna była większość ponad 50% głosów „za”, przy co najmniej 50% frekwencji. Wymogi te zostały spełnione -w głosowaniu wzięło udział 54,8% uprawnionych, a głosów „za” oddano 58,4%. Konstytucja została więc przyjęta pomimo wielu swych niedoskonałości związanych tak z treścią, jak i trybem jej przyjęcia - bliskim raczej de Gaulle’o\vi i konstytucji V Republiki (z tą różnicą iż de Gaulle, mimo że był wojskowym, nie stosował „czołgowej procedury ustrojodawczej”...) niż innym klasycznym demokracjom - gdzie moc starych konstytucji jest niemalże święta. Mimo tych mankamentów konstytucja stała się jednym z niewielu czynników stabilizujących sytuację w Rosji.

W skład Federacji wchodzi obecnie 89 podmiotów: - utworzonych na podłożu narodowościowym (Rosjanie stanowią 81,5% ludności federacji, pozostałe 18,5% stanowią przedstawiciele ponad 90 narodowości) - 21 republik, jeden obwód autonomiczny, 10 okręgów autonomicznych; utworzone jako jednostki terytorialne: 6 krajów, 49 obwodów i 2 miasta o znaczeniu ogólnofederalnym - Moskwa i Sankt Petersburg. Zgodnie z artykułem 5

•    "imfyfucji podmioty federacji są równouprawnione. Stosunki Federacja -. "Imloty regulują: układ federacyjny z 31 marca 1992 roku (nie podpisany i ■ i > Ti itarstan i Czeczeno-Inguszetię) i konstytucja federacji - rozdział III: i l mj federalny.

I n lament - dwuizbowe Zgromadzenie Federalne (Federalnoje Sobranje) I*liniujące się z Dumy Państwowej (Gosudarstwiennaja Duma) i Rady Fe-

•    Ifi m;|i (Sowiet Federacji).

Kuma Państwowa liczy 450 deputowanych wybieranych w wyborach i •    • n l mych na 4 lata. Kandydatury w okręgach jednomandatowych mu-

i i być poparte podpisami co najmniej 1% wyborców zarejestrowanych

•    "Iw egu. Natomiast federalna lista partyjna może zostać zarejestrowana i yllm ■ poparciem 200 tys. wyborców. Deputowani wybierani są według or-lyourji mieszanej: 225 - według systemu większościowego (okręgi jedno-

ii u lufowe, wybór zwykłą większością przy 25% frekwencji), 225 - pro-i"«ii||imalnie z list partyjnych z progiem 5% w skali państwa. Rada Federacji 178 członków, tworzą ją przedstawiciele wszystkich podmiotów fede-

•    - H Każdy podmiot reprezentowany jest przez dwóch przedstawicieli -|. im po wybieranego do reprezentowania organu przedstawicielskiego pod-......i • i federacji a drugiego - z organu wykonawczego, czyli lokalnego rzą-

¹ ’ Kadencja Rady Federacji jest równa kadencji Dumy Państwowej i wy-• I lata. Czynne prawo wyborcze w wyborach do izby wyższej posiadają •Ity, które ukończyły 18 lat, a bierne - 21 lat.

1’uiwo inicjatywy ustawodawczej posiadają: prezydent, Rada Federacji,

•    i"iikiiwie Rady Federacji i Dumy Państwowej, rząd federalny oraz orga-

•    v u lawodawcze podmiotów Federacji Rosyjskiej, a także: Sąd Konstytu-i |n\ 1'Wloracji Rosyjskiej, Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej i Najwyższy

i<l Arbitrażowy Federacji Rosyjskiej w kwestiach należących do ich kom-, o iicji. Projekty przewidujące wydatki pokrywane z budżetu federalnego i <i /ostać przedłożone wyłącznie pod warunkiem zaopiniowania ich i i " rząd federalny.

W Federacji Rosyjskiej występują dwa rodzaje ustaw federalnych: fede-i >.Imi’ ustawy konstytucyjne i ustawy federalne. Konstytucja przyjmuje "lini zasadę, iż wyłączne kompetencje federacji mogą być regulowane

• ....... rodzajami ustaw, a kompetencje wspólne federacji i podmiotów tyl-

¹ onluwami federalnymi i ustawami podmiotów. Projekty ustaw federal-

h mogą być przedkładane wyłącznie Dumie Państwowej.

63

1

Szerzej na tematy związane z referendum z 25 kwietnia - E. Zieliński, Współczesna Rosja - studium polityczno-ustrojowe, Warszawa 1995, s. 67-71.