46977 skanowanie0014

lub tak:

Wszelka droga,

Którą pójdziesz nieulękle,

Wiedzie w jasność,

W źródło wiedzy i potęgi.

Dalej w światy —

Twarda zbroja twa, bezpieczna,

I lśni gwiazda

Przeznaczenia nad twą głową!

(Pokusa wiatru wiosennego)

Cały zespół chwytów poetyckich służy Komornickiej do ekspresji tego — tak ważnego dla niej — pragnienia: osiągfńęcia^noralnej doskonałości, przełamania kompleksu Winy i niższości. Tak hp. kreowana jest postać bohatera:

|...] Wstałem wysoki i dumny, a słońce rzuciło mi na ramiona

płaszcz purpurowy, na głowę koronę blasków, pod stopy więzie

promieni.

{'** W nieskończoności nocy zimowych...)

Przede wszystkim jednak ową tonację zwycięsko-heroi-czną, rozciągającą się na rozległe obszary myślenia, wyrażają obrazy przedstawiające ruch wertykalny, pęd w górę:

Na szczyt, na wyże! na mury świętego grodu, skąd całe widne Jeruzalem!

(Intermezzo)

Widok Niebieskiej Jeruzalem to jeden z momentów poznania, kiedy może się odsłonić „Ostateczność Niepoznawalna”.

Ow typowy dla poetki wertykalizm podkreślają strzeliste drzewa i wieże, ale głównie lot w górę i skrzydła. Utwory w ten sposób współkształtowane bywają przeniknięte pragnieniem wolności, ale i żarliwym dążeniem do ekstazy:

Oderwę stopy od ziemi —

Polecę

Lukami nieba jasnemi,

Co świecą Tęczami,

W ślad za gwiazdami zlotemi,

Ze Izami

Zachwytu, szczęścia i żalu,

Polecę.

(*’* Odbiję łódkę od brzegu)

Obrazy lotu mieszczą się co prawda w konwencji epoki (ileż tu zbieżności z poezją Bronisławy Ostrowskiej!), ale i tu Komornicka potrafi być oryginalna:

Ognisty zstąpi wóz zachwytu I duch twój wolny porwie w słońce.

(Ból fatalni/)

Owo porwanie w słońce oznacza tu już jednak — śmierć. W późnych bowiem wierszach autorki Biesów załamuje się wiara w możliwość jakichkolwiek pozytywnych osiągnięć, a co za tym idzie — zatamuje się wiara w możliwość tego swoistego wniebowstąpienia, jakim byty owe wszystkie strzelistości i loty wzwyż. Oto piękny obraz, ekwiwalent klęski:

Pęknięty filar nie wrośnie w strop Nawy kwietną głowicą

(Prośba)

Pojawia się sformułowanie: „bezradne skrzydła” (Oskar Wilde), rozpostarte skrzydła upodabniają się... do krzyża (Duma, Prośba). Wniebowstąpienie zostaje zastąpione przez Górę Śmierci, Golgotę:

27