47178 Scan0002 (18)

przewidzianej przez Konstytucję. Wykonanie zaś budżetu należy do organów administracji państwowej tj. R.M., ministrów i wojewodów. Prawo finansowe ustala ogólne zasady i tryb gromadzenia zasobów pieniężnych, objętych budżetem państwa i budżetami gmin oraz przeznaczenie tych zasobów.

Budżet państwa jest uchwalany przez sejm na okres roku budżetowego w formie ustawy zwanej „ustawą budżetową”. Wykonanie budżetu w ustalonych kwotach jest zadaniem organów administracji państwowej. Realizatorów budżetu obowiązuje przestrzeganie dyscypliny budżetowej. Fazą początkową są prace przygotowawcze, które polegają na opracowywaniu prognoz dotyczących kształtowania się podstawowych wielkości ekonomicznych. Rada Min. ustala wytyczne założeń polityki społeczno gospodarczej i budżetu państwa. Wytyczne te zawierają podstawowe założenia planu budżetowego. Na podstawie tych wytycznych Min. Finansów opracowuje szczegółowe wytyczne i przekazuje je do urzędów i ministerstw. Wstępne projekty budżetów resortowych są przekazywane do Min. Finansów, który opracowuje projekt budżetu. Projekt ten przechodzi pod obrady RM, która uchwala projekt ustawy budżetowej i wraz z uzasadnieniem przedkłada Sejmowi najpóźniej do 30 września. MF na posiedzeniu sejmu przedstawia podstawowe założenia budżetu i przekazuje projekt budżetu Komisji Sejmowej. Po zakończeniu prac komisji odbywa się debata sejmowa nad projektem a później głosowanie. Projekt ustawy uchwalony przez Sejm trafia do Senatu,który również głosuje nad tą ustawą. Ostatnim etapem jest przekazanie ustawy do podpisu Prezydentowi RP, który po podpisaniu kieruje ustawę do druku.

W sytuacji gdy opracowanie budżetu jest niemożliwe w ustalonych terminach, Konstytucja RP przewiduje następujące rozwiązania zastępcze:

-    prowizorium budżetowe czyli tymczasowy i skrócony budżet na I kwartał roku budżetowego. Projekt taki jest uchwalany w takim samym trybie, co budżet i obowiązuje do czasu uchwalenia właściwego budżetu.

-    prowadzenie gospodarki budżetowej na podstawie projektu ustawy budżetu lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym, stosuje się wówczas, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego.

Wykonanie budżetu polega na zrealizowaniu zaplanowanych dochodów i wydatków na określone zadania. Wykonaniem budżetu kieruje RM a w szczególności Min. Finansów, który sprawuje bieżącą kontrolę realizacji dochodów i wydatków państwa.

Kontrola wykonania budżetu państwa polega na sprawdzeniu czy zaplanowane zadania zostały osiągnięte. Kontrola w Polsce jest sprawowana przez:

1.    dysponenci części budżetowych

2.    Minister Finansów, Dyrektorzy Izb Skarbowych, Naczelnicy Urzędów Skarbowych, Regionalne Izby Obrachunkowe,

3.    NBP, NIK, Sejm i jego komisje.

Naczelnym organem kontroli Państwa jest NIK (Najwyższa Izba Kontroli), która kontroluje organy administracji rządowej i samorządowej w zakresie wykonania budżetu państwa. Kontrole przeprowadza się pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. Kontrole są przeprowadzane na zlecenie Sejmu, Prezydenta RP, prezesa RM i z własnej inicjatywy. NIK może kontrolować wszystkie podmioty dysponujące publicznymi pieniędzmi, ale tylko w zakresie ich wykorzystania.

NIK analizuje wykonanie budżetu państwa i wykonanie założeń polityki pieniężnej, opiniuje sprawozdanie Min. Finansów z wykonania budżetu, a wyniki przekazuje Sejmowi z jednoczesnym przedłożeniem opinii w sprawie udzielenia absolutorium RM za dany rok budżetowy (nie udzielenie absolutorium równa sie odwołaniu RM).

Głównym celem kontroli wykonania budżetu państwa jest ujawnienie naruszeń dyscypliny finansów publicznych oraz przeciwdziałanie tym naruszeniom. Dyscyplina finansów publicznych to przestrzeganie przepisów prawnych normujących zasady i tryb dokonywania wydatków oraz pobierania dochodów budżetowych.