47410 P1010601 (2)

Srwonyt Hm mmi ( koćd

Adamowi ku radodci.

Dal jemu moc nad (wiertęty.

|By, panował Jako dwipłył Poda! jemu ryby i mona Chcąc 90 ibawid wwago gore*

Polecił mu rąjakie widy Chcąc jjl (bawić wutj bindy.

To w«y»tko w Jego moc dal,

Jedno mu dreewo ukazał,

Ry go owirqjki nie ruaul Ani aic na nic pokuuał.

Kzclcgc jemu: jedno rmzyu.

Tedy pewno umrzeć musisz!’'

gUaaaaa Huna Peift arpa ar Smlmtlii)

0    PnenaaiawniqłU Panno czytin,

Tyć porodziła Pana Jezu Kryita.

Nad aąyoły Panno Jeć powytazona.

Matką Bożq zrządzoną.

2 Ducha Świętego

1    na wieki wieczne przeżegnana

Db płodu twego przenaizlachetnigazego.

Pirwcj. niZIiś itworzona, ty jeć w bóstwie była I w ćwigtoćd jeueć jj nosiła;

Ty jej błogosławiona, kiedy! jł nosiła,

Przrnaiwiętsza, gdy! porodziła człowieku 1 Odkupiciela I Zbawiciela,

Obiecanego nam w bóstwie od wieka.

(0 fffmniuwnUfttti    etytia)

Nskorzystanie z przerzutni ma swoje ważno konsekwencje konstrukcyjne: paraJelizm wersów i zdań i w efekcie pokrywanie się klauzul wersowych z dziaiami składniowymi. W tej sytuacji teksty wierszowane różnią się od siebie stopniem wykorzystania składniowego podziału wersów, wzajemnej proporcji dwu systemów wersyfikacyjnych w obrębie kompozycji wersyfikacyjnej. W zasadzie kompozycji weryfikacyjnych opartych na wersach wyłącznie składniowych jest niewiele i sij to zawsze teksty krótkie. W tekstach dłuższych pojawienie się wersów dzielonych składniowo staje się językową i estetyczno-wersyfikacyjną koniecznością.

piralctizm rozczłonkowaniu wersowego i /daniowego sprawia, k usilniejszy czynnik prozodyjny - intonacja - utaję się czynnikiem jytmlwnic stałym. Czynnik ten na przestrzeni dłuższego tekstu musi powadzić do jed nostajnońoi rytmicznej, której każdy juko tuko świadomy poeta, świadomy spraw językowych i językowej estetyki, musi przeciwdziałać przez zorganizowane zaangażowanie innych elementów językowych - prozodyjnych i fonetycznych - neutralizujących i urozmaicajticych rytmiczni) monotonię intonacyjna Naturalnie poeci korzystają również z. możliwości intensywnego rytmizowama tokstu nu kunwic wierszu składniowego, co przejawia się w kumulacji niemal wszystkich czynników prozodyjnych. Takie zasady rytmizowaniu spotykamy przede wszystkim w utworach ^troficznych o dość wyszukanej strukturze:

Po»lal przez anioły Tworzcc swe poscbiwo Dziewczę archanioła.

Przez jei nam królestwo Już [się] otworzyło.

Co pracpowicdnicy Nam przepowiadali O takiej dziewicy Z pisma wykładali,

To się nam zjawiło.

| fmliii |»lri uHUily)

Przytoczony fragment ma bardzo wysoki stopień uporządkowań rytmicznych: intonacja, izosylabizm. trochciczne uporządkowanie akcentów, rymy na ogół dokładne i obciążone funkcją strofotwórczą. Ale zasado przeciwdziałania monotonii i tutaj się realizuje przez rzadki ówcześnie rym krzyżowy, dużą odległość wyrazów rymowanych w wenach ostatnich zwrotek, niemniej porządek taki. jaki maja dwie cytowane zwrotki, nie jest utrzymany we wszystkich jedenastu zwrotkach utworu 1 zostanie naruszony porządek sylabiczny, akcentowy, rymowy, nawet intonacyjny - zwrotka szósta wprowadza wers wkładmowy (Jdziż lam, gdzieś poslun").

Jeśli poeci średniowieczni byli świadomi tych mechanizmów 1 zależności, a wszystko wskazuje na to, żc byli, świadczy loo ich niemałej

107