47110 IMG11

co wskazywałby fakt, iż w 1088 r. sprowadzony do kraju Mieszko Bolesławowie ożeniony został przez Hermana z księżniczką ruską. Przyjacielskie i najbliższe kontakty z Węgrami doznały w wyniku katastrofy Szczodrego prawdziwego załamania, które trwało - jak można sądzić - do 1086 r., kiedy to w rezultacie porozumienia obu dworów, węgierskiego i polskiego, doszło do powrotu do kraju syna wygnańca i jego matki. Największe zmiany nastąpiły w stosunkach z Czechami i cesarstwem. W bliżej nie znanym czasie Władysław Herman zdołał w jakiś sposób zaspokoić zadawnione pretensje czeskie (być może powrócił do płacenia czynszu ze Śląska), a zawarte porozumienie umocniło małżeństwo polskiego księcia z córką Wratysława II - Judytą. Porozumienie to oznaczało głęboki przełom w dotychczasowych kierunkach politycznych Polski, ponieważ zbliżenie do Czech, przy jednoczesnym zerwaniu z Węgrami, prowadziło do zasadniczej zmiany w relacjach polsko-cesarskich, jako że Wratysław II nadal pozostawał w obozie Henryka IV jako jego wiemy sojusznik. Król czeski pośredniczył zapewne w nawiązaniu bezpośrednich kontaktów między dworem cesarskim i Hermanem, który w ówczesnej sytuacji nie mógł sobie pozwolić na zachowanie wrogiej Henrykowi linii politycznej Bolesława II. Dla cesarza wydarzenia w Polsce były prawdziwym dobrodziejstwem losu, który na wschodniej granicy zlikwidował groźnego przeciwnika i Henryk nie omieszkał skorzystać z nadarzającej się okazji zmiany układu stosunków. Szczegółowych postanowień porozumienia nie znamy, ale sądząc z późniejszego stanu rzeczy doszło wówczas do poważnych jednostronnych cesji polskiego księcia, który, za cenę uznania przez cesarstwo swojej władzy, rezygnował z korony królewskiej. Uznanie się przy tej okazji za wasala Henryka IV, aczkolwiek nie poświadczone bezpośrednio źródłami, wydaje się prawdopodobne i można sądzić, że cesarz dążył do tego.

Układy polsko-niemieckie w latach następnych doznały dalszego umocnienia. Kiedy w końcu 1085 r. zmarła żona Hermana - Judyta, książę zawarł wkrótce (w 1088 lub 1089 r.) nowy związek małżeński, tym razem z siostrą Henryka IV - również Judytą (salicką). Zbliżenie do cesarstwa musiało doprowadzić do zerwania kontaktów Polski z papieżem Grzegorzem VII, którego położenie w walce z cesarzem stale się pogarszało. W latach osiemdziesiątych można odnotować wiele faktów świadczących o nawiązaniu przez dwór polski i Kościół kontaktów z niemieckimi ośrodkami kościelnymi, co także trzeba interpretować jako rezultat zerwania z kurią i ułożenia stosunków z niemieckim sąsiadem na nowej płaszczyźnie.

W sumie w pierwszych latach rządów Hermana nastąpiło całkowite odwrócenie systemu polskich związków i przymierzy politycznych w stosunku do tych, które tworzyły fundamenty wielkiej międzynarodowej polityki Bolesława II. /Państwo polskie z pierwszej potęgi w Europie środkowo-wschodniej w ciągu niewielu lat przekształciło się w jedno ze słabszych księstw, przestając na dłuższy czas aktywnie uczestniczyć w polityce międzynarodowej. Ta zmiana roli Polski z podmiotu dziejów w ich przedmiot była bolesną implikacją wydarzeń z 1079 r., a wydobycie państwa z głębokiej depresji miało stać się naczelnym zadaniem dopiero następcy Władysława Hermana, jego syna — Bolesława III Krzywoustegori

Kilka słów poświęcić jeszcze należy losom Mieszka Bolesławo-wica, który, póki żył, póty był potencjalnym kandydatem do tronu polskiego. Urodzony w 1069 r. jedyny syn Szczodrego w chwili zegnania ojca z tronu miał 10 lat. Po siedmioletnim pobycie na dworze węgierskim, w 1086 r., w dość tajemniczych okolicznościach, zapewne jednak wskutek nalegań króla węgierskiego, Herman sprowadził siedemnastoletniego księcia wraz z jego matką do Polski. Wysuwane niekiedy w literaturze przypuszczenia, że Mieszka osadzono w ziemi krakowskiej, polegają chyba na nieporozumieniu, ponieważ nic nie poświadcza, jakoby miał on tam sprawować władzę. Z faktu, iż w 1088 r. Władysław Herman doprowadził do małżeństwa Mieszka z nieznaną z imienia księżniczkę ruską, zdaje się wynikać, że książę oswoił się z myślą o stałym pobycie bratanka w kraju i że wolał go mieć przy swoim boku niż jako politycznego wygnańca na obczyźnie, gdzie knuć mógł plany odzyskania ojcowizny przy poparciu Węgier.

Ze swej strony Bolesławowie zaakceptował zapewne władzę stryja i nie wysuwał roszczeń do stolca książęcego, chociaż narodziny w 1 085 r. długo wyczekiwanego przez Hermana syna - Bolesława (Krzywoustego) praktycznie niweczyły perspektywy objęcia przez Mieszka tronu po zgonie starego księcia. W 1089 r., w wieku zaledwie 20 lat, Mieszko nagle zmarł. Powołując się na anonimowych informatorów Gall tak skomentował jego niespodziewany zgon: